تومور نورواندوکرین چیست،چه زمانی بروز میکند؟ – آروین کلینیک

تومورهای نورواندوکرین سرطان هایی هستند که در سلول های تخصصی بنام سلول های عصبی غدد آغاز میشوند. سلول‌های نورواندوکرین دارای ویژگی‌هایی شبیه به‌ یاخته های عصبی و سلول‌های تولیدکننده هورمون هستند.

تومور نورواندوکرین نادر است و میتوانند هر جایی از بدن ایجاد شوند. بیشتر تومورهای عصبی غدد درون ریز در ریه ها، آپاندیس، روده کوچک، رکتوم و پانکراس ایجاد میشوند.

انواع مختلفی تومورهای عصبی غدد درون ریز وجود دارد. برخی به‌کندی و برخی بسیار سریع رشد میکنند. برخی تومورهای عصبی‌غدد درون ریز هورمون های اضافی تولید میکنند (تومور نورواندوکرین عملکردی). برخی دیگر هورمون ترشح نمیکنند یا اندازه کافی ترشح نمیکنند تا علائم ایجاد کنند (تومورهای عصبی‌ضایعه غیرعملکردی)

تشخیص و درمان تومورهای عصبی غدد درون ریز به‌نوع تومور، محل آن، تولید هورمون های اضافی، میزان تهاجمی بودن و گسترش آن‌به سایر قسمت های بدن بستگی دارد.

تشخیص تومور نورواندورکین

آزمایش‌ها و روش‌هایی که‌ممکن است برای تشخیص تومور نورواندورکین انجام دهید که‌به محل قرارگیری تومور بدن شما بستگی دارد. بطور کلی، آزمایشات تشخیصی شما امکان دارد شامل موارد زیر باشد:

• معاینه بدنی. پزشک ممکن است بدن شما را برای درک بهتر علائم و نشانه‌های بیماری شما معاینه کند. او امکان دارد‌غدد لنفاوی متورم را احساس کند یا بدنبال علائمی باشد که یک تومور هورمون های اضافی تولید میکند.
• آزمایش هایی برای بررسی هورمون های اضافی. پزشک امکان دارد آزمایش خون یا ادرار را برای علائم هورمون های اضافی که گاهی توسط تومورهای عصبی غدد تولید میشود، توصیه کند.
• تست های تصویربرداری شما امکان دارد تحت آزمایش های تصویربرداری مانند سونوگرافی، CT و MRI قرار بگیرید تا پزشک یک تصویر‌از تومورتان داشته باشد. برای تومورهای عصبی غدد درون ریز، گاهی اوقات تصاویر با استفاده از‌توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) با یک ردیاب رادیواکتیو که به داخل ورید تزریق میشود، ایجاد میشود.
• روش های برداشتن نمونه ای از یاخته ها برای آزمایش (بیوپسی). برای جمع‌آوری سلول‌ها، پزشک امکان دارد با توجه‌به وضعیت شما، یک لوله بلند و نازک با یک نور و یک دوربین انتهای ریه‌ها (برونکوسکوپی)، مری (آندوسکوپی) یا رکتوم (کولونوسکوپی) وارد کند. گاهی اوقات، جمع آوری نمونه بافت نیاز به‌جراحی دارد.

اگر خطر گسترش تومور عصبی غدد درون ریز شما به‌سایر قسمت های بدن وجود دارد، ممکن است آزمایش های بیشتری برای مقدار گسترش و متاستاز کنسرانجام دهید.

سرطان تومور نورواندوکرین

سلول‌های عصبی غدد درون ریز در سراسر بدن پخش میشوند و‌در پاسخ به سیگنالی‌ از سیستم عصبی مرکزی یا مغز و اعصاب بدن، هورمون ها را در خون آزاد میکنند. هنگامیکه یک تومور نورواندوکرین در سلول‌ها ایجاد میشود، بر نحوه رفتار سلول‌ها و میزان ترشح یا حفظ هورمون ها تأثیر میگذارد.

تومور نورواندوکرین کنسر نادری است. آنها معمولاً درصد کمی از‌تمام کنسرها را تشکیل می‌دهند که‌در آن تشخیص داده می‌شوند. بعنوان مثال،تمام کنسرهای تشخیص داده شده در پانکراس، کنسرهای عصبی ضایعه پانکراس کمتر‌از 5 درصد آمار را تشکیل میدهد.

