میزان ابتلابه‌ سرطان دهانه رحم در ایران کمتر باشد اما بدلیل بی تفاوتی خانم‌ها نسبت به دردهایشان خطرناک است ولی با تشخیص به موقع سرطان دهانه رحم میتوان آن را درمان کرد.

سرطان دهانه رحم چیست و علائم سرطان دهانه رحم – کلینیک آروین

سرطان دهانه رحم نوعی سرطان است که در سلول های دهانه رحم در قسمت پایین رحم که به واژن متصل میشود رخ میدهد. گونه های مختلف ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) که یک عفونت مقاربتی است، در ایجاد بیشتر سرطان دهانه رحم نقش دارد.

سرطان دهانه رحم چیست؟

سرطان دهانه رحم نوعی سرطان است که در سلول های دهانه رحم در قسمت پایین رحم که به واژن متصل میشود رخ میدهد. گونه های مختلف ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) که یک عفونت مقاربتی است، در ایجاد بیشتر سرطان دهانه رحم نقش دارد.
هنگامی که در معرض ویروس پاپیلومای انسانی یا اچ پی وی قرار می گیرید، سیستم ایمنی بدن معمولاً از آسیب رساندن ویروس به بدن جلوگیری می کند. با این حال، در درصد کمی از افراد، ویروس سال‌ها زنده می‌ماند و در فرآیندی که باعث می‌شود برخی از سلول‌های دهانه رحم به سلول‌های سرطانی تبدیل شوند، کمک می‌کند.
شما می توانید با انجام تست های غربالگری و دریافت واکسنی که از عفونت HPV محافظت می کند، خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را کاهش دهید. با توجه به مطالعات انجام شده در جامع سرطانی آمریکا زنان بین سن 35 تا 44 سال بیشترین آمار ابتلا به سطان دهانه رحم را داشته اند. البته که بانوان در هر سنی در خطر ابتلا به این بیماری میباشند و باید در هر زمان از دوره زندگی از خود در برابر این بیماری محافظت های لازم را انجام دهند.

علائم اولیه سرطان دهانه رحم شامل چه مواردی میشود؟

تشخیص سرطان دهانه رحم در مراحل ابتدایی آن درصد بهبودی و در نتیجه زنده ماندن را افزایش میدهد. دانستن علائم زیر برای شناسایی بموقع آن بسیار مهم است:

• خونریزی واژینال (چه بعد از مقاربت، بین دوره یا بعد از یائسگی)
• ترشحات غیر طبیعی واژن (سنگین یا با بوی بد)
• درد هنگام مقاربت
• درد لگن
• درد پایین کمر
• درد و تورم در پاها
• کاهش وزن بی دلیل
• کاهش اشتها
• علائم سرطان دهانه رحم در صورت گسترش یافتن آن به سلولهای نزدیک و یا اندامها
• ادرار سخت و دردناک و گاها همراه با خون در ادرار
• اسهال، درد یا خونریزی هنگام مدفوع کردن
• خستگی، کاهش وزن و یا اشتها
• احساس ضعف و یا بیماری
• کمر درد یا تورم مبهم در پاها
• درد لگن یا شکم
• اگر خونریزی غیر طبیعی، ترشحات واژن ویا هر علامت دیگری دارید باید حتما تحت معاینات دقیق از جمله پاپ اسمیر قرار بگیرید

انواع سرطان دهانه رحم چیست؟

نوع سرطان دهانه رحم که به آن مبتلا هستید به آگهی بیشتر پزشک و همینطور به درمان شما کمک خواهد کرد. انواع اصلی سرطان دهانه رحم عبارتند از:

سرطان سلولی سنگفرشی:

این نوع سرطان دهانه رحم در سلول های نازک و مسطح (سلول های سنگفرشی) پوشاننده قسمت بیرونی دهانه رحم که به داخل واژن می رود شروع می شود. اکثر سرطان های دهانه رحم، کارسینوم سلول سنگفرشی هستند.

آدنوکارسینوم:

این نوع سرطان دهانه رحم در سلول های غده ای ستونی شکل که کانال دهانه رحم را پوشانده اند شروع می شود.

