سرطان معده با بیماری ریفلاکس دستگاه گوارش و به‌شدت کمتری با چاقی و استعمال دخانیات ارتباط دارد. عواملی که خطر ابتلا به سرطان بدنه معده را افزایش میدهند عبارتنداز:
سرطان معده و علائم سرطان معده – کلینیک آروین
سرطان معده چیست؟
سرطان معده با رشد غیر عادی سلول های سرطانی در داخل دیواره معده شروع میشود، تشخیص این نوع سرطان دشوار است زیرا اغلب بدون علامت اولیه میباشد.
سرطان معده نسبت به سرطان های دیگر بسیار نادر میباشد اما به علت اینکه در مراحل اولیه بدون علامت شروع میشود بسیار خطرناک میباشد این بیماری اغلب تا زمانی که به دیگر نقاط بدن سرایت کند تشخیص داده نمیشود. در صورت بدخیم بودن سرطان معده زائده بافتی موجود در بافت سرطانی از بافت جدا شده و توسط جریان خون به دیگر ارگان های بدن انتقال یافته و باعث گسترش سرطان در بدن میشود.
پس داشتن اطلاعات کافی برای درمان این بیماری لازم است.
آناتومی معده:
معده یک اندام عضلانی است که در سمت چپ بالای شکم قرار دارد. معده غذا را از مری دریافت میکند و زمانی که غذا به انتهای مری میرسد توسط دریچه اسفنکتر تحتانی مری وارد معده میشود.
معده اسید و آنزیم هایی ترشح میکند که به هضم غذا کمک میکند. برجستگی های بافت ماهیچه ای به نام روگا روی معده قرار می گیرد. ماهیچه های معده به صورت دوره ای منقبض می شوند و به بهبود هضم غذا کمک میکنند. اسفنکتر پیلور یک دریچه عضلانی است که برای عبور غذا از معده به روده کوچک باز می شود.
علائم سرطان معده
با توجه به تحقیقات موسسه ملی سرطان معمولا هیچ علامت یا نشانه ای در بدو ابتلا به بیماری سرطان معده وجود ندارد و این بدان معناست که تا زمانی که این بیماری دیگر ارگانهای بدن را درگیرنکرده باشد شخص مبتلا متوجه آن نخواهد شد.
ما در اینجا به تعدادی از علائم در سرطان معده پیشرفته اشاره خواهیم کرد:
- تهوع و استفراغ
- دل درد مکرر
- از دست دادن اشتها، در بعضی اوقات همراه با از دست دادن ناگهانی وزن
- نفخ مداوم
- سیری زودرس ( احساس سیری بعد از مصرف مقدارکمی غذا)
- دل درد شدید بعد از هر وعده غذایی
- خستگی مفرط
- مدفوع خونی
- زردی
- کم خونی و فقر آهن در مردان و وجود لکه خون در مدفوع
- استفراغ خونی
- در موارد پیشرفت تروجود توده شکمی قابل لمس
افراد در چه سن و جنسیتی بیشتر به سرطان معده مبتلا میشوند؟
- سرطان معده عمدتا در افراد با سن بیشتر از 55 سال رخ میدهد. و در دهه 60 یا 70 قابل تشخیص میباشد.
- مردان 2 برابر بیشتر از زنان در معرض ابتلا به سرطان معده قرار دارند.
- افراد با سابقه سرطان
- افراد سیگاری
- مردم واقع در قاره آسیا مخصوصا (کشورهای کره و ژاپن) ، آمریکا جنوبی، بلاروس
علل ابتلا به سرطان معده چیست؟
میکروبی بنام هلیکوباکتری پیلوری عمده ترین نقش را در ابتلا به سرطان معده داراست اما ابتلا به این میکروب به تنهایی برای ابتلا به سرطان کافی نیست با این حال میتوان با اطمینان گفت 90 درصد افراد مبتلا به سرطان‌معده آلوده به این میکروب بوده اند. زمانی ایجاد میشود که در DNA سلول معده تغییراتی ایجاد شود ، این تغییرات ناخواسته علت اصلی ایجاد سرطان هستند.
برخی دیگر از موارد عبارتند از:
- سابقه خانوادگی
- مصرف زیاد گوشت قرمز و کباب
- استفاده زیاد از نمک
- زخم معده
- پولیب بدخیم
- مصرف چربی زیاد
- مصرف زیاد نوشیدنی های داغ
با توجه به تحقیقات سازمان بهداشت جهانی سرطان معده باعث مرگ 783.000 نفر درسراسر دنیا در سال 2018 میباشد. ششمین سرطان رایج درسراسر دنیا و سومین دلیل مرگ ومیر بر اثر سرطان میباشد.
