سرطان کبد | جامع ترین مقاله سرطان کبد – کلینیک آروین

سرطان کبد (Liver Cancer)

سرطان کبد ، سرطانی است که در سلول‌های کبد شروع می‌شود. کبد عضوی به اندازه توپ فوتبال است که درقسمت فوقانی راست شکم, زیر دیافراگم و بالای شکم قرار دارد.

انواع مختلفی از سرطان می‌تواند در کبد شکل بگیرد که کارسینوم هپاتوسلولار شایع‌ترین نوع سرطان کبد است که از سلول‌های اصلی کبدی منشا می‌گیرد.

انواع دیگر سرطان کبد , مانند کلانژیوکارسینوم داخل قدامی, و هپاتوبلاستوما کمتر رایج هستند.  سرطان‌هایی که از نقاط دیگر کبد را تحت تاثیر قرار می‌دهند از سرطانی که از خود کبد شروع می‌شود شیوع بیشتری دارد.

سرطانی که درناحیه دیگری از بدن شروع می‌شود مانند کولون, ریه یا پستان – و سپس به کبد پخش می‌شود سرطان متاستاتیک نام دارد، این نوع سرطان به دلیل عضوی که در آن آغاز شده است نامگذاری می‌شود مانند سرطان روده بزرگ متاستاتیک که برای توصیف سرطانی است که از روده بزرگ شروع می‌شود و به کبد گسترش می‌یابد.

بیشتر افراد در مراحل اولیه سرطان کبد علایم و نشانه‌هایی ندارند. در صورت بروز، علائم و نشانه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• کاهش ناخواسته وزن
• از دست دادن اشتها
• درد بالای شکم
• تهوع و استفراغ
• ضعف و خستگی عمومی
• تورم شکم
• تغییر رنگ پوست به رنگ زرد و سفیدی چشم (زردی)
• مدفوع سفید و گچی

چه زمانی باید به پزشک سرطان کبد مراجعه کرد؟

درصورت مشاهده علائم سرطان و نشانه‌های نگران کننده، به پزشک مراجعه کنید.

سرطان کبد زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های کبدی تغییراتی (جهش) در DNA آنها ایجاد کنند. DNA سلول ماده‌ای است که دستورالعمل‌هایی را برای هر فرآیند شیمیایی دربدن صادر می‌کند. جهش DNA باعث تغییردر این دستورالعمل‌ها می‌شود.

یکی‌از نتایج این پدیده این است‌که رشد خارج ازکنترل شروع شده و درنهایت تومور تشکیل می‌شود

گاهی اوقات علت سرطان کبد مشخص است ، مانند عفونت‌های مزمن هپاتیت. اما گاهی‌ تومور سرطانی کبد درافرادی رخ می‌دهد که هیچ بیماری زمینه‌ای ندارند و مشخص نیست که چه عواملی باعث بروز آن می‌شوند.

عوامل خطرساز سرطان کبد (ریسک فاکتورها)

عواملی‌که خطر ابتلابه سرطان‌اولیه کبد راافزایش می‌دهند عبارتنداز:

• عفونت مزمن با HBV یا HCV. عفونت مزمن با ویروس هپاتیت B (HBV) یا ویروس هپاتیت C (HCV) خطر ابتلابه سرطان کبد را افزایش می‌دهد.
• سیروز. این وضعیت پیشرونده و برگشت ناپذیر باعث تشکیل بافت اسکاردر کبد می‌شود و احتمال ابتلابه سرطان کبد راافزایش می‌دهد.
• برخی بیماری‌های کبد ارثی. بیماری‌های کبد که می‌توانند خطر سرطان کبد راافزایش دهند شامل هموکروماتوز و بیماری ویلسون است.
• دیابت. خطر ابتلابه سرطان کبد درافراد مبتلابه این اختلال قند خون بیشتراز کسانی است که دیابت ندارند.
• بیماری کبد چرب غیرالکلی. تجمع چربی‌در کبد خطر ابتلابه سرطان کبد را افزایش می‌دهد.
• قرار گرفتن درمعرض آفلاتوکسین‌ها. آفلاتوکسین ها سمومی هستندکه توسط کپک‌هایی تولید می‌شوند که روی محصولاتی رشد می‌کنند که ذخیره مناسبی ندارند. محصولات زراعی ، مانند غلات و مغزها ، می‌توانندبه آفلاتوکسین آلوده شده‌که درنهایت می‌تواند به غذاهای ساخته شده از این محصولات وارد شود.
• مصرف زیاد الکل. مصرف بیش ازحد متوسط ​​الکل درطول سال‌ها درطول سال می‌تواند منجربه آسیب غیر قابل برگشت کبد شود و خطر ابتلابه سرطان کبد را افزایش دهد.