گاهی اوقات، هر دو نوع سلول در سرطان دهانه رحم نقش دارند و به ندرت، سرطان در سایر سلول های دهانه رحم رخ می دهد.

علت ابتلا به سرطان دهانه رحم چیست؟

سرطان دهانه رحم زمانی شروع می شود که سلول های سالم در دهانه رحم جهش هایی در DNA خود ایجاد کنند. DNA حاوی اطلاعاتی است که مشخص کننده عملکرد سلول ها نیز میباشد.

سلول های سالم با سرعت مشخصی رشد کرده و تکثیر می شوند و در نهایت در زمان مشخصی می میرند. جهش ها به سلول ها می گویند که رشد و تکثیر خارج از کنترل داشته باشند و بی رویه و بی توقف رشد کنند. سلول های غیر طبیعی تجمع یافته یک توده یا تومور سرطانی تشکیل می دهند. سلول‌های سرطانی به بافت‌های مجاور حمله می‌کنند و می‌توانند از تومور جدا شوند و در سایر نقاط بدن پخش شوند .
مشخص نیست که چه چیزی باعث سرطان دهانه رحم می شود، اما مسلم است که HPV در این امر نقش دارد. HPV بسیار شایع است و اکثر افراد مبتلا به این ویروس هرگز به سرطان مبتلا نمی شوند. این بدان معناست که عوامل دیگر – مانند محیط یا انتخاب سبک زندگی شما – نیز تعیین می کنند که آیا شما به سرطان دهانه رحم مبتلا خواهید شد یا خیر از آن مصون هستید.

درمان سرطان دهانه رحم

درمان سرطان دهانه رحم از فردی به فرد دیگر متفاوت است، بسته به محل و اندازه ضایعه و نوع سرطان و درجه پایین یا مرحله ای که سرطان در آن قرار دارد و گسترش آن به دیگر بخش ها بستگی دارد. این که آیا فرد مایل به باردار شدن است یا خیر نیز بر تصمیمات درمانی تأثیر می گذارد. افراد مبتلا به سرطان دهانه رحم ممکن است به یک متخصص زنان-انکولوژی یا یک انکولوژیست ارجاع داده شوند.

روش های مختلفی برای درمان سرطان دهانه رحم وجود دارد

درمان سرطان دهانه رحم روش های متفاوتی دارد از جمله کرایوتراپی، لیزردرمانی، leep، بیوبسی مخروطی، جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی که به اختصار هر کدام توضیح داده میشود

کرایوتراپی

در این روش ضایعه سرطانی با انجماد از بین میرود. این روش را می توان در مطب پزشک انجام داد ممکن است در حین درمان و بعد از آن مقداری درد و ناراحتی احساس کنید. پس از درمان، لکه بینی و ترشحات آبکی شایع میباشد و بعد از مدتی بهبود خواهد یافت.

لیزر درمانی

ضایعه را با پرتو شدید نور از بین می برد. این روش اغلب در یک کلینیک و بصورت سرپایی انجام میگیرد و ناراحتی بعد از آن به مقدار بسیار کم همراه با ترشحات وجود دارد.

LEEP

مخفف عبارت Loop Electrosurgical Excision Process می باشد. که در ان ضایعه توسط یک جریان الکتریکی که از یک حلقه سیم بسیار ظریف عبور می کند و همزمان دهانه رحم را میسوزاند انجام میشود، پس از آن ناراحتی و مشکل خاصی گزارش نشده است.

بیوپسی مخروطی

یک بافت مخروطی شکل را از دهانه رحم برداشته و می تواند تومور سرطانی را به راحتی از بین ببرد. معمولاً در بیمارستان با لیزر یا اسکالپل انجام می شود و به بیماران داروی بیهوشی داده می شود. مقداری خونریزی و درد یا ناراحتی پس از این درمان شایع است.

جراحی

ممکن است از جراحی برای برداشتن بافت سرطانی استفاده شود. در صورت گسترش سرطان جراحی هیسترکتومی انجام میشود که شامل برداشتن کل رحم و دهانه رحم میشود. گاهی اوقات لوله های فالوپ، تخمدان ها و غدد لنفاوی از لگن نیز به طور همزمان برداشته می شوند.

