سارکوم یوئینگ نوعی‌سرطان است که در استخوان‌ها یادر بافت نرم اطراف استخوان‌ها رخ می‌دهد.سارکوم یوئینگ غالباً از استخوان پا و لگن شروع می‌شود اما ممکن است درهر
سارکوم یوئینگ چیست|علائم سارکوم یوئینگ |درمان سارکوم یوئینگ
سارکوم یوئینگ چیست ؟
سارکوم یوئینگ نوعی سرطان نادر است که در استخوان‌ها یادر بافت نرم اطراف استخوان‌ها رخ می‌دهد.
سارکوم یوئینگ غالباًاز استخوان‌های پا و لگن شروع می‌شود، اما ممکن است درهر استخوانی نیز رخ دهد. همچنین این سرطان به‌ندرت، در بافت‌های نرم قفسه سینه، شکم، اندام‌ها یا مکان‌های دیگر شروع می شود.
سارکوم یوئینگ بیشتردر کودکان و نوجوانان دیده می‌شود، اما ممکن است درهر سنی نیز رخ دهد.
پیشرفت‌های عمده دردرمان سارکوم یوئینگ به‌بهبود چشم انداز افراد مبتلابه این‌سرطان کمک کرده است. پس ازاتمام درمان، نظارت باید به‌صورت مادام العمر ادامه پیدا کند زیرا باید مراقب تأثیرات دیررس احتمالی شیمی درمانی و پرتودرمانی باشید.
علائم سارکوم یوئینگ
علائم و نشانه‌های سارکوم یوئینگ عبارتنداز:
- درد، تورم یا حساسیت‌به لمس درنزدیکی ناحیه تومور
- درد استخوان
- خستگی
- تب بدون علت مشخص
- کاهش وزن ناخواسته
برای سارکوم یوئینگ چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
درصورت مشاهده علائم نگران کننده، به پزشک مراجعه کنید.
علل بیماری سارکوم یوئینگ
مشخص نیست که‌چه عواملی باعث ایجاد سارکوم یوئینگ می‌شوند.
پزشکان می‌دانند این‌سرطان اززمانی شروع می‌شود که‌تغییراتی درDNA سلول ایجاد شود. DNA سلول حاوی دستورالعمل‌هایی است که‌به سلول می‌گوید چه کاری باید انجام دهد. این تغییرات‌به سلول می‌گوید که‌به سرعت تکثیر یافته و درنتیجه توده‌ای ازسلول‌های غیرطبیعی (تومور) ایجاد می‌کند. سلول‌ها می‌توانند به بافت‌های سالم اطراف حمله کرده و باعث ازبین رفتن آنها شوند. باگذشت زمان، سلول‌های سرطانی می‌توانند جدا شده و به‌سایر قسمت‌های بدن مانند ریه‌ها و استخوان‌ها گسترش یابند (متاستاز دهند).
در سارکوم یوئینگ ، تغییرات DNA اغلب روی ژنی به‌نام EWSR1 تأثیر می‌گذارد. اگر پزشک تشخیص دهدکه مشکوک به‌ابتلا به سارکوم یوئینگ هستید، سلول‌های سرطانی رااز نظر سلامت این ژن مورد بررسی قرار می دهند.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها) سارکوم یوئینگ
عوامل خطر ساز سارکوم یوئینگ عبارتنداز:
- سن. سارکوم یوئینگ درهر سنی ممکن است رخ دهد، اما بیشتردر کودکان و نوجوانان مشاهده می‌شود.
- نژاد. سارکوم یوئینگ بیشتردر نژاد اروپایی دیده می‌شود و درافراد ازنژاد آفریقایی و آسیای شرقی بسیار کمتر دیده می شود.
عوارض بیماری سارکوم یوئینگ
ازعوارض سارکوم یوئینگ و درمان آن می‌توان به‌موارد زیر اشاره کرد:
- سرطانی که‌گسترش می‌یابد (متاستاز می‌کند). سارکوم یوئینگ می‌تواند ازهمان جایی کهشروع شده به‌مناطق دیگر گسترش یابد و درمان و بهبودی رابا مشکل مواجه کند. سارکوم یوئینگ اغلب‌به ریه‌ها و سایر استخوان‌ها سرایت می‌کند.
- عوارض جانبی درمان طولانی مدت. درمان‌های تهاجمی مورد نیاز برای کنترل سارکوم یوئینگ می‌تواند عوارض جانبی قابل توجهی درکوتاه مدت و بلند مدت ایجاد کند. تیم مراقبت‌های بهداشتی می‌توانند درمدیریت عوارضی که‌در حین درمان اتفاق می‌افتد کمک کنند و لیستی ازعوارض جانبی که‌ممکن است درطی سال‌های پس‌از درمان مشاهده کنید را، دراختیار شما قرار دهند.