پیشگیری از بروز بیماری سرطان کبد

کاهش ریسک ابتلابه سیروز:

سیروز زخمی‌را در کبد به‌جای می‌گذارد و خطر ابتلابه سرطان کبد راافزایش می‌دهد. با انجام این موارد می‌توانید ریسک ابتلابه سیروز راکاهش دهید:

• درمصرف الکل زیاده روی نکنید. اگر الکل مصرف می‌کنید ، مقدار آن را محدود کنید. برای زنان ، بیش‌از یک نوشیدنی‌در روز و برای مردان ، بیش‌از دو نوشیدنی در روز توصیه نمی‌شود.
• وزن سالم داشته باشید. اگر وزن مناسبی دارید ، با انتخاب رژیم غذایی سالم و ورزش بیشتر روزهای هفته برای حفظ آن تلاش کنید. در صورت نیاز به کاهش وزن ، تعداد کالری های روزانه را کاهش داده و میزان ورزش خود را افزایش دهید. با هدف اینکه – 1 یا 2 پوند (0.5 تا 1 کیلوگرم) هر هفته به اهستگی وزن خود را کاهش دهید.

واکسن هپاتیت بزنید

با دریافت واکسن هپاتیت B می‌توانید خطر ابتلا به هپاتیت B را کاهش دهید. این واکسن را میتوان تقریباً به همه افراد ، از جمله نوزادان ، بزرگسالان مسن و کسانی که دارای سیستم ایمنی نامناسبی هستند ، تزریق کرد

برای جلوگیری از ابتلا به هپاتیت C اقداماتی انجام دهید

هیچ واکسنی برای هپاتیت C وجود ندارد، اما می‌توانید خطر ابتلا به عفونت را کاهش دهید.

• از وضعیت سلامتی شریک جنسی آگاهی داشته باشید و همینطور از انجام رابطه جنسی محافظت نشده پرهیز کنید، مگر اینکه مطمئن باشید همسرتان به HBV ، HCV یا هرگونه عفونت منتقله از راه جنسی آلوده نشده باشد. درصورت عدم اگاهی از وضعیت سلامتی شریک جنسی خود با هربار رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید.
• سوزن استریل را برای تزریق انتخاب کنید ، در صورت عدم استفاده از داروهای غیرقانونی خطر ابتلا به HCV کاهش می‌یابد.

درصورت مصرف این گونه مواد از سوزن استریل استفاده کرده و به صورت مشترک از آنها استفاده نکنید. مواد دارویی آلوده یکی از دلایل عمده عفونت هپاتیت C است.

• برای خالکوبی از مراکز مطمئن استفاده کنید. سوزن هایی که به درستی استریل نشده باشند می‌توانند ویروس هپاتیت C را گسترش دهند. قبل از انجام سوراخ کردن یا خال کوبی ، از مراکز مربوطه بازدید کنید و از اعضای کارکنان در مورد اقدامات ایمنی آنها سوال کنید. اگر کارمندان یک مغازه از پاسخ دادن به سوالات امتناع می‌کنند یا سوالات را جدی نمی‌گیرند ، نشانه مناسب نبودن این مرکز می‌باشد

برای عفونت هپاتیت B یا C به دنبال درمان باشید

روش های درمانی برای هپاتیت B و عفونت های هپاتیت C در دسترس است. تحقیقات نشان می‌دهد که درمان می‌تواند خطر ابتلا به سرطان کبد را کاهش دهد.

