سرطان سرویکس چیست + تشخیص سرطان سرویکس

علت سرطان سرویکس (دهانه رحم) تقریباً همیشه عفونت با ویروس های پاپیلومای انسانی (HPV) است. حدود 200 نوع مختلف HPV  وجود دارد که تنها یک چهارم آنها بر ناحیه تناسلی تأثیر می گذارد. دوازده نوع HPV پرخطر سرطان زا در نظر گرفته می شوند. دو مورد از آنها، انواع 16 و 18، مسئول حدود 70 درصد از سرطان های دهانه رحم هستند.

این ویروس ها در حین مقاربت جنسی یا از طریق تماس پوستی در ناحیه صمیمی از فردی به فرد دیگر منتقل می شوند. هنگامی که وارد بدن می شوند، به سلول های پوست و غشاهای مخاطی حمله می کنند. عفونت می تواند باعث تغییرات موقتی در پوشش دهانه رحم شود. این تغییرات اغلب خود به خود از بین می روند.

بیشتر زنان فعال از نظر جنسی در طول زندگی خود به ویروس‌ ها مبتلا می ‌شوند، اما سیستم ایمنی معمولاً می ‌تواند دوباره ویروس ‌ها را از بین ببرد. با این حال، در برخی موارد، ویروس ها می توانند سال ها در غشای مخاطی مستقر شوند و منجر به تغییرات بافتی پاتولوژیک – از جمله سرطان سرویکس شوند.

سرویکس که از نظر پزشکی به عنوان دهانه رحم شناخته می شود، یک لوله عضلانی است که حفره رحم را به واژن متصل می کند. انتهای بیرونی آن به داخل واژن برآمده می شود. این ناحیه دهانه رحم نام دارد. تغییرات بافتی می تواند در سطح دهانه رحم رخ دهد که در بیشتر موارد می تواند در ناحیه دهانه رحم کشف شود. آنها می توانند به یک تومور بدخیم تبدیل شوند: به اصطلاح کارسینوم دهانه رحم، که در عامیانه به عنوان سرطان دهانه رحم شناخته می شود . در موارد نادر، سرطان سرویکس می ‌تواند از سلول‌ های غدد نیز ایجاد شود.

اولین علائم سرطان سرویکس چیست؟

هم عفونت HPV و هم سرطان سرویکس در مراحل اولیه هیچ علامتی در اکثریت قریب به اتفاق زنان ایجاد نمی کنند. تومور در مدت طولانی بدون توجه به رشد خود ادامه می دهد و به سختی بر بدن تأثیر می گذارد. بنابراین مهم است که حتی اگر ناهنجاری های جزئی دارید به متخصص زنان مراجعه کنید.

اولین علائم سرطان سرویکس شامل علائمی مانند:

• ترشحات غیرعادی، رنگی عجیب یا بدبوی واژن
• خونریزی بین قاعدگی خارج از قاعدگی یا قبل از قاعدگی
• خونریزی بعد از یائسگی
• خونریزی بعد یا در حین رابطه جنسی
• درد هنگام مقاربت جنسی

این شکایات نسبتاً غیراختصاصی هستند و در تعدادی از بیماری ها یا التهابات دیگر نیز رخ می دهند. با این وجود، اینها علائم هشدار دهنده جدی هستند که زنان باید توسط متخصص زنان بررسی شوند.

در سرطان پیشرفته دهانه رحم، این علائم نیز ممکن است رخ دهد :

• درد در ناحیه کمر، لگن یا شکم
• ادرار دردناک یا حرکات روده
• پاهای متورم به دلیل تجمع مایع لنفاوی

سرطان سرویکس چگونه تشخیص داده می شود؟

هر زن بالای 20 سال باید به فکر عربالگری سرطان سرویکس باشد. مراقبت های پیشگیرانه شامل شرح حال، بازرسی از نواحی پوست تناسلی و لمس رحم و واژن است. از 30 سالگی معاینه غده پستانی اضافه می شود. دهانه رحم را می توان با استفاده از ابزار خاصی به نام اسپکولوم مشاهده کرد که در واژن قرار می گیرد.

از سن 20 سالگی، سالانه با استفاده از برس و کاردک، بافت از دهانه رحم و سرویکس برداشته می شود. سپس بافت برای تغییرات احتمالی بافت در آزمایشگاه بررسی می شود. از سن 35 سالگی، پاپ اسمیر برای آزمایش ویروس های HP گسترش می یابد. اگر نتایج نرمال باشد، آزمایش اسمیر فقط هر سه سال یکبار انجام می شود. از طریق تشخیص زودهنگام، تغییرات سلولی پیشرفته و ضایعات پیش سرطانی را می توان قبل از تبدیل شدن به سرطان شناسایی کرد.

علل سرطان سرویکس

تغییرات پیش سرطانی در سلول های سرویکس (نئوپلازی داخل اپیتلیال دهانه رحم) و سرطان سرویکس تقریباً همیشه توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می شود که از طریق تماس جنسی منتقل می شود. عفونت HPV همچنین باعث ایجاد زگیل تناسلی می شود . در کشورهایی که به واکسن های HPV، غربالگری سرطان سرویکس و درمان نئوپلازی داخل اپیتلیال دهانه رحم دسترسی دارند، میزان سرطان سرویکس طی چند دهه گذشته به طور پیوسته کاهش یافته است.

