تشکیل توده سرطان
سرطان از هر سه نفر یک نفر را مبتلا می کند. بدن ما از تریلیونها سلول تشکیل شده که در طول زندگیمان بهموقع رشد میکنند و تکثیر میشوند. هنگامی که یک سلول غیر طبیعی است یا پیر شده است، سلول معمولاً از بین می رود (می میرد). سرطان زمانی ایجاد میشود که در این فرآیند مشکلی پیش بیاید و باعث شود سلولهای غیرطبیعی تکثیر شوند و سلولهای قدیمی آنطور که باید از بین نروند. از آنجایی که سلولهای سرطانی بدون کنترل تولید مثل میکنند، در نهایت میتوانند از سلولهای سالم بیشتر شوند.
برای بسیاری از افراد، نتایج در هنگام انجام درمان های سرطان می تواند موفقیت آمیز باشد.
سرطان فراتر از یک بیماری است
انواع مختلفی از سرطان وجود دارد. تشکیل توده سرطان می تواند در هر جایی از بدن ایجاد شود و نام آن را به بخشی از بدن که در آن شروع می شود، می گذارند. به عنوان مثال، سرطان سینه ای که از سینه شروع می شود، حتی پس از انتشار (متاستاز) به سایر قسمت های بدن، همچنان سرطان سینه است.
دو دسته اصلی سرطان وجود دارد:
- سرطان های هماتولوژیک (سرطان های خون): سرطان های سلول های خونی هستند، همانطور که در مورد لوسمی، لنفوم و مولتیپل میلوما وجود دارد.
- سرطان های تومور جامد: آن دسته هستند که در هر عضو، بافت یا بخشی از بدن ایجاد می شوند. شایع ترین انواع آن، سرطان تومور جامد سینه، پروستات، ریه و روده بزرگ است.
این نوع سرطان ممکن است شباهت هایی به یکدیگر داشته باشند، اما ممکن است از نظر نحوه ایجاد، گسترش و پاسخ به درمان بسیار متفاوت باشند. برخی از انواع سرطان به سرعت رشد و گسترش می یابند در حالی که برخی دیگر کندتر رشد می کنند. برخی از آنها احتمالاً به سایر قسمت های بدن سرایت می کنند.
برخی از انواع سرطان با جراحی، بهتر درمان می شوند. برخی دیگر به داروهایی مانند شیمی درمانی بهتر پاسخ می دهند. دو یا چند درمان اغلب برای بهترین نتایج انجام می شود.
تومور چیست؟
تومور از رشد یک توده غیر طبیعی در بدن تشکیل شده است. در حالی که برخی از این توده ها یا تومورها سرطانی نیستند، بسیاری از آنها سرطانی هستند.
- توده های غیر سرطانی را تومورهای خوش خیم می نامند.
- توده هایی که حاوی سلول های سرطانی هستند، تومورهای بدخیم نامیده می شوند.
چیزی که سرطان را متفاوت می کند، توانایی آن برای گسترش به سایر قسمت های بدن است در حالی که تومورهای غیر سرطانی (خوش خیم) اینطور نیستند. سلول های سرطانی می توانند از محلی که تومور در آن به وجود آمده جدا شوند. این سلولها میتوانند به قسمتهای دیگر بدن بروند و به غدد لنفاوی یا سایر اندامها ختم شوند و عملکرد طبیعی آنها را دشوار کنند.
علل تشکیل توده سرطان
به طور کلی، تومورها زمانی تشکیل میشوند که سلولها در بدن بیش از حد تقسیم و تکثیر شوند. به طور معمول، بدن تقسیم و رشد سلولی را کنترل می کند. سلول های جدید برای جایگزینی سلول های قدیمی یا انجام عملکردهای جدید ایجاد می شوند. سلول هایی که آسیب دیده اند یا دیگر مورد نیاز نیستند می میرند تا راه را برای سلول های جایگزین سالم باز کنند.