از پزشک خود در مورد غربالگری سرطان کبد سوال کنید

برای عموم افراد، غربالگری سرطان کبد ثابت شده است که خطر مرگ در اثر ابتلابه تومور سرطانی کبد را کاهش می‌دهد، بنابراین به طور کلی توصیه می‌شود غربالگری سرطان کبد برای کسانی که دارای ریسک بالایی هستند، انجام شود، ازجمله افرادی که دارای چنین ریسک‌هایی هستند:

• عفونت هپاتیت B
• عفونت هپاتیت C
• سیروز کبدی

نکات مثبت و منفی غربالگری را با پزشک در میان بگذارید. تصمیم جهت این امر را با مشورت پزشک انجام دهید. غربالگری به طور معمول هر شش ماه یکبار آزمایش خون و معاینه سونوگرافی شکم انجام می‌شود.

آزمایشات و روشهایی که برای تشخیص سرطان کبد استفاده می‌شود شامل موارد زیر است:

• آزمایش خون. آزمایش خون ناهنجاری های عملکرد کبد را نشان می‌دهد.
• تست های تصویربرداری. پزشک آزمایش های تصویربرداری مانند سونوگرافی ، CT و MRI را توصیه می‌کند.
• نمونه برداری‌از بافت کبد. برای تشخیص قطعی تومورسرطانی کبد ، گاهی لازم است که برای آزمایش، قسمتی‌از بافت کبد برداشته شود.

درطی نمونه برداری از کبد ، پزشک یک سوزن نازک‌را از طریق پوست و وارد کبد می‌کند تا نمونه بافتی بدست آورد. در آزمایشگاه ، پزشکان برای یافتن سلول‌های سرطانی ، بافت‌را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کنند. نمونه برداری‌از کبد خطر خونریزی ، کبودی و عفونت را به همراه دارد.

تعیین میزان سرطان کبد

پس از تشخیص سرطان کبد ، پزشک برای تعیین مرحله‌سرطان کارهایی را انجام میدهد ازجمله تست‌های تصویری که به تعیین اندازه و محل‌سرطان کمک می‌کنند. آزمایشات تصویربرداری که برای مرحله بندی سرطان کبد استفاده می‌شود شامل CT ، MRI و اسکن استخوان است.

روش های مختلفی برای تعیین مرحله تومورسرطانی کبد وجود دارد. به عنوان مثال ، در یک روش‌از اعداد رومی I تا IV استفاده می‌شود و درروش دیگر از حروف A تا D استفاده می‌شود،پزشک با تعیین این مراحل شیوه درمانی و قبل‌از درمان استفاده می‌کند.

درمان‌های سرطان‌اولیه کبد به‌میزان (مرحله) بیماری و همچنین سن ، سلامت کلی و تنظیمات شخصی شخص بستگی دارد.

عمل جراحی سرطان کبد

شیوه درمانی مورد استفاده در درمان سرطان کبد شامل موارد زیر است:

• جراحی برای برداشتن تومور. درشرایط خاص ، اگر تومور کوچک باشد و عملکرد کبد مناسب باشد ، پزشک عملی برای حذف قسمت سرطانی کبد و بخش کوچکی‌از بافت سالم کبد که آن را احاطه کرده است ، توصیه می‌کند.

گزینه مناسب برای فرد به محل‌سرطان در کبد ، عملکرد کبد و سلامت کلی شخص بستگی دارد.

• جراحی پیوند کبد. درطی جراحی پیوند کبد ، کبد بیمار برداشته می‌شود و کبد سالم ازطرف اهدا کننده جایگزین می‌شود. جراحی پیوند کبد تنها گزینه ای برای درصد کمی‌از افراد مبتلا به سرطان کبد در مراحل اولیه است.