روش های تشخیص سرطان معده
از آنجایی که افراد مبتلا در مراحل اولیه بدون علائم هستند این بیماری تنها پس از پیشرفته شدن قابل تشخیص میباشد.
برای تشخیص پزشک ابتدا یک معاینه فیزیکی برای بررسی هرگونه ناهنجاری انجام میدهد. و سپس ممکن است آزمایش خون برای تشخیص باکتری هلیکوباکترپیلوری انجام گیرد.
بیشتر این تست ها تنها در صورتی نیاز میباشد که دکتر شما نشانه هایی از داشتن سرطان معده را در شما مشاهده نماید. تست تشخیص سرطان معده مخصوصا برای تشخیص نوع تومورها و وجود سلول های غیرعادی در معده میباشد.که این تست ها شامل موارد زیر است:
- آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی
- بیوپسی (نمونه برداری)
- سی تی اسکن یا تصویر برداری
- آزمایش خون
آندوسکوپی:
آندوسکوپی روشی است که در آن پزشک از ابزارهای مخصوصی برای مشاهده و جراحی اندامهای داخلی شما استفاده میکند این روش به جراحان اجازه میدهد تا بدون ایجاد برش مشکلات درونی بدن شما را ببیند.
جراح با وارد کردن آندوسکوپ از طریق دهان شما به معده تان میتواند به وجود مشکلات در داخل بدنتان پی ببرد.
بیوپسی (نمونه برداری):
در برخی موارد امکان دارد تا درمانگر شما به نمونه ای از سلولهای بدنی شما احتیاج داشته باشد در این روش قسمتی از سلولهای مشکوک از دیگر سلول ها جدا شده و در آزمایشگاه مورد ارزیابی قرار میگیرند. بیوپسی ممکن است ترسناک بنظر برسد اما به یاد داشته باشید که این روش کاملا بی خطر و بدون درد انجام میشود.
سی تی اسکن:
سی تی اسکن دستگاهی است دایره ای شکل که با قرار گرفتن فرد در داخل آن تصویر ارگتن های فرد در داخل کامپیوتر و توسط متخصصان چک میشود.
برای انجام سی تی اسکن شکمی ممکن است تا پزشکان از شما بخواهد تا 2 یا 4 ساعت قبل از انجام سی تی اسکن ناشتا باشید. قبل از انجام سی تی اسکن نیازمند این هستید تا گان مخصوص بیمارستان را بپوشید و وسایل اضافی همراه نداشته باشید.
آزمایش خون:
ممکن است در مراحل اولیه سرطان خون به انجام آزمایش خون نیاز داشته باشید.
آزمایش خون میتواند:
- سلامت عمومی بدن و سلامت عملکرد کلیه ها
- تعداد سلول های خونی
- بیماری و …
را چک کند. آزمایش خون شما به آزمایشگاه فرستاده میشود و متخصصان نمونه را زیر میکروسکوپ چک میکنند. آنها میتوانند انواع مختلف سلولها را ببینند و بشمارند. همچنین میتوانند انواع مختلفی از مواد شیمیایی و پروتئین ها را در خون آزمایش کنند.
روش های درمان سرطان معده
سرطان معده به یک یا دو روش زیر درمان میگردد:
- شیمی درمانی
- پرتو درمانی
- جراحی
- ایمنوتراپی مانند واکسن و دارو
درمان فرد مبتلا به سرطان به مقدار درگیری سلول های فرد با سرطان و سن و سلامت بدنی وی بستگی دارد.
- شیمی درمانی:
روشی تخصصی با استفاده از دارو برای جلوگیری از پیشرفت سلولهای سرطانی میباشد. این روش یک درمان اولیه برای درمان سرطان معده میباشد.
در این روش درمان تیم درمانی شما با شیمی درمانی میتوانند قبل از جراحی اندازه تومور را کوچکتر کرده و یا پس از جراحی باقی مانده سلول های سرطانی را از بین ببرند.
- پرتو درمانی:
در این روش متخصصان با استفاده از اشعه رادیو اکتیو سلول های سرطانی را مستقیما از بین میبرند. این روش درمان در سرطان معده کاربرد زیادی ندارد زیرا امکان دارد باعث آسیب به دیگر ارگان ها بشود.
- جراحی سرطان معده:
یک جراح میتواند با حذف تومور سرطانی از دیگر بافت های سالم شما را از این بیماری نجات دهد.
جراحی به دو دلیل عمده انجام میشود:
جراحی برای از بین بردن سرطان:
بسته به محل و مرحله (وسعت سرطان)، ممکن است جراح مجبور باشد تا تمام یا قسمتی از معده و برخی از غدد لنفاوی اطراف را بدون صدمه زدن به دیگر نواحی از میان بردارد.
