لوسمی سلول مویی ، نوعیسرطان نادرخون میباشدکه رشد آهستهای دارد. لوسمی سلول مویی ، درمردان رایجتر از زنان است.برخی افراد هیچگونه نشانهای از لوسمی سلول مویی
لوسمی سلول مویی چیست | علائم و درمانهای لوسمی سلول مویی
لوسمی سلول مویی چیست ؟
لوسمی سلول مویی ، نوعی سرطان نادر خون میباشد که رشد آهسته ای دارد.در این بیماری، مغز استخوان، سلولهای B فراوانی(لنفوسیت- نوعی گلبول سفید خون که با عفونت مبارزه میکنند) تولید خواهدکرد.
این سلولهای B اضافی، غیرطبیعی هستند و در زیر میکروسکوپ بصورت “مویی” بهنظر میرسند. با افزایش تعداد سلولهای سرطانی، تعداد گلبولهای سفید، گلبولهای قرمز و پلاکتهای سالم خون کاهش خواهندیافت.
لوسمی سلول مویی ، درمردان رایجتر از زنان است.همچنین این بیماری در افراد میانسال یا مسن بیشتر دیده میشود.
لوسمی سلول مویی یک بیماری مزمن محسوب میشود زیرا ممکن است هیچگاه بطور کامل ازبین نرود، اگرچه درمان درطی سالها میتواند به بهبودی منجر شود.
علائم لوسمی سلول مویی
برخی از افراد هیچگونه علامت و نشانهای از لوسمی سلول مویی ندارند اما آزمایش خون برای تشخیص سایر بیماری ها ممکن است بصورت ناخواسته سرطان خون سلول مویی را نشان دهد.
درسایر مواقع، افراد مبتلابه سرطان خون سلول مویی ، علائم و نشانه های زیر را تجربه خواهند کرد:
داشتن احساس سیری ناخوشایند
خستگی
کبودی آسان
عفونت های مکرر
ضعف
کاهش وزن
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
درصورت داشتن علائم و نشانههای مداوم و نگران کننده، به پزشک مراجعه نمایید.
علل لوسمی سلول مویی
مشخص نیست که چه عواملی باعث ایجاد سرطان خون سلول مویی می شوند.
پزشکان می دانند که سرطان زمانی اتفاق می افتد که سلول ها دچار خطا (جهش) در DNA خود شوند. در مورد لوسمی سلول مویی ، جهش در DNA باعث می شود تا سلولهای بنیادی مغز استخوان، گلبولهای سفیدی که فاقد عملکرد مناسبی هستند را به مقدار بیش از حدی، تولید کنند اما پزشکان درحال حاضر، به طور دقیق نمیدانند که چه عواملی باعث جهش DNA منجربه لوسمی خون سلول مویی میشود.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
برخیاز عوامل، خطر ابتلابه لوسمی سلول مویی را افزایش میدهند. همه مطالعات تحقیقاتی درمورد اینکه چه عواملی خطر ابتلابه بیماری را افزایش میدهند، بایکدیگر توافق ندارند.
برخیاز تحقیقات نشان دادهاند که خطر ابتلابه سرطان خون سلول مویی بر اساس موارد زیر افزایش خواهد یافت:
قرار گرفتن درمعرض تشعشعات. افرادی که درمعرض تشعشعات قرار دارند مانند آن اشخاصی که در اطراف دستگاههای اشعه ایکس کار میکنند و از تجهیزات محافظتی کافی استفاده نمیکنند و یا افرادی که تحت درمان با پرتودرمانی برای سرطان قرار دارند، بیشتر درمعرض خطر ابتلابه لوسمی سلول مویی هستند اما شواهد قابل استنادی در این باره در دسترس نیست.
قرار گرفتن درمعرض مواد شیمیایی. مطالعات متناقضی درمورد نقش مواد شیمیایی صنعتی و کشاورزی در ایجاد لوسمی سلول مویی وجود دارد.
عوارض لوسمی سلول مویی
لوسمی سلول مویی ، بسیار آهسته پیشرفت میکند و گاهی اوقات برای سالهای زیادی ثابت باقی میماند. بههمین دلیل، عوارض کمیرا بهدنبال خواهدداشت.