درمان های موضعی سرطان کبد

درمان های موضعی سرطان کبد آنهایی هستند که مستقیماً در سلول‌های سرطانی یا در اطراف سلول های سرطانی تجویز می‌شوند. گزینه های درمانی موضعی برای سرطان کبد عبارتنداز:

• حذف سلول‌های سرطانی با گرما. فرسایش فرکانس رادیویی ازجریان الکتریکی برای گرم کردن و ازبین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. با استفاده از تست تصویربرداری به عنوان راهنما ، مانند سونوگرافی ، پزشک یک یا چند سوزن نازک را در برش های کوچک شکم وارد می‌کند. وقتی سوزن ها به تومور رسیدند ، با جریان الکتریکی گرم می‌شوند و سلول‌های سرطانی را ازبین می‌برند. سایر روش ها برای گرم کردن سلول‌های سرطانی استفاده‌از امواج ماکرو یا لیزر می‌باشد.
• انجماد سلول‌های سرطانی. در این روش از سرمای شدید برای ازبین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. درطی این روش ، پزشک ابزاری (کریوپروب) حاوی نیتروژن مایع را مستقیماً روی تومورهای کبد قرار میدهد. تصاویر اولتراسوند برای هدایت کرایوپروب و نظارت بر انجماد سلول ها استفاده می‌شود.
• تزریق الکل به تومور. درطی تزریق الکل ، الکل خالص مستقیم ازطریق پوست یا درحین عمل به تومورها تزریق می‌شود. الکل باعث مرگ سلولهای تومور می‌شود.
• تزریق داروهای شیمی درمانی به کبد. شیمی آمبولیزاسیون نوعی شیمی درمانی است که داروهای ضدسرطان قوی را مستقیماًبه کبد می‌رساند.
• پرتودرمانی کبد. کره های کوچکی که دارای تابش هستند مستقیماًدر کبد قرار گرفته و در آنجا اشعه را مستقیماً به تومور میرساند.

پرتو درمانی سرطان کبد

در این روش درمانی از انرژی پرقدرت منابعی مانند اشعه ایکس و پروتون برای ازبین بردن سلول‌های سرطانی و کوچک شدن تومورها استفاده می‌شود. پزشکان با احتیاط و صرفه جویی در بافت سالم اطراف ، انرژی‌را به سمت کبد هدایت می‌کنند.

درصورت عدم امکان درمان های دیگر و یا عدم کمک‌به آنها ، پرتودرمانی یک گزینه می‌باشد. برای سرطان کبد پیشرفته ، پرتودرمانی به کنترل علائم کمک می کند.

درطول درمان با این روش، روی یک میز دراز می کشید و یک دستگاه پرتوهای انرژی‌را در یک نقطه دقیق از بدن هدایت می کند.

یک نوع پرتودرمانی تخصصی ، رادیوتراپی استریوتاکتیک بدن ، شامل تمرکز همزمان بسیاری‌از پرتوهای تابش در یک نقطه از بدن می باشد.

دارو درمانی هدفمند سرطان کبد

درمان های دارویی هدفمند بر روی ناهنجاری های خاص موجوددر سلول‌های سرطانی متمرکز هستند. با مسدود کردن این ناهنجاری ها ، درمان های دارویی هدفمند می توانند سلول‌های سرطانی را ازبین ببرند.

بسیاری‌از داروهای هدفمند برای درمان‌سرطان پیشرفته کبد دردسترس هستند.

برخی‌از روش‌های درمانی هدفمند فقط در افرادی که سلول‌های سرطانی آنها دارای جهشهای ژنتیک سرطان خاصی هستند موثر است. سلول‌های سرطانی در آزمایشگاه مورد آزمایش قرار گرفته تا تاثیر آن روزی بدن فرد مشخص شود.

ایمونوتراپی سرطان کبد

ایمنی درمانی از سیستم ایمنی بدن درجهت مقابله باسرطان استفاده می کند. سیستم ایمنی بدن امکان دارد به سلول‌های سرطانی حمله نکند زیرا سلول‌های سرطانی پروتئین هایی تولید می کنند که سلول های سیستم ایمنی را غیرفعال می کنند. ایمنی درمانی با تداخل در این روند فعالیت می کند.

درمان های ایمونوتراپی بطور کلی برای افرادی‌که سرطان کبد پیشرفته دارند اختصاص دارد.

شیمی درمانی سرطان کبد

درشیمی درمانی‌از داروهایی برای ازبین بردن سلولهای درحال رشد سریع ، ازجمله سلول‌های سرطانی استفاده می شود. شیمی درمانی می تواند ازطریق ورید بازو ، بصورت قرص یا هر دو انجام شود.

شیمی درمانی گاهی برای درمان‌سرطان پیشرفته کبد استفاده می‌شود.