اگر تعادل تقسیم سلولی و مرگ سلولی به هم بخورد، تومور می تواند تشکیل شود.
مشکلات سیستم ایمنی بدن می تواند منجر به تشکیل توده سرطان شود. تنباکو بیش از هر ماده محیطی دیگری باعث مرگ و میر ناشی از سرطان می شود. سایر عوامل خطر مستعد ابتلا به سرطان عبارتند از:
- بنزین و سایر مواد شیمیایی و سموم
- مصرف بیش از حد الکل
- سموم محیطی، مانند قارچ های سمی خاص و نوعی سم که می تواند در گیاهان بادام زمینی ایجاد شود (آفلاتوکسین ها)
- قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید
- مشکلات ژنتیکی
- چاقی
- قرارگیری در معرض تشعشع
- ویروس
انواع تومورهایی که توسط ویروس ها ایجاد می شوند یا مرتبط با آنها هستند عبارتند از:
- ویروس اپشتین بار
- سرطان دهانه رحم(ویروس پاپیلومای انسانی)
- اکثر سرطان های مقعد (ویروس پاپیلومای انسانی)
- برخی از سرطان های گلو، از جمله کام نرم، پایه زبان و لوزه ها (ویروس پاپیلومای انسانی)
- برخی از سرطان های واژن، فرج و آلت تناسلی (ویروس پاپیلومای انسانی)
- برخی از سرطان های کبد (ویروس های هپاتیت B و هپاتیت C)
- (لوسمی/لنفوم سلول T بزرگسالان (ویروس T-لنفوتروفیک انسانی نوع 1
- کارسینوم سلول مرکل (پلیوماویروس سلول مرکل)
- سرطان نازوفارنکس (ویروس اپشتین بار)
برخی از تومورها در یک جنس شایعتر از جنس دیگر هستند. سایر تومورها در کودکان یا بزرگسالان مسن تر شایع تر هستند. برخی دیگر به رژیم غذایی، محیط زیست و سابقه خانوادگی مربوط می شوند.
مرحله تشکیل توده سرطان به چه چیزی اشاره دارد؟
با تشکیل توده سرطان، مطالعات یا آزمایشات پزشکی برای تعیین میزان توسعه و گسترش آن از نقطه شروع به مکان های دیگر انجام می شود. به این عمل، مرحله بندی سرطان گفته می شود.طبقه بندی مرحله پایین تر (مانند 1 یا 2) به این معنی است که سرطان گسترش نیافته است. عدد بالاتر (مانند 3 یا 4) به معنای گسترش بیشتر است. مرحله 4 بیشترین پیشروی را شامل میشود.مرحله سرطان در تعیین بهترین برنامه درمانی برای یک فرد بسیار مهم است.
پس از تشکیل توده سرطان بیماری چگونه پخش می شود؟
در این مرحله سلولهای سرطانی پس از تشکیل توده سرطان، از محل اولیه خود که از آنجا شروع شده است به سایر قسمت های بدن گسترش میابد.
هنگامی که سلول های سرطانی از تومور جدا می شوند، می توانند از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی به مناطق دیگر بدن بروند. سلول های سرطانی می توانند از طریق جریان خون حرکت کنند و در نتیجه به قسمت ها یا اندام های دوردست برسند. اگر سلول های سرطانی از طریق سیستم لنفاوی حرکت کنند، ممکن است خود را در غدد لنفاوی مستقر کنند.
در هر صورت، اکثر سلولهای سرطانی که از محل اولیه فرار کردهاند، قبل از اینکه در جای دیگری رشد کنند، از بین میروند. اما این امکان وجود دارد که یک زوج از این سلول ها در جایی مستقر شوند که بتوانند رشد و تولید مثل کنند و در نتیجه تومورهای جدیدی را تشکیل دهند. پیشرفت سرطان به قسمتهای دیگر بدن به عنوان متاستاز شناخته می شود.