پرتو درمانی (رادیوتراپی)

پرتودرمانی اغلب برای سرطان دهانه رحم که به خارج از دهانه رحم گسترش یافته است تجویز می شود. در پرتودرمانی از پرتوهای پر انرژی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود.

شیمی درمانی

در صورت گسترش سرطان ممکن است به تنهایی یا علاوه بر پرتودرمانی استفاده شود. داروهای ضد سرطان در خون برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود.

درد ناشی از سرطان دهانه رحم به چه صورت است؟

درد ناشی از سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه بسیار ناچیز است و ممکن است اصلا احساس نشود. در هنگامی که سرطان شروع به گسترش و آلوده کرذن سلول های مجاور میکند. ممکن است در تخمدان ها احساس درد نمایید و هنگام ادرار نیز ادرارتان همراه با درد و سوزش باشد. در برخی افراد نیز احساس بیماری، خستگی و کاهش اشتها مشاهده شده است.

سرطان دهانه رحم چگونه تشخیص داده میشود؟

گسترش سرطان دهانه رحم به ندرت و در طی سالیان دراز اتفاق میافتد و قبل از سرطانی شدن سلول ها تغییرات زیادی خواهند داشت. در ابتدا سلول های طبیعی دهانه رحم شروع به نامنظم شدن و تغییر شکل دادن میکنند و برخی ممکن است از بین بروند و یا خیر ممکن است شروع به سرطانی شدن کنند.
غربالگری های منظم زنان با انجام پاپ اسمیر میتواند در اکثر موارد سرطان دهانه رحم را تشخیص دهد. پاپ اسمیر یا تست پاپ آزمایشی است که با جمع آوری سلول های دهانه رحم روی آنها در مورد سرطانی بودن، بهم ریختگی و تغییر شکل ها تحقیق میکند و به پزشک این فرصت را میدهد که بیماری دقیق فرد را تشخیص دهد.
تیم پزشکی شما ممکن است دهانه رحمتان را معاینه کنند و در صورت مشکوک بودن به سرطان از بافت با بیوپسی نمونه برداری کنند. تکنیک های زیادی وجود دارد که می توان برای به دست آوردن بافت استفاده کرد، مانند بیوپسی پانچ یا کورتاژ اندوسرویکال استفاده کرد.
مطالعات عملکرد کلیه و کبد
آزمایشات خون و ادرار
عکسبرداری با اشعه ایکس از مثانه، راست روده و حفره شکم میتواند باعث تشخیص بهتر بیماری شود.

هدف غربالگری سرطان دهانه رحم تشخیص تغییرات سلولی دهانه رحم قبل از تبدیل شدن به سرطان است. تعداد موارد و مرگ و میر ناشی از سرطان دهانه رحم در ایالات متحده به طور قابل توجهی کاهش یافته است، زیرا مردم به طور منظم غربالگری سرطان دهانه رحم را انجام می دهند.

تست پاپ اسمیر

تست پاپ (پاپ اسمیر) علائم پیش سرطانی مانند سلول های غیر طبیعی یا تغییرات در سلول های دهانه رحم را بررسی می کند. انجام منظم پاپ اسمیر بهترین روش برای تشخیص ابتلا به سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه است و به شدت در روتین غربالگری سرطان پیشنهاد میشود.با انجام غربالگری سرطان رحم روتین میتوانید خیلی زودتر به وجود سرطان پی برده و در نتیجه زودتر انرا درمان کنید.
انجمن سرطان آمریکا توصیه می کند که:

• زنان از سن 21 سالگی به طور منظم آزمایش پاپ اسمیر را شروع کنند.
• زنان از 21 تا 29 سالگی باید هر سه سال یکبار آزمایش پاپ اسمیر را انجام دهند.
• زنان بین 30 تا 65 سال باید هر 5 سال یک بار آزمایش پاپ را به همراه آزمایش HPV انجام دهند. اگر آزمایش HPV انجام نشود، همان گروه سنی باید هر سه سال یکبار آزمایش پاپ اسمیر را دریافت کنند.
• برای زنانی که هیسترکتومی کامل انجام داده اند، و در طی آن رحم و دهانه رحم هر دو برداشته می شود، نیازی به انجام تست پاپ یا HPV ندارند. اما انجمن سرطان آمریکا برای زنانی که هیسترکتومی جزئی انجام می دهند و دهانه رحم آنها هنوز دست نخورده و سر جایشان باقی مانده است تست پاپ اسمیر را لازم میدانند.