پیشرفت سرطان خون سلول مویی درمان نشده، منجربه ازبین رفتن سلولهای خونی سالم درمغز استخوان و ایجاد عوارض جدی مانند موارد زیر خواهدشد:
عفونتها.کاهش تعداد گلبولهای سفید خون سالم، فردرا درمعرض خطر ابتلابه عفونتهای مختلفی قرار میدهدکه درنهایت ممکناست منجربه مرگ فرد بیمار شود.
خون ریزی. تعداد کم پلاکتها باعث میشودکه بدن خونریزیرا ازبدو شروع متوقف کند.فرد بیمار درصورت ابتلابه این عارضه، بسیار زودتر کبود میشود.همچنین تعداد بسیار کم پلاکتها باعث خونریزی خودبه خودی ازبینی یا لثه نیز خواهدشد.
کم خونی. تعداد کم گلبولهای قرمز به این معنی استکه سلولهای کمتری برای انتقال اکسیژن بهبدن دردسترس است.این وضعیت، کم خونی نام دارد. کم خونی باعث خستگی نیز خواهدشد.
افزایش خطر ابتلابه سرطانهای ثانویه
برخیاز مطالعات نشان دادهاندکه احتمال ابتلابه نوع ثانویهسرطان درافراد مبتلابه لوسمی سلول مویی وجود دارد. مشخص نیستکه این خطر بهدلیل اثر لوسمی سلول مویی بر بدن است یا بهدلیل مصرف داروهاییکه برای درمان سرطان خون سلول مویی مصرف میشود. سرطانثانویهکه درافراد مبتلابه لوسمی سلول مویی یافت میشوند عبارت استاز: لنفوم غیرهوچکین.
تشخیص لوسمی سلول مویی
برای تشخیص لوسمی سلول مویی ، پزشک موارد زیررا توصیه خواهدکرد:
معاینه جسمی. پزشک بامعاینه طحال – عضوی بیضی شکل درسمت چپ فوقانی شکم – بزرگ شدن آن را تشخیص خواهدداد. بزرگ شدن طحال، احساس پری ناخوشایندی درشکم ایجاد خواهدکرد و باعث ناراحتی هنگام غذا خوردن میشود.
پزشک همچنین بزرگ شدن غدد لنفاویرا که ممکناست حاوی سلولهای مبتلابه سرطان خون سلول مویی باشند را نیز بررسی خواهدکرد. غربالگری سرطان نیز یکی از موراد است.
آزمایش خون. پزشکاز آزمایشهای خون مانند شمارش کامل سلولهای خونی برای کنترل سطح سلولهای خونی درخون ، استفاده میکند.
درافراد مبتلابه لوسمی سلول مویی ، سطح کمیاز هر سه نوع سلول خون – گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکتها – وجود دارد.درآزمایش خون دیگری بهنام اسمیر خون محیطی، پزشک بهدنبال سلولهای مبتلابه لوسمی سلول مویی درنمونه خون فرد بیمار است.
نمونه برداری ازمغز استخوان. درطی نمونه برداری از مغز استخوان، مقدار کمی مغز استخوان ازناحیه ران فرد بیمار خارج میشود.از این نمونه برای جستجوی سلولهای مبتلابه لوسمی سلول مویی و نظارت بر سلولهای خونی سالم، استفاده میشود.
سی تی اسکن. این نوع تصویربرداری، تصاویر داخل بدنرا باجزئیات نشان میدهد. پزشک برای تشخیص بزرگ شدن طحال و غدد لنفاوی، از این نوع تصویربرداری استفاده خواهدکرد.
بررسی دقیق سلولهای مبتلابه سرطان خون سلول مویی در نمونههای خون و مغز استخوان، برخیاز تغییرات ژنتیکی و شیمیایی را نشان میدهد که این امر، موجب پیش آگهی فرد بیمار میشود و درتعیین گزینههای درمانی او نقش خواهدداشت.
درمان لوسمی سلول مویی
همیشه لازم نیستکه بلافاصله پساز تأیید تشخیص لوسمی سلول مویی ، درمان آغاز شود. ازآنجاییکه پیشرفت این بیماری بسیار کنداست و حتی گاهی اوقات پیشرفت نیز نمیکند، درمان میتواند بهتأخیر بیفتد.