برای اینکه سلولهای سرطانی به قسمتهای جدید بدن گسترش یابند، باید چندین تغییر را تجربه کنند. ابتدا از محل تومور اولیه جدا میشوند و سپس به لایه خارجی یا دیواره برخی از رگهای لنفاوی یا خونی میچسبند. سپس آنها باید بتوانند از این دیوار یا لایه عبور کنند تا وارد جریان خون یا سیستم لنفاوی شوند و به سایر اندام ها یا گره های بدن برسند.
شروع، ترویج و پیشرفت سرطان
در قرن هجدهم، پرسیوال پوت، فیزیکدان لندنی، ارتباط بین سرطان و عوامل محیطی را زمانی که به شیوع بالای سرطان کیسه بیضه اشاره کرد، کشف کرد. او این فرضیه را مطرح کرد که قرار گرفتن در معرض زغال سنگ باعث این بیماری می شود. در نتیجه، مدل دو مرحله ای توسعه سرطان پدیدار شد: شروع و گسترش. از مشاهدات پات، طیف گستردهای از مواد شیمیایی، منابع تشعشع ، ویروسها و باکتریها کشف شدهاند که تا حدودی با سرطان ارتباط دارند.
اولین مطالعات تجربی در مورد توسعه سرطان با حیوانات انجام شد. برای مشاهده رشد احتمالی تومور، مواد شیمیایی مختلفی که میتوانند با DNA واکنش نشان دهند، با ترکیبات غیر واکنشی مخلوط شدند. مدل مورد استفاده رشد سرطان پوست در موش بود. محققان پوست چندین موش را با مواد شیمیایی آزمایشی رنگ آمیزی کردند و رشد تومورها را تماشا کردند.
نتایج نشان داد که استفاده از مادهای که با DNA واکنش میدهد تنها زمانی منجر به تشکیل تومور میشود که حیوانات با مواد غیرواکنشی خاصی تماس پیدا کردند. ترکیبی که با DNA واکنش می دهد و به نوعی ساختار ژنتیکی سلول را تغییر می دهد یک جهش زا است. موتاژن هایی که سلول ها را مستعد ایجاد تومور می کنند، آغازگر نامیده می شوند و ترکیبات غیر واکنشی که رشد تومور را تحریک می کنند، محرک هستند.
تقریباً 70 درصد از جهش زاهای شناخته شده باعث ایجاد سرطان می شوند. ترکیبی که هم بهعنوان آغازگر و هم بهعنوان یک محرک عمل میکند، سرطانزای کامل نامیده میشود، زیرا توانایی آن در القای رشد تومور بدون نیاز به ماده دیگری است.
شروع تشکیل توده سرطان
شروع اولین گام در مدل دو مرحله ای تشکیل توده سرطان است. اگر پرایمرها نتوانند با DNA واکنش نشان دهند، تغییرات خاصی را انجام می دهند (کیفیت الکتروفیلیک افزایش می یابد) توسط آنزیم های متابولیک خاصی که به آنها اجازه می دهد تغییراتی در DNA ایجاد کنند (جهش ) . از آنجایی که بسیاری از پرایمرها قبل از فعال شدن باید متابولیزه شوند، ساختار پرایمرها مختص انواع خاصی از بافت ها است. اثرات آغازگر برگشت ناپذیر است. هنگامی که یک سلول در معرض اثرات آغازگر قرار می گیرد، ارتقاء آن می تواند تا زمانی که سلول بمیرد ادامه یابد.
از آنجایی که شروع تشکیل توده سرطان، نتیجه یک تغییر ژنتیکی دائمی است، هر سلولی که از تقسیم یک سلول جهشیافته به وجود میآید، حامل جهش نیز خواهد بود. در مطالعات توسعه سرطان پوست در موش ها، یک رابطه خطی بین مقدار پرایمر و تعداد تومورهایی که می توانند تولید شوند مشاهده می شود. بنابراین هر گونه قرار گرفتن در معرض پرایمر خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد که می تواند به طور نامحدود با سطوح بالای قرار گرفتن در معرض آن رشد کند.