تست HPV

شایع ترین علت سرطان دهانه رحم، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است و دریافت واکسن HPV بهترین راه برای پیشگیری ازمبتلا شده به سرطان دهانه رحم است. نکته قابل توجه این است که چه آقایان و چه بانوان باید در اولین فرصت واکسن را دریافت نمایند. مرکز کنترل و پیشگیری از سرطان توصیه می کند:

• تمامی کودکان چه پسر و چه دختر در سنین 11 یا 12 سالگی باید اقدام به دریافت واکسن کنند.
• فرزندتانتان باید تا قبل از قرار گرفتن در معرض HPV، تمام دوزهای واکسن را در سنین پایین دریافت کنند.
• اگر نوجوانان و بزرگسالان جوان در جوانی واکسن را دریافت نکنند، زنان تا سن 26 سالگی و مردان تا 21 سالگی می توانند واکسن را دریافت کنند.

علاوه بر غربالگری های اولیه و واکسن HPVموارد دیگری نیز وجود دارد که خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را کاهش میدهد:

• رابطه جنسی ایمن
• استفاده از کاندوم
• عدم داشتن شرکای جنسی متعدد
• جلوگیری از عفونت های مقاربتی
• عدم استعمال سیگار و تنباکو ودیگر دخانیات
• حفظ تناسب اندام
• اگر سرطان دهانه رحم تشخیص داده شود، آزمایش‌های بیشتر، مانند آزمایش خون و اسکن شکم، به پزشک شما اجازه می‌دهد تا برای درمان بیماریتان را برنامه ریزی کند. درمان در صورتی که در مراحل اولیه تشخیص داده شود بسیار موثر است.

مراحل ابتلا به سرطان دهانه رحم چیست؟

• مرحله 1: سلول های سرطانی تنها در بخش دهانه رحم وجود دارند و هنوز به دیگر نقاط بدن گسترش نیافته اند و به راحتی و در کوتاه مدت قابل درمان هستند.
• مرحله2: سرطان فراتر از دهانه رحم و رحمتان گسترش یافته است اما هنوز به دیواره لگن و واژنتان گسترش نیافته است و نیازمند این است که خیلی زود تحت درمان قرار بگیرید.
• مرحله 3: سرطان دهانه رحم به قسمت پایین واژن شما گسترش یافته و امکان آن وجود دارد که به دیواره لگن، حالب و غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته باشد.
• مرحله 4: سرطان دهانه رحم به مثانه روده و دیگر بخش های بدن مانند ریه و استخوان ها گسترش یافته و در مرحله فوق پیشرفته قرار دارد.

آیا روتین غربالگری سرطان دهانه رحم ضروری است؟

چنانچه زیر 25 سال هستید و از نظر جنسی هم فعال هستید بهتر است به هیچ عنوان غربالگری سرطان دهانه رحم را پشت گوش نیندازید.بهتر است حتما غربالگری سرطان رحم را طبق روتینی که پزشکتان به شما میگوید انجام دهید تا از ابتلا به این بیماری در امنیت بمانید. پس غربالگری سرطان دهانه رحم امری بسیار مهم و ضروری میباشد.