انواع سرطان نورواندوکرین

تومور کارسینوئید

این نوع کنسر اعصاب غدد بسیار نادر است و اغلب‌در دستگاه گوارش یا دستگاه گوارش رخ میدهد. سیستم گوارش بخشی‌از سیستم گوارشی بدن است که‌شامل معده، روده کوچک، روده بزرگ، رکتوم و آپاندیس است. سلول‌های غدد گوارشی هورمون هایی میسازند که‌به کنترل هضم کمک میکنند.

تومورهای کارسینوئیدی نیز میتوانند در ریه ها یافت شوند.

تومور نورواندوکرین پانکراس

لوزالمعده غده ای درپشت معده است. سلول‌های‌ غدد درون ریز درلوزالمعده بر تولید هورمون هایی مانند انسولین تأثیر میگذارند‌که قند خون را کنترل میکند. تومورهای ضایعه پانکراس نیز تومورهای سلول‌جزایر نامیده میشوند.

سرطان مدولاری تیروئید

کنسرمدولاری تیروئید سرطانی است که بسرعت درحال رشد است اما همچنان نادر است که درسلول‌های عصبی‌غدد درون ریز غده تیروئید رخ میدهد. غده تیروئید درقاعده گلو قرار دارد. این سلول‌ها بنام سلول‌های C به ساخت هورمونی بنام کلسی تونین کمک میکنند که‌سطح کلسیم در خون را کنترل میکند.

فئوکروموسیتوم

فئوکروموسیتوم یک تومور نورواندوکرین نادر است که درمرکز غدد فوق کلیوی تشکیل میشود. یک غده فوق کلیوی دربالای هر کلیه قرار دارد و هورمون هایی بنام کاتکول آمین میسازد و به‌کنترل ضربان قلب کمک میکند.

کارسینوم سلول مرکل

این تومور تهاجمی درسلول‌های مرکل ایجاد می‌شود‌که درلایه بالایی پوست ،نزدیکی انتهای عصبی‌قرار دارند و حس لمس را دریافت می‌کنند. کنسر سلول مرکل نیز کنسر نورواندوکرین پوست نامیده میشود. اغلب مناطقی‌که پوست درمعرض نور خورشید قرار دارند رخ میدهد.

تومور نورواندوکرین، ریه سلول غیر کوچک

این نوع کنسر بسرعت درحال رشد درسلول‌های‌ غدد درون ریز در ریه ها رخ میدهد.

تومور نورواندوکرین، ریه سلول کوچک

انواع مختلفی کنسرهای عصبی غدد درون ریز با کنسرهای ریه یاخته کوچک طبقه بندی میشوند، اما درسلول‌های عصبی غدد درون ریز ایجاد میشوند. آن ها هستند:

• کارسینوئید معمولی درجه پایین
• کارسینوئید آتیپیک درجه متوسط
• تومورهای عصبی‌غدد درون ریز درجه بالا مثل کارسینوم‌عصبی یاخته بزرگ و کنسر ریه یاخته کوچک

علائم تومور نورواندوکرین چیست؟

تومور نورواندوکرین اغلب ابتدا اشتباه تشخیص داده میشود زیرا برخی بیماران هیچ علامتی ندارند درحالیکه برخی دیگر علائمی مشابه علائم سایر بیماری ها مانند سندرم روده تحریک پذیر دارند. برخی آنها ها مقدار غیرطبیعی زیادی هورمون تولید میکنند و باعث ایجاد علائمی مانند:

• گرگرفتگی
• اسهال
• خس خس سینه مانند آسم
• درد شکم
• خستگی
• تغییرات پوستی
• حالت تهوع
• کاهش وزن
• خونریزی غیر معمول

علت ابتلا به تومور نورواندوکرین چیست؟

گاهی اوقات، مشکلی داخل یاخته عصبی‌غدد درون ریز رخ میدهد و آن طوریکه باید رفتار نمیکند. یاخته درون ریز سریعتر‌ از‌آنچه باید رشد میکند و تقسیم میشود. سلول‌های اضافی تومور نورواندوکرین را تشکیل میدهند. ما هنوز نمیدانیم‌که چه مرحله ای ازچرخه حیات سلول‌های عصبی‌غدد به‌کنسر تبدیل میشود.