ترویج پس از تشکیل توده سرطان
هنگامی که یک سلول از طریق جهش هایی که پرایمر ایجاد می کند عبور می کند، پروموتر می تواند اثرات خود را اعمال کند. این ترکیبات گسترش سلول سرطانی را افزایش میدهند و تعداد زیادی سلول جدید را تشکیل میدهند که حاوی جهشی هستند که پرایمر را ایجاد کرده است. پروموترها بدون مواجهه قبلی با پرایمر اثری ندارند.
برخلاف آغازگرها، پروموترها از طریق پیوندهای کووالانسی به DNA یا سایر ماکرومولکولها متصل نمیشوند، در حالی که، بسیاری از آنها تمایل دارند به گیرندههای خاصی که در سطح سلول یافت میشوند بچسبند.
به عنوان یک نتیجه برای هدایت مسیرهای متابولیکی که تکثیر سلولی را تقویت می کند، پروموترها را می توان به دو دسته کلی طبقه بندی کرد: پروموترهایی که با گیرنده های سلولی خاصی تعامل دارند یا پروموترهایی که ژن را بدون حضور گیرنده تغییر می دهند. این مولکولها معمولاً ساختار خاصی دارند که به ویژه هنگامی که با گیرندههای سطح سلول تماس میگیرند، توسط نوع خاصی از بافت تکمیل میشوند.
اگرچه احتمال رشد تومور بستگی به میزان وجود پروموتر در بدن دارد، اما میزان تأثیر پروموتر دارای حداقل و حداکثر است. یعنی مقدار بسیار کم مولکول باعث ایجاد تومور نمی شود، در حالی که مقدار زیاد آن خطر تشکیل توده سرطان را فراتر از حد متوسط افزایش نمی دهند.
پیشرفت پس از تشکیل توده سرطان
استفاده مکرر از پروموتر بر روی پوست موش هایی که در معرض پرایمر قرار گرفته اند منجر به تشکیل پاپیلومهای خوش خیم می شود. بسیاری از این پاپیلوم ها هنگام درمان از بین می روند، اما برخی پیشرفت می کنند و به تشکیل توده سرطان منجر می شوند. فراوانی پیشرفت نشان میدهد که پاپیلومهایی که بدخیم میشوند، یک جهش خودبخودی اضافی کسب کردهاند.
واژه پیشرفت که توسط لزلی فولدز ابداع شد، به تبدیل یک تومور خوش خیم به یک نئوپلاسم و یک تومور بدخیم اشاره دارد. پیشرفت با تغییرات در کاریوتیپ سلولهای سرطانی مرتبط است، زیرا تقریباً تمام تومورهای بدخیم و تقریباً همه تومورهایی که پیشرفت میکنند آنئوپلوئیدی هستند (تعداد کروموزومهای اشتباهی دارند). این تغییر در کاریوتیپ با افزایش سرعت رشد، تهاجم، متاستاز و تغییرات بیوشیمیایی و مورفولوژیکی همراه است.
توسعه تومور پس از تشکیل توده سرطان
رشد تومور از یک سلول منفرد تغییر یافته ژنتیکی یک پیشرفت گام به گام است. فرآیندی که در زیر توضیح داده شده است، توسعه یک تومور جامد مانند کارسینوم یا سارکوم را نشان می دهد. تومورهای سلولهای خونی فرآیند مشابهی را طی میکنند، اما از آنجایی که این سلولها آزادانه در سراسر بدن شناور هستند، مکان آنها فقط به یکی محدود نمیشود. توسعه تومور پس از تشکیل توده سرطان شامل موارد زیر میشود:
هیپرپلازی: سلول تغییر یافته به شیوه ای کنترل نشده تقسیم می شود که منجر به افزایش سلول ها در آن ناحیه از بافت می شود. به نظر می رسد سلول ها طبیعی هستند، اما خطر از تعداد بیش از حد آنها ناشی می شود.