بهترین زمان برای انجام غربالگری سرطان دهانه رحم چه زمانی است؟

پچاپ اسمیر تستی است که پزشک برای تشخیص سرطان دهانه رحم از آن استفاده میکند. برای انجام این تست پزشکتان از سلول های سطح دهانه رحمتان نمونه برداری انجام میدهد. سپس نمونه های برداشته شده برای آزمایشات تشخیص سرطان به آزمایشگاه فرستاده میشوند.
در صورت تشخیص ممکن است پزشکتان برایتان انجام آزمایش کولوپوسکوپی را تجویز کند تا بطور کامل از نتیجه بدست آمده مطمئن شود.
بهترین سن برای انجام غربالگری سرطان دهانه رحم در بانوان عبارتست از:

بارداری و ابتلا به سرطان دهانه رحم

تشخیص ابتلا به سرطان دهانه رحم در این دوره بسیار نادر است اما غیر ممکن نیست. هر سرطانی که در دوران بارداری رخ میدهد هنوز در مراحل اولیه خود میباشد. درمان سرطان رحم در دوران بارداری میتواند بسیار سخت باشد پزشکتان با توجه به سلامت بدنی خودتان و سلامت جنین اقدام به درمان شما خواهد کرد چنانچه سرطان در مراحل ابتدایی خود باشد و گسترش نیافته باشد میتوانید تا بعد از تولد نوزاد صبر کنید و بعد از آن اقدام به درمان نمایید. اما برای درمان سرطان پیشرفته نیاز به تخلیه رحم و دهانه رحم است و نظر خودتان در الویت میباشد که درمانتان را از چه زمانی شروع کنید.

آیا سرطان دهانه رحم قابل درمان است؟

در صورتی که سرطان دهانه رحم به زودی در طی غربالگری سرطان تشخیص داده شود در مراحل اولیه قابل درمان است و با مشاهده علائم و مراجعه به موقع به پزشک میتوانید آن را تحت درمان قرار دهید چنانچه سرطان دهانه رحم پیشرفته باشد و به دیگر نقاط گسترش یافته باشد سخت تر و خیلی دیرتر درمان خواهد شد پس بهتر است غربالگری سرطان را جدی بگیرید.

جواب تست طبیعی

یک نتیجه طبیعی (یا “منفی”) به این معنی است که هیچ تغییر سلولی در دهانه رحم شما یافت نشده است و مبتلا به سرطان دهانه رحم نمیباشید و شما سالم هستید. که خبر بسیار خوبی است اما باز هم نیاز به انجام تست پاپ اسمیر مجدد دارید که ممکن است با تغییرات مداوم سلول ها جواب ها در آینده در صورت عدم رعایت موارد گفته شده، متفاوت باشد.

جواب تست مبهم

معمولاً نتایج آزمایش نامشخص است و پزشک متوجه نمیشود که ناهنجاری و تغییرات به علت بارداری، یائسگی و یا سرطان است و ممکن است دوباره از شما درخواست تا تست پاپ اسمیر را انجام دهید تا جوابی قطعی بدست آید و پزشک بتواند خبر قطعی به شما بدهد که آیا بیمار هستید یا سالم.

جواب تست غیر طبیعی

یک نتیجه غیر طبیعی به این معنی است که تغییرات سلولی در دهانه رحم شما پیدا شده است. و صد در صد به این معنی نیست که شما به سرطان دهانه رحم مبتلا هستید. تغییرات غیر طبیعی در دهانه رحم شما احتمالاً توسط HPV ایجاد می شود. تغییرات ممکن است جزئی یا جدی باشد. اغلب اوقات، تغییرات جزئی به خودی خود بهبود میابند. اما اگر ناهنجاری های جدی تر بهبود نیابد می‌تواند سرطانی شود. تغییرات جدی‌تر اغلب «پیش سرطانی» نامیده می‌شوند، زیرا هنوز سرطان نیستند، اما می‌توانند در طول زمان به سرطان تبدیل شوند.

جواب تست اچ پی وی

جواب تست سرطان دهانه رحم با اچ پی وی ممکن است مثبت یا منفی باشد.

تست HPV منفی

به این معنی است که شما نوع HPV مرتبط با سرطان دهانه رحم ندارید. و جددا 5 سال بعد برای تست مجدد میتوانید مراجعه کنید.

 تست HPV مثبت

به این معنی است که شما یک نوع HPV دارید که ممکن است با سرطان دهانه رحم مرتبط باشد. این بدان معنا نیست که شما در حال حاضر سرطان دهانه رحم دارید. اما می تواند یک هشدار باشد.