مراقبت‌های حمایتی (تسکینی) سرطان کبد

مراقبت تسکینی نوعی مراقبت پزشکی ویژه است که بر روی تسکین درد و سایر علائم یک بیماری خطرناک متمرکز است. متخصصان مراقبت تسکینی با شخص، خانواده و سایر پزشکان همکاری می کنند تا یک میزان بیشتری‌از پشتیبانی را ارائه دهند که مکمل مراقبتهای مداوم بیمار باشد. مراقبت های تسکینی را می توان همراه با درمان های تهاجمی دیگر مانند جراحی سرطان ، شیمی درمانی یا پرتودرمانی قرار می گیرید ، استفاده کرد.

با استفاده‌از این نوع مراقبت‌ها افراد مبتلا به‌سرطان امکان دارد احساس بهتر و عمری طولانی تری داشته باشند.

مراقبت های تسکینی توسط تیمی‌از پزشکان ، پرستاران و سایر افراد متخصص آموزش دیده ارائه می شود. تیم های مراقبت تسکینی با هدف بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به‌سرطان و خانواده‌های آنها فعالیت میکنند. این نوع مراقبت درکنار سایر روش های درمانی دیگر ارائه می شود.

درمان جایگزین سرطان کبد

درمان های جایگزین‌به کنترل درد در افراد مبتلابه سرطان کبد پیشرفته کمک میکند. پزشک جهت کنترل درد با درمان ها و داروهای سرطان تلاش خواهدکرد. اما گاهی اوقات درد ادامه دار شده یا امکان دارد بخواهید ازعوارض جانبی داروهای ضد درد خودداری کنید.

با پزشک درمورد روش‌های درمانی دیگری که می تواند کمک کننده باشد تا با درد کنار بیایید مانند روش‌های زیر مشورت کنید:

• طب فشاری
• طب سوزنی
• هیپنوتیزم
• ماساژ درمانی
• تکنیک‌های ریلکسیشن

کنار آمدن و پشتیبانی سرطان کبد

• ازپزشک درمورد جزئیات تشخیص بیماری سوال کرده و نوع و درجه سرطان‌خود را بیش‌تر بشناسید. هر فرد روش های خود را برای کنار آمدن با تشخیص سرطان کبد پیدا می کند. اگرچه پاسخ ساده ای برای افرادی که سرطان کبد دارند ، وجود ندارد ، اما پیشنهادات زیر می تواند کمک کننده باشد:
• به اندازه کافی درباره سرطان کبد بیاموزید. از پزشک در موردسرطان کبد ، مراحل‌سرطان ، گزینه‌های درمانی و درصورت تمایل ، درمان‌های جایگزین آگهی سوال کنید. باکسب اطلاعات بیشتر درمورد سرطان کبد ، درتصمیم گیری درمورد درمان اعتماد به‌نفس بیشتری پیدا کنید.
• یک گروه حمایتی داشته باشید. دوستان و اعضای خانواده درمورد شرایط شخص شما نگران هستند، بنابراین درصورت نیازاز آن‌ها کمک بگیرید. به آن‌ها اجازه دهید تا درکارهای روزانه مانند خرید، حمل و نقل درسطح شهر، انجام وظایف روزانه خارج‌از خانه و آماده کردن غذا به شما کمک کنند. فرد می‌تواند از این فرصت برای ریکاوری استفاده کند. صحبت کردن درمورد احساسات به‌کاهش فشار و تنش روانی کمک می‌کند.
• کسی‌را پیدا کنید که با او صحبت کنید. شنونده خوبی پیدا کنیدکه بتوانید با او درباره امیدها و ترس‌های خود صحبت کنید. این ممکن‌است یکی‌از دوستان یا اعضای خانواده باشد. حمایت‌از یک مشاور ، مددکار اجتماعی پزشکی ، روحانیون یا گروه بازماندگان ازسرطان نیز ممکن است مفید باشد.
• برای اتفاقات غیرمترقبه برنامه ریزی کنید. داشتن یک بیماری تهدیدکننده حیات ، مانندسرطان ، مستلزم آماده شدن برای احتمال مرگ است. برای برخی‌از افراد داشتن ایمان قوی یا تکیه به‌منبعی قوی‌تر ازخودشان و کنار آمدن بابیماری تهدیدکننده زندگی راحت‌تر است.