دیسپلازی: تغییرات ژنتیکی اضافی در سلول های هیپرپلاستیک منجر به ادامه رشد غیر طبیعی می شود. سلول ها و بافت ها دیگر طبیعی به نظر نمی رسند و سلول ها و بافت ها بی نظم می شوند.
کارسینوم در محل: هنگامی که تغییرات بیشتر رخ می دهد، سلول ها و بافت ها ظاهر غیر طبیعی تری پیدا می کنند. این سلولها در ناحیه بزرگتری پخش میشوند تا زمانی که سلولهای تغییر یافته بر آن منطقه غالب شوند. علاوه بر این، آنها تمایل دارند روند تمایز خود را معکوس کنند و با توجه به قابلیتهای خود بدوی تر شوند. مانند زمانی که یک سلول کبدی، دیگر پروتئین های مخصوص کبد تولید نمی کنند.
یکی از جنبه های کلیدی تشکیل توده سرطان و رشد آن در محل این است که سلول ها در یک مکان باقی می مانند و از لایه بازال عبور نمی کنند .قبل از حمله به بافت های دیگر بسیاری از این سرطان ها را می توان با جراحی درمان کرد، زیرا تمام سلول های غیر طبیعی در یک مکان قرار دارند. این نوع تومورها معمولا به بافتهای مجاور حمله نمیکنند اما پتانسیل تهاجمی شدن را دارند. بنابراین باید زود درمان شوند.
سرطان (تومورهای بدخیم): این تومورها توانایی حمله به بافت های مجاور و یا گسترش ( متاستاز) به نواحی خارج از محل منشاء را دارند. این تومورهای متاستاتیک خطرناک ترین نوع تومورها بخشی از درصد زیادی از علل مرگ ناشی از سرطان هستند.
تومورهای خوش خیم: با این حال، برخی از تومورها به حدی پیشرفت نمی کنند که به بافت های دور حمله کنند. این تومورها به عنوان خوش خیم شناخته می شوند، زیرا از آنجایی که محل اصلی خود را ترک نمی کنند، سرطان زا محسوب نمی شوند. تومورهای خوش خیم کمتر از تومورهای بدخیم کشنده هستند، اما می توانند مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد کنند. تومورهای خوش خیم بزرگ می توانند اندام ها را تحت فشار قرار دهند و مشکلاتی ایجاد کنند. در مورد تومورهای مغزی، فضای محدود داخل جمجمه به این معنی است که رشد بزرگ در حفره مغز می تواند کشنده باشد.
نقش سلول های بنیادی در تشکیل توده سرطان
سلول بنیادی نوع خاصی از سلول است که هم توانایی بازتولید نسخه های دقیق از خود (که خود نوسازی نیز نامیده می شود) و هم توانایی تبدیل (تمایز کردن) به هر یک از چندین نوع سلول تخصصی در بدن را دارد. به عنوان مثال، اعصاب، ماهیچه ها و سلول هایی که دستگاه گوارش ما را پوشش می دهند، همه از سلول های بنیادی می آیند. در بیشتر قسمت های بدن سلول های بنیادی خیلی فعال نیستند.
در برخی نقاط، مانند دستگاه گوارش، سلول های بنیادی به طور مکرر تقسیم و تمایز می یابند تا جایگزین سلول های مرده شوند. سلول های بنیادی نیز در طول بهبودی بافت های آسیب دیده بسیار مهم هستند.
سلول بنیادی سرطانی چیست ؟
فرض بر این است که سلولهای بنیادی سرطانی از سلولهای بنیادی طبیعی میآیند که یک سری جهش را پشت سر میگذارند و به درستی کار نمیکنند. اگر این نقص ها شامل تقسیم سلولی کنترل نشده باشد، سلول می تواند تومور تولید کند و در نتیجه تبدیل به یک سلول بنیادی سرطانی شود.