- جراحی تسکینی:
اگر غده سرطانی به حدی گسترده شود که نتوان آنرا بطور کامل برداشت این جراحی فقط از مسدود شدن و جلوگیری از خونریزی معده تا زمان درمان کامل کمک میکند.
- رژیم غذایی بعد از جراحی:
برداشتن تمام یا قسمتی از معده برای از بین بردن سرطان به این معنی است که باید مراقب آنچه که میخورید و میاشامید نیز باشید.
قبل از جراحی حالت تهوع حاصل از شیمی درمانی به اشتهای شما آسیب میرساند. درست پس از جراحی حدود 5 روز را در بیمارستان خواهید ماند. تا زمانی که دوباره غذا را بصورت دهانی دریافت کنید ممکن است مواد مغذی را بصورت وریدی یا شکمی در یافت کنید.
میتوانید تنها چند روز پس جراحی رژیم غذایی مایع را شروع کنید و پس از یک هفته خوردن غذاهای سبک را آغاز کنید.
باید ها و نباید های غذایی بعد از عمل جراحی سرطان معده:
- بجای داشتن 3 وعده غذایی در روز غذایتان را به وعده های بیشتری تقسیم کنید.
- غذایتان را زیاد بجوید و به آرامی بخورید.
- روزانه 8 لیوان آب بنوشید اما از نوشیدن نوشابه و موارد مشابه پرهیز کنید.
- با گذر زمان و نظر پزشکتان شکر، چربی و لبنیات را وارد رژیم غذاییتان کنید.
- از مواد غذایی فیبر دار بپرهیزید.
- از مصرف الکل بپرهیزید و مصرف کافئینتان را محدود کنید.
- از مواد غذایی با کالری زیاد پرهیز کنید.
- ایمنو تراپی:
ایمونوتراپی نوعی درمان سرطان است که به سیستم ایمنی بدن شما کمک میکند تا با سرطان مبارزه کند. سیستم ایمنی بدن به مبارزه با عفونت ها و سایر بیماری ها کمک می کند. از گلبول های سفید و اندام ها و بافت های سیستم لنفاوی تشکیل شده است. ایمونوتراپی نوعی درمان بیولوژیکی است.
انواع مختلف ایمنوتراپی به روش های مختلفی عمل میکنند.برخی به سیستم ایمنی کمک میکنند تا رشد سلول های سرطانی را متوقف کنند و برخی دیگر به سیستم ایمنی کمک میکنند تا سلول های سرطانی را از بین ببرند. درمان های ایمنوتراپی را میتوان به تنهایی یا همراه با سایر درمانها انجام داد.
پیشگیری از سرطان معده
انواع مختلف ایمنوتراپی عبارتند از:
- واکسن سرطان
- درمان ویروس انکولیتیک
- درمان با سلول T
- آنتی بادی های مونوکلونال و مهار کننده ها
نوع دارو و دوزهای درمانی به عوامل زیادی بستگی دارد. این موارد شامل نوع سرطان، اندازه، محل گسترش آن میباشد.
در صورت عدم درمان ممکن است ارگان های زیر هم با سلول های سرطانی درگیر شوند:
- ریه
- غدد لنفاوی
- استخوان ها
- کبد
پیشگیری از ابتلا به سرطان معده:
هیچ راه صد در صدی و یا کاملی پیشگیری از بروز این بیماری وجود ندارد.
اگرچه فرد مبتلا با رعایت چند مورد میتواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کند. در اینجا به برخی از آنها اشاره میکنیم:
- رژیم:
داشتن رژیم غذایی مناسب میتواند ازابتلا به سرطان معده پیشرفته جلوگیری کند.
- خوردن حداقل دو فنجان و نصفی میوه و سبزیجات بصورت روزانه
- کاهش مصرف ترشی، نمک و غذاهای دودی
- جایگزینی غلات کامل با نان و ماکارونی
- جایگزینی گوشت قرمز با لوبیا و مرغ و ماهی
- ورزش
- تناسب اندام
- عدم مصرف فست فود
- سیگار کشیدن
کشیدن تنباکو ممکن است ریسک ابتلا به سرطان معده در نزدیکی مری را افزایش دهد.
- مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
استفاده از داروهایی مانند آسپرین، ناپروکسن یا ایبوپروفن ممکن است برای درمان مفید باشند اما خطرات دیگر مانند خونریزی داخلی را به همراه دارد.
- انجام تست سرطان
افرادی که دارای بیماری ارثی هستند خطر ابتلا به سرطان معده در آنها بشدت زیاد میباشد. شناخت بموقع سرطان و انجام آزمایش های ماهیانه میتواند به درمان زودتر آن کمک کند.