ملاقاتهای منظم باپزشک، پیشرفت لوسمی سلول مویی را کنترل خواهدکرد.درصورت داشتن علائم و نشانههای سرطان خون سلول مویی ، ممکناست تصمیم بگیریدکه تحت درمان قرار گیرید.بیشتر مبتلایان این لوسمی ، درنهایت بهدرمان نیاز خواهندداشت.
لوسمی سلول مویی ، علاجی ندارد اما گزینههای درمانی مختلفی برای بهبودی آن درطول سالها، وجود دارد.
شیمی درمانی
پزشکان داروهای شیمی درمانی را خط اول درمان لوسمی سلول مویی میدانند. بیشتر افراد بااستفادهاز شیمی درمانی بهبودی کامل یا جزئیرا تجربه خواهندکرد.
در سرطان خون سلول مویی ، از دو داروی شیمی درمانی زیر استفاده میشود:
کلاردیبین. درمان لوسمی خون سلول مویی معمولاً با کلاردیبین آغاز می شود.این دارو درطی چند روز و بهصورت مداوم، روزانه و بصورت داخل وریدی به بیماران تزریق خواهدشد.بیشتر مصرف کنندگان کلاردیبین، بهبودی کاملیکه میتواند چندین سال ادامه داشته باشد را تجربه خواهندکرد.درصورت بازگشت مجدد این بیماری، میتوانید دوباره با کلاردیبین درمان شوید. عوارض جانبی کلاردیبین عفونت و تب میباشد.
پنتواستاتین. پنتواستاتین (نیپنت) باعث بهبودی مشابه کلاردیبین میشود اما با یک شکل دیگر تجویز میشود.این دارو هر هفته بهمدت سه تا شش ماه بهبیماران تزریق میشود. عوارض جانبی پنتوستاتین تب، حالت تهوع و عفونت میباشد.
داروهای بیولوژیکی
داروهای بیولوژیکی تلاش میکند تا سلولهای سرطانی را برای سیستم ایمنی بدن، قابل تشخیصتر نماید. هنگامیکه سیستم ایمنی بدن، سلولهای سرطانی را بهعنوان مزاحم شناسایی کند میتواند سرطانرا نابود کند.
در لوسمی خون سلول مویی ، دو نوع درمان بیولوژیکی استفاده میشود:
ریتوکسیماب. ریتوکسیماب (ریتوکسان) یک آنتی بادی مونوکلونال استکه برای درمان لنفوم غیرهوچکین و سرطانخون لنفوسیتیک مزمن تأیید شدهاست، اگرچه گاهیدر لوسمی خون سلول مویی نیز مصرف میشود. درصورت موثر نبودن شیمی درمانی و یا عدم توانایی انجام آن، پزشک مصرف ریتوکسیماب را توصیه خواهدکرد. البته ممکناست کهپزشک مصرف کلاردیبین و ریتوکسیماب را بایکدیگر توصیه کند.عوارض جانبی ریتوکسیماب تب و عفونت میباشد.
اینترفرون. درحال حاضر، نقش اینترفرون دردرمان لوسمی سلول مویی محدود است. درصورت موثر نبودن شیمی درمانی و یا عدم توانایی انجام آن، ممکناست اینترفرون دریافت کنید.بیشتر افرادیکه بهمدت یک سال استکه این دارو را مصرف میکنند، بهبودی نسبیرا تجربه خواهندکرد.عوارض جانبی اینترفرون شامل علائم شبیه آنفولانزا مانند تب و خستگی میباشد.
درصورت بازگشت مجددسرطان یا عدم پاسخگوییبه درمانهای استاندارد، مصرف داروهای دیگریکه سیستم ایمنی بدن را هدف قرار میدهند توصیه خواهدشد. آزمایشهای بالینی درحال بررسی روشهای درمانی جدید بیولوژیکی و درمانهای هدفمند برای درمان لوسمی خون سلول مویی است.
عمل جراحی
درصورت پارگی طحال یا بزرگ شدن آن و ایجاد درد، انجام