تشخیص سارکوم یوئینگ
تشخیص سارکوم یوئینگ معمولاً بامعاینه بدنی شروع می‌شود تاعلائم شما یا فرزندتان رابررسی کنند. براساس این یافته‌ها ممکن است آزمایش‌ها و روش‌های دیگری نیز توصیه شود.
تصویربرداری بیماری سارکوم یوئینگ
آزمایش‌های تصویربرداری به‌پزشک کمک می‌کند تاعلائم استخوانی رابررسی کند، و درصورت گسترش بیماری سارکوم یوئینگ آن‌را تشخیص دهد.
آزمایش‌های تصویربرداری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اسکن ساده
- توموگرافی رایانه ای (CT- سی تی اسکن)
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI – ام آر آی)
- توموگرافی انتشار پوزیترون (PET – پِت)
- اسکن استخوان
نمونه برداری (بیوپسی) بیماری سارکوم یوئینگ
ازروش بیوپسی برای جمع آوری نمونه‌ای ازسلول‌های مشکوک برای بررسی‌های آزمایشگاهی استفاده می‌شود. آزمایش‌ها می‌تواند سرطانی بودن سلول‌ها و نوع سرطان‌را نشان دهد.
انواع روش‌های بیوپسی که‌برای تشخیص سارکوم یوئینگ استفاده می‌شود عبارتنداز:
- نمونه برداری بااستفاده ازسوزن. پزشک یک سوزن نازک رااز طریق پوست وارد و آن رابه داخل تومور هدایت می‌کند. ازسوزن برای برداشتن تکه‌های کوچکی ازبافت تومور استفاده می‌شود.
- نمونه برداری باروش جراحی. پزشک ازطریق پوست یک برش ایجاد می‌کند و کل تومور (بیوپسی خارج شده) یا بخشی ازتومور (نمونه برداری برشی) رابر می‌دارد.
تعیین نوع بیوپسی مورد نیاز و مشخصات نحوه انجام آن نیازبه برنامه ریزی دقیق توسط تیم پزشکی دارد ( انواع سرطان ). پزشکان باید نمونه برداری رابه روشی انجام دهند که‌با جراحی درآینده برای برداشتن‌سرطان تداخل نداشته باشد. به‌همین دلیل، قبل ازنمونه برداری، ازپزشک خود بخواهید تابا تیمی ازمتخصصان باتجربه بیشتردر درمان سارکوم یوئینگ مشورت کند.
آزمایش سلول‌های سرطانی برای بررسی جهش‌های ژنی بیماری سارکوم یوئینگ
نمونه‌ای ازسلول‌های سرطانی شمادر آزمایشگاه مورد بررسی قرار می‌گیرند تامشخص شود که‌تغییرات DNA دراین سلول‌ها وجود دارد. سلول‌های سارکوم یوئینگ معمولاً تغییراتی درژن EWSR1 دارند. غالباً ژن EWSR1 با ژن دیگری به‌نام FLI1 درهم می‌آمیزد و ژن جدیدی به‌نام EWS-FLI1 ایجاد می‌شود. آزمایش سلول‌های سرطانی برای این تغییرات ژنی می‌تواند به‌تأیید تشخیص کمک کند و اطلاعاتی درمورد گسترش بیماری به پزشک دهد.
درمان سارکوم یوئینگ
درمان سارکوم یوئینگ معمولاًبا شیمی درمانی آغاز می‌شود. سپس ممکن است ازجراحی برای ازبین بردن‌سرطان استفاده شود. سایر روش‌های درمانی، ازجمله پرتودرمانی، ممکن است در شرایط خاص نیز استفاده شود.
شیمی درمانی سارکوم یوئینگ
در شیمی درمانی ازداروهای قدرتمندی برای ازبین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. درروش شیمی درمانی معمولاً دو یاچند دارو وجود دارد که می‌تواند به صورت داخل وریدی (IV)، به صورت قرص یابه هردو روش مصرف شود.
درمان سارکوم یوئینگ معمولاًبا شیمی درمانی آغاز می‌شود. این داروها ممکن است تومور را کوچک کرده و برداشتن‌سرطان رابا جراحی یاهدف گذاری با پرتودرمانی راحت کنند.