وجود سلولهای بنیادی سرطانی از دههها پیش پیشبینی شده بود، اما تنها تحقیقات اخیر توانسته است سلولهای بنیادی با ویژگیهای سرطانی را در موارد متعدد سرطانی شناسایی کند و جای خود را به تحقیقات زیادی در این زمینه داده است.
سلول های بنیادی سرطانی چگونه ایجاد می شوند؟
در تئوری، تشکیل سلول های بنیادی سرطانی می تواند به روش های مختلفی انجام شود. به عنوان مثال، یک جهش می تواند در یک سلول تمایز یافته (به عنوان مثال یک سلول پوست) رخ دهد و باعث شود که به سلولی با توانایی سلول های بنیادی تبدیل شود. سلول های بنیادی سرطانی همچنین می توانند در نتیجه جهش در یک سلول بنیادی طبیعی ایجاد شوند که آن را سرطانی می کند.
گروهی از متخصصان از یک ویروس برای فعال کردن برخی مسیرهای متابولیک استفاده کردند تا سلولهای خاصی را اصلاح کنند تا ویژگیهای یک سلول بنیادی را به دست آورند. این مطالعه نشان داد که یک سلول طبیعی می تواند با انجام تعداد معینی جهش به سلول بنیادی تبدیل شود.
احتمال اینکه هر سلولی از طریق یک سری جهش منجر به تشکیل توده سرطان شود، نسبتا کم است. انواع سلولی که تحت تأثیر اکثر سرطان ها قرار می گیرند، سلول های اپیتلیال هستند، عمر کوتاهی دارند و کمتر مستعد تجمع همه این جهش ها میباشند. سلول های بنیادی طبیعی، عمر طولانی دارند، به احتمال زیاد به اندازه کافی طولانی زندگی می کنند تا تحت جهش های لازم قرار گیرند، بنابراین ممکن است منبع خوبی برای سلول های بنیادی سرطانی باشند.
انواع ژن هایی که باعث تشکیل توده سرطان می شوند
تغییرات ژنتیکی که به سرطان کمک میکنند بر سه نوع اصلی ژن تأثیر میگذارند: پروتوآنکوژنها، ژنهای سرکوب کننده تومور و ژنهای ترمیمکننده. DNAاین تغییرات گاهی اوقات “محرکان” سرطان نامیده می شوند.
پروتوآنکوژن ها نوعی ژن هستند که رشد و تقسیم سلولها را به طور طبیعی کنترل میکنند و اگر تقسیم و تغییر این ژنها به روشهای غیر طبیعی انجام شوند یا از میزان طبیعی فعالتر باشند، به ژنهای سرطانزا (یا انکوژنها) تبدیل میشوند و به سلولها اجازه رشد و زنده ماندن را میدهند.
ژن های سرکوبگر تومور نیز در تشکیل توده سرطان، کنترل رشد و تقسیم سلولی نقش دارند. آن دسته از سلولهایی که باعث تغییرات در DNA تومورهای سرکوب کننده میشوند، امکان دارد به روشی خارج از کنترل تقسیم شوند.
ژن های ترمیم DNA در تثبیت DNA آسیب دیده نقش دارند. سلولهایی که موجب ایجاد جهش در این دسته از ژنها میشوند، همچنین تمایل به ایجاد جهشهای غیر طبیعی در سایر ژنها و ایجاد تغییر در کوروموزومهای خود، از جمله تکثیر و حذف قسمتهای کوروموزوم دارند. تمامی این جهشها در کنار هم موجب ایجاد سلولهای سرطانی میشود.
همانطور که دانشمندان بیشتر در مورد تغییرات مولکولی که منجر به تشکیل توده سرطان می شود آموختند، دریافتند که جهش های خاصی معمولا در بسیاری از انواع سرطان رخ می دهد. امروزه درمانهایی برای تشکیل توده سرطان شناخته شده اند که در واقع جهشهای ژنی موجود در سرطان راهدف قرار میدهند.