عوامل خطر ابتلا به این سرطان شامل موارد زیر است:

• افزایش احتمال قرار گرفتن در معرض عفونت های مقاربتی (به عنوان مثال، برای اولین بار رابطه جنسی در سنین پایین، داشتن چندین شریک جنسی، یا شرکای دارای عوامل خطر برای عفونت های مقاربتی)
• استفاده از قرص های ضد بارداری خوراکی (قرص های ضد بارداری)
• سیگار کشیدن
• بیماری یا سرطان قبلی در ناحیه شرمگاهی (فرج)، واژن (واژن) یا مقعد
• ضعیف شدن سیستم ایمنی (به دلیل شرایطی مانند سرطان یا ایدز، یا به دلیل داروهایی مانند داروهای شیمی درمانی یا کورتیکواستروئیدها)

HPV می تواند از طریق هر نوع فعالیت جنسی از جمله تماس دهانی، تناسلی یا مقعدی منتقل شود. عفونت HPV بسیار شایع است و حدود 80 درصد از افراد فعال جنسی حداقل یک بار در زندگی خود در معرض عفونت HPV قرار می گیرند. بسیاری از عفونت های HPV فقط برای مدت کوتاهی دوام می آورند. با این حال، برخی از افراد ممکن است بیش از یک بار به HPV آلوده شوند و برخی از عفونت های HPV ممکن است سال ها طول بکشد.

تشخیص دهانه سرویکس

تست پاپ معمولی می تواند سلول های غیر طبیعی و پیش سرطانی (دیسپلازی) روی سطح دهانه رحم را تشخیص دهد. زنان دارای سلول های پیش سرطانی در فواصل زمانی معین بررسی می شوند. دیسپلازی قابل درمان است که به پیشگیری از سرطان کمک می کند.

بیوپسی سرطان سرویکس

اگر در معاینه لگن رشد، زخم یا سایر ناهنجاری‌ ها تشخیص داده شود، یا آزمایش پاپ سلول ‌های پیش سرطانی یا سرطانی را تشخیص دهد، بیوپسی انجام می‌ شود. به طور معمول، روشی به نام کولپوسکوپی انجام می شود که در آن ابزاری با عدسی بزرگنمایی دوچشمی ( کولپوسکوپ ) برای بررسی دهانه رحم و انتخاب بهترین محل برای بیوپسی در واژن قرار داده می شود.

دو نوع مختلف آزمایش انجام می شود:

بیوپسی دهانه رحم: یک قطعه کوچک از دهانه رحم با استفاده از کولپوسکوپ برداشته می شود.

کورتاژ آندوسرویکال: بافت از داخل دهانه رحم خراشیده می شود.

این آزمایشات مشابه تست پاپ انجام می شود. آنها باعث درد و خونریزی خفیف می شوند.

اگر تشخیص واضح نباشد، بیوپسی مخروطی برای برداشتن یک قطعه بزرگتر و مخروطی شکل از بافت انجام می شود. این معمولاً شامل استفاده از یک حلقه سیم نازک است که دارای انرژی است. این روش برداشتن دام الکتریکی (LEEP) نامیده می شود. روش دیگر، لیزر (با یک پرتو نور بسیار متمرکز) نیز می تواند استفاده شود. هر دو روش فقط به بی حسی موضعی نیاز دارند. جایگزین دیگر استفاده از چاقوی جراحی است. این روش به اتاق عمل و داروی بیهوشی نیاز دارد.

مرحله بندی سرطان سرویکس

هنگامی که سرطان سرویکس تشخیص داده می شود، مرحله (اندازه و محل) کارسینوم دقیقا مشخص می شود. تعیین مرحله با معاینه فیزیکی لگن و عکس برداری از قفسه سینه شروع می شود. به طور معمول، توموگرافی کامپیوتری (CT)، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی  (MRI)، یا ترکیبی از CT و توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) برای تعیین اینکه آیا سرطان به بافت‌ های مجاور یا قسمت ‌های دوردست بدن گسترش یافته است یا خیر، استفاده می ‌شود. اگر این روش ها در دسترس نباشد، پزشک ممکن است از روش های دیگری برای بررسی اندام های خاص مانند سیستوسکوپی (مثانه)، سیگموئیدوسکوپی (روده بزرگ)، یا اوروگرافی داخل وریدی (مجاری ادراری) استفاده کند.

پزشک معمولاً از آزمایش‌های تصویربرداری یا بیوپسی برای بررسی اینکه آیا سرطان سرویکس به غدد لنفاوی گسترش یافته است یا خیر، استفاده می ‌کند. با دانستن اینکه آیا سرطان به غدد لنفاوی گسترش یافته است یا خیر و چند غدد لنفاوی درگیر شده است یا خیر، پزشک می ‌تواند پیش ‌آگهی داشته باشد و درمان بیمار مبتلا را برنامه ‌ریزی کند.

مراحل سرطان سرویکس از I (اولیه ترین) تا IV (پیشرفته) متغیر است. مرحله بندی بر اساس میزان گسترش سرطان است:

مرحله اول: سرطان به دهانه رحم محدود می شود.

مرحله دوم: سرطان در خارج از رحم به دو سوم بالایی واژن یا بافت های دیگر گسترش یافته است، اما هنوز در داخل لگن (که شامل اندام های تولید مثل داخلی، مثانه و رکتوم است) است.

مرحله III: سرطان در سراسر لگن و/یا به یک سوم تحتانی واژن گسترش یافته و/یا حالب ها را مسدود می کند و یا باعث آسیب کلیه می شود و یا به غدد لنفاوی نزدیک آئورت (بزرگترین شریان در آئورت) گسترش یافته است) پخش می شود.

مرحله چهارم: سرطان در خارج از لگن و یا به مثانه یا رکتوم یا اندام های دور گسترش یافته است.