پس ازجراحی یا پرتودرمانی، ممکن است درمان‌های شیمی درمانی برای ازبین بردن سلول‌های سرطانی باقی مانده ادامه یابد.
برای‌سرطان پیشرفته که به مناطق دیگر بدن گسترش یافته است، شیمی درمانی ممکن است به تسکین درد و کند کردن روند رشدبیماری سارکوم یوئینگ کمک کند.
عمل جراحی سارکوم یوئینگ
هدف ازعمل جراحی حذف کلیه سلول‌های سرطانی است. اما پیش ازبرنامه ریزی برای‌انجام جراحی این نکته درنظر گرفته می‌شود که این عمل چگونه بر توانایی فرد برای ادامه زندگی روزمره تأثیر می گذارد.
جراحی برای سارکوم یوئینگ ممکن است شامل برداشتن قسمت کوچکی ازاستخوان یابرداشتن اندام کامل باشد. اینکه جراحان بتوانند بدون برداشتن کل اندام، همه‌سرطان رااز بین ببرند به عوامل مختلفی بستگی دارد، ازجمله اندازه و محل تومور و اینکه بعداز شیمی درمانی کوچک می شود یاخیر.
رادیوتراپی (پرتو درمانی) سارکوم یوئینگ
در پرتودرمانی ازپرتوهای پرانرژی مانند اشعه ایکس و پروتون‌برای ازبین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.
در طی پرتودرمانی، وقتی شما روی میز مخصوص دراز می کشید، پرتوهای انرژی ازدستگاهی که به دور شما حرکت می‌کند به شما تابیده می‌شود. این پرتوها به منظور کاهش خطر آسیب به سلول‌های سالم اطراف، با دقت به ناحیه سارکوم یوئینگ تابیده می‌شوند.
از پرتودرمانی ممکن است پس ازجراحی برای ازبین بردن سلول‌های سرطانی باقی مانده استفاده شود.همچنین می‌توان ازپرتو درمانی در شرایطی که سارکوم یوئینگ درقسمتی ازبدن که جراحی در آن امکان پذیر نیست یاانجام آن منجر به نتایج غیر قابل قبولی (مانند اختلال در عملکرد روده یامثانه) می‌شود، به جای جراحی استفاده کرد.
برای سارکوم یوئینگ پیشرفته، انجام پرتودرمانی می تواند باعث کاهش رشدسرطان شود و به تسکین درد کمک کند.
راهکارهایی برای کنار آمدن با بیماری سارکوم یوئینگ
تشخیص سارکوم یوئینگ می‌تواند هولناک باشد – به‌ویژه برای‌خانواده یک کودک. باگذشت زمان روش‌هایی برای‌کنار آمدن باآشفتگی و عدم قطعیت‌سرطان پیدا خواهیدکرد. تا آن زمان، انجام موارد زیر می‌تواندبه شما کمک کند:
- برای‌اطلاع ازنحوه مراقبت و تصمیم گیری برای‌درمان این‌سرطان، به‌اندازه کافی درباره آن بیاموزید. ازپزشک خود درمورد سارکوم یوئینگ ، ازجمله گزینه‌های درمانی، سوال کنید. باکسب اطلاعات بیشتر، می توانید مطمئن‌تر درباره گزینه‌های درمانی تصمیم گیری کنید. اگر کودک شماسرطان دارد، ازتیم مراقبت‌های بهداشتی راهنمایی بخواهید تا این اطلاعات رابه روشی محتاطانه و متناسب باسن او، بیان کنند.
- رابطه خود رابا دوستان و خانواده خود حفظ کنید. قوی نگه داشتن روابط نزدیک به‌شما کمک می‌کند تابا پیامدهای تشخیص و درمان خود کنار بیایید. دوستان و خانواده می توانند پشتیبانی عملی مورد نیاز شما را فراهم کنند، ازجمله کمک‌به مراقبت ازخانه درصورت بستری بودن در بیمارستان؛ همچنین هنگامی‌که احساس درگیری باسرطان می‌کنید می‌توانند ازشما حمایت عاطفی کنند.
- درمورد مراقبت‌های بهداشت روانی بپرسید. نگرانی و درک یک مشاور، مددکار اجتماعی پزشکی، روانشناس یاسایر متخصصان بهداشت روان نیز می تواند به‌شما کمک کند. اگر کودک شما مبتلا به‌سرطان است، ازتیم مراقبت های بهداشتی خود درمورد ارائه حمایت عاطفی و اجتماعی و گزینه های پشتیبانی حرفه‌ای بهداشت روان راهنمایی بخواهید. همچنین می‌توانید به‌صورت آنلاین ازطریق سازمان‌های سرطان، مانند انجمن‌سرطان آمریکا، لیست خدمات پشتیبانی را بررسی کنید.