افراد دارای بیماری زمینه ای سرطان باید قبل از سن 50 سالگی بطور متناوب و ماهیانه آزمایشات را انجام دهند.
آمریکا کشوری است که در آن بیماری به شدت کاهش پیدا کرده و طبق گزارشاتی که در این زمینه داشته اند آنها به دلیل استفاده روزانه آسپرین در مردان بالای 40 سال و زنان بالای 50 سال بطور دائمی توانسته اند که این بیماری را تا حد چشمگیری کاهش دهند.
سرطان معده در نوجوانان و جوانان
سرطان معده در بیشترموارد تا قبل از چهل سالگی به سادگی تشخیص داده میشود اما این بیماری در سنین 20 یا 30 سالگی خیلی بندرت دیده میشود. آمار این بیماری تنها در کشور ایالت متحده درجوانان 20 تا 30 سال دیده شده است.
کدام استانها بیشترین مقدار بیماران سرطان معده را دارا هستند؟
پرخطرترین منطقه در ایران شمال غرب کشور و پس از آن مناطق، شمال ، غرب ، شرق و جنوب و منطقه مرکزی ایران دارای بیشترین میزان بروز سرطان هستند. دیگر مناطق پرخطر در زمینه این بیماری شامل اردبیل، زنجان، خراسان شمالی، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی و غربی میباشند.
زمان مراجعه به پزشک
متاسفانه در مراحل اولیه قابل تشخیص نمیباشد و نشانه ظاهری ندارد با این حال اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید با پزشک خود مشورت کنید:
- سوء هاضمه
- سوزش سر دل
- ناراحتی یا درد شکمی
- از دست دادن ناگهانی اشتها و وزن
آیا داشتن موارد بالا به معنای داشتن صد در صدی سرطان معده است؟
خیر! بسیاری از افراد با داشتن کوچکترین علامتی آن را به سرطان ربط میدهند شما با اینکار تنها تنش های فکری و روحی در خود ایجاد می کنید، پس این عادات را ترک کرده و از چکاپ های ماهیانه خود غافل نشوید. به اینترنت برای درمان بیماری خود اکتفا نکنید و برای درمان و انجام آزمایشات به یک پزشک متخصص گوارش مراجعه نمایید.
گیاهان معجزه گر قاتل سرطان:
تقریبا تمامی سلولهای سرطانی رشد سریع و چشمگیری دارند و ممکن است روی هر عضوی از بدن تاثیر بگذارند. در این بین برخی گیاهان هستند که میتوانند در درمان و یا پیشگیری از این بیماری کمک کننده باشند.
قاصدک: این نوع گیاه در طب سنتی یکی از اصلی ترین گیاهان در زمینه مبارزه با سرطان میباشد. تنها پس از دو روز از استفاده عصاره قاصدک مرگ سلول های سرطانی آغاز میشود. این گیاه حتی روی سلول های سرطانی مقاوم در برابر شیمی درمانی نیز موثر بوده اند.
گیاه دم اسبی: بنا بر پژوهشات اخیر،این گیاه از تکثیر سلول های سرطانی غدد لنفاوی و خون جلوگیری میکند.
سیر: در افرادی که مبتلا به بیماری سرطان معده هستند سیر باید در دوز 900 میلی گرمی در داخل کپسول های پوشش دار روده بمدت یکماه تحت نظر پزشک مصرف گردد.
چای سبز: چای سبز به دلیل دارا بودن آنتی اکسیدانهای مهم بنام کاتچین و پلین فنول نقش عمده ای در بهبود سرطان دارد.
جینسینگ آسیایی: این گیاه در زمان های قدیم بعنوان یک درمان برای بیماری های مختلف استفاده میشده است. ریشه این گیاه بعنوان یک دارو استفاده میشود. و حاوی موادی است که مانع رشد سلول های سرطانی میشود.
نکته مهم:
لطفا درمانهای خانگی را پس از تحقیق و مشورت با پزشک خود بکار بگیرید.
جمع بندی :
اگر تشخیص بیماری در مراحل اولیه صورت پذیرد شانس بهبودی شما بیشتر میشود. خدود سی درصد از افراد مبتلا به بیماری حداقل تا 5 سال پس از تشخیص زنده میمانند. این بدان معناست که شما در صورتی که زودتر بوجود این بیماری پی ببرید میتوانید آنرا قبل از آسیب به دیگر ارگان ها بهبود بخشید.
همچنین درمان سرطان معده بعد از سرایت آن به دیگر ارگان ها سختتر و زمان بر تر خواهد بود پس حتما درصورت داشتن سابقه خانوادگی و هریک از موارد بالا حتما پزشک خود را در جریان بگذارید و چکاپ های ماهیانه را فراموش نکنید.