درمان تومور نورواندوکرین به چه صورت است؟

گزینه‌های درمانی برای تومور عصبی‌غدد درون ریز شما‌به نوع تومور، محل آن، و اینکه آیا شما علائم و نشانه های هورمون‌های اضافی تولید شده توسط تومور را تجربه میکنید، بستگی دارد.

بطور کلی، گزینه درمان تومور نورواندوکرین امکان دارد شامل موارد زیر باشد:

• عمل جراحي. برای برداشتن تومور ازجراحی استفاده میشود. درصورت امکان، جراحان برای برداشتن کل تومور و برخی بافت های سالمی که‌آن را احاطه کرده اند، کار می کنند. اگر تومور را نتوان بطور کامل برداشت تنها بخشی‌از ان درطی جراحی برداشته خواهد شد.
• شیمی درمانی. شیمی درمانی از داروی قوی برای نابودی سلول‌های جراحی وجود داشته باشد، امکان دارد شیمی درمانی برای بهبود بیماریتان توصیه شود. همچنین امکان دارد برای تومورهای پیشرفته که‌با جراحی قابل برداشتن نیستند نیز از‌این روش استفاده شود.
• درمان دارویی هدفمند. درمان های دارویی هدفمند بر روی ناهنجاری های خاص موجود درسلول‌های تومور تمرکز دارند. با مسدود کردن این ناهنجاری‌ها، درمان‌های دارویی هدفمند می‌توانند باعث مرگ سلول‌های تومور نورواندوکرین شوند. درمان دارویی هدفمند معمولاً با شیمی درمانی برای تومورهای پیشرفته‌عصبی ضایعه ترکیب میشود.
• درمان با رادیونوکلئید گیرنده پپتیدی (PRRT). PRRT ترکیبی‌از دارویی است و سلول‌های سرطانی را با مقدار کمی از یک ماده رادیواکتیو هدف قرار میدهد. این اجازه میدهد تا اشعه بطور مستقیم‌به سلولهای سرطانی منتقل شود. یک داروی PRRT ، لوتیتیم Lu 177 dotatate (Lutathera)، برای درمان تومورهای‌‌غدد پیشرفته استفاده میشود.
• داروهایی برای کنترل هورمون های اضافی اگر تومور غدد درون ریز شما هورمون‌های اضافی ترشح کند، پزشک امکان دارد داروهایی را برای کنترل علائم و نشانه های شما توصیه کند.
• پرتو درمانی. پرتودرمانی از‌پرتوهای انرژی قدرتمندی مانند اشعه ایکس و پروتون ها برای نابودی سلول‌های تومور نورواندوکرین استفاده میکند. برخی انواع تومورهای غدد درون ریز امکان داردبه پرتودرمانی پاسخ دهند. درصورتیکه جراحی گزینه درمانی مناسبی نباشد از پرتودرمانی استفاده خواهد شد.

چرا برای درمان سرطان باید به کلینیک اروین مراجعه کرد؟

اول، ما متخصصانی داریم‌که تمام روز و هر روز ازبیماران مبتلا به‌این کنسر مراقبت میکنند. و ما شاهد بسیاری موارد نادر و غیر معمول حتی میان سرطانهای ناشناخته تر هستیم. بنابراین متخصصان خون و انکولوژی ما تجربیات فردی و جمعی زیادی درتصمیم گیری درمورد اینکه کدام درمان ها و‌به چه ترتیبی استفاده شوند، دارند.

دسته بندی تومور نورواندوکرین بر اساس درجه آن

• درجه 1 (تومور درجه پایین): این یاخته ها با سرعت کم تقسیم میشوند و به‌کندی رشد میکنند.
• درجه 2 (تومور درجه متوسط): این سلول ها با سرعت متوسط ​​تقسیم میشوند.
• درجه 3 (تومور درجه بالا): این سلول ها با سرعت زیادی تقسیم میشوند و بنابراین بسرعت رشد میکنند.

تومور نورواندوکرین نیز با درجه تمایز ارزیابی میشوند. آنها هستند:

• تومور نورواندوکرین خوب تمایز یافته: سلولهای شما بیشتر شبیه سلولهای سالم هستند تا سلولهای سرطانی.
• تومور عصبی‌غدد درون ریز با تمایز ضعیف: سلول‌های شما کمتر شبیه سلولهای سالم و بیشتر شبیه سلولهای سرطانی هستند. سلولهایی که‌تمایز ضعیفی ندارند، سپس به‌گروه‌ تومور سلول کوچک و سلول بزرگ تقسیم می‌شوند.