ازپزشک درمورد دستورالعمل‌ها و وصیت نامه برای شخص زنده برای جهت دربرنامه ریزی پس‌از مرگ درصورت تمایل مشورت کنید.

آمادگی برای ملاقات با پزشک سرطان کبد

درصورت وجود احتمال سرطان کبد ، حتماً به پزشک عمومی مراجعه کنید. درصورتی که پزشک به‌سرطان مشکوک باشد، فرد به‌متخصص کبد یا متخصص‌سرطان ارجاع داده می‌شود.

به‌علت زمان محدود برای ویزیت پزشک دراینجا برخی اطلاعات برای کمک‌به شخص در آماده سازی موارد لازم و انتظاراتی‌که ازپزشک دارید ، آورده شده است.

برای سرطان کبد آن چه می توانید انجام دهید

قبل‌از ملاقات با پزشک درمورد محدودیت‌های احتمالی که باید دردستور کار قرار دهید، سوال بپرسید. مثلا کمی پیش‌از معاینه رژیم غذایی خاصی‌را دنبال کرده یا یک ماده غذایی خاص را مصرف نکنید‌.

هنگام ملاقات با پزشک حتماً یکی‌از دوستان و یا اعضای خانواده خودرا به‌همراه داشته باشید. چرا که گاهی به‌خاطر سپردن همه اطلاعات رد و بدل شده سخت بوده و همراه‌به شما دریادآوری گفته ها کمک خواهد کرد.

• علائم خودرا بنویسید، حتی آن دسته‌که به‌نظر ربطی به بیماری ندارند.
• اطلاعات شخصی مهم ، ازجمله استرسهای عمده یا تغییرات اخیر زندگی
• نام و مقدار داروها ، ویتامین ها یا سایر مکمل هایی که اخیراً مصرف کرده اید.
• سوالاتی که می خواهیداز پزشک بپرسید.

زمان ملاقات با پزشک محدود است ، بنابراین تهیه لیستی ازسوالات به‌شما کمک می کند تا ازوقت خود نهایت استفاده‌را ببرید. درصورت اتمام زمان ، سوالات خود را ازمهمترین تا کم اهمیت ترین لیست کنید. درمورد سرطان کبد ، برخی ازسوالات اساسی که باید ازپزشک بپرسید شامل موارد زیر است:

• چه نوع ازسرطان کبد را دارم؟
• مرحله‌سرطان کبد من چیست؟
• گزارش آسیب شناسی نشان دهنده چیست؟ آیا می توانم کپی گزارش آسیب شناسی را داشته باشم؟
• آیا به آزمایشات بیشتری احتیاج دارم؟
• گزینه های درمان چه هستند؟
• عوارض جانبی هر گزینه درمانی چیست؟
• شیوه درمانی مناسب شخص من چیست؟
• درمان چه تاثیری بر زندگی روزمره دارد؟
• چقدر زمان برای انتخاب نوع شیوه درمانی وجود دارد؟
• آیا نیازبه مراجعه به پزشکان دیگر هست؟
• آیا بایدبه متخصص‌سرطان کبد مراجعه کنم؟ این هزینه چقدر است و آیا بیمه آن را پوشش می دهد؟

چه مجله ها و بروشورهایی دردسترس هستند؟ چه سایت هایی را برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می دهید؟

علاوه بر این سوالات، درپرسیدن هر سوال دیگری که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.

از پزشک سرطان کبد چه انتظاری می رود

پزشکان سرطان  احتمالاً تعدادی سوال ازشخص می پرسد. آماده بودن برای پاسخ دادن به آنها بعداً زمان بیشتری را برای برسی سایر نکاتی که می خواهید بپردازید فراهم می کند. پزشک ازشخص سوالاتی میپرسد مثل:

• چه زمانی برای اولین بار علائم را تجربه کردید؟
• آیا علائم مداوم یا گاه به‌گاه بوده است؟
• شدت علائم چقدر است؟
• چه مواردی ، علائم را بهبود می بخشد؟
• چه چیزی، علائم را بدتر می کند؟