آمادگی برای ملاقات با پزشک درمورد بیماری سارکوم یوئینگ
درصورت مشاهده علائم نگران کننده‌به پزشک یا درصورت مشاهده این علائم درفرزند خودبه پزشک اطفال مراجعه کنید.
اگر پزشک تشخیص دهدکه مشکوک‌به سارکوم یوئینگ هستید، شما رابه یک متخصص باتجربه معرفی می کند.
سارکوم یوئینگ معمولاً باید توسط تیمی ازمتخصصان درمان شود، که می تواند شامل موارد زیر باشد:
- جراحان ارتوپدی متخصص درکار بر روی سرطان‌هایی که‌بر استخوان‌ها تأثیر می‌گذارند (متخصصان ارتوپدی)
- سایر جراحان، بسته به‌محل تومور و سن بیمار (به‌عنوان مثال، جراحان قفسه سینه یاجراحان کودکان)
- پزشکان متخصص دردرمان سرطان‌با شیمی درمانی یاسایر داروهای سیستمیک (انکولوژیست های پزشکی یا آنکولوژیست های کودکان)
- پزشکانی که‌از پرتودرمانی برای درمان‌سرطان استفاده می‌کنند (انکولوژیست های پرتوی)
- پزشکانی که بافت رابرای تشخیص نوع خاص‌سرطان بررسی می کنند (آسیب شناسان)
- متخصصان توانبخشی که می‌توانند دربهبودی بعداز جراحی کمک کنند
آنچه می توانید درمورد سارکوم یوئینگ انجام دهید
قبل از ملاقات با پزشک، لیستی ازموارد زیر درمورد سارکوم یوئینگ را تهیه کنید:
- علائم و نشانه‌ها، ازجمله علائمی که بادلیل ملاقات باپزشک ارتباطی ندارند
- هر دارویی که مصرف می کنید، ازجمله ویتامین ها، گیاهان دارویی و داروهای بانسخه و بدون نسخه و مقدار مصرف آنها
- اطلاعات شخصی مهم، ازجمله استرس های عمده یاتغییرات اخیردر زندگی
همچنین:
- اسکن یا رادیوگرافی راکه قبلا انجام داده اید (هم تصاویر و هم گزارش‌ها) و سایر پرونده‌های پزشکی مربوط به‌این عارضه رابه همراه داشته باشید
- همراه بایکی از اقوام یادوستان خودبه پزشک مراجعه کنید. آنها می‌توانند دربه خاطر سپردن اطلاعات به‌شما کمک کنند.
- لیستی از سوالات را تهیه کنید تااز دکتر بخواهید از این وقت ملاقات به‌خوبی استفاده کند.
موارد زیر می‌تواند سوالاتی باشدکه بایداز درمورد سارکوم یوئینگ از پزشک بپرسید:
- این چه نوع سرطانی است؟
- آیاسرطان گسترش یافته است؟
- آیا آزمایش های بیشتری لازم است؟
- گزینه های درمانی چیست؟ آیا رژیم سرطان اثرگذار است ؟
- احتمال اینکه این‌سرطان درمان شود چقدر است؟
- عوارض و خطرات هر گزینه درمانی چیست؟
- آیا این درمان توانایی فرزندآوری را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟ دراین صورت، آیا شما ارزیابی‌ها و خدمات حفظ باروری را ارائه می‌دهید؟
- آیا بروشور یامطالب چاپی دیگری وجود داردکه بتوانم باخود ببرم؟ چه وب سایت‌هایی را پیشنهاد می‌کنید؟
از پزشک چه انتظاری می رود
پزشک شما احتمالاً سوال‌هایی از شما درمورد سارکوم یوئینگ خواهد پرسید. آمادگی برای‌پاسخ دادن به‌آنها از قبل می‌تواند باعث استفاده بهتر از زمان ملاقات شود. سوالاتی که پزشک ممکن است از شما بپرسد شامل موارد زیر است:
- علائم و نشانه‌های نگران کننده شما چیست؟
- چه زمانی برای‌اولین بار این علائم را مشاهده کردید؟
- این علائم به‌طور مداوم یاگاه به‌گاه بوده است؟
- شدت علائم چقدر است؟
- چیزی وجود داردکه باعث بهبود علائم شده باشد؟ درصورت وجود آن چیست؟
- چیزی وجود داردکه باعث تشدید علائم شده باشد؟ درصورت وجود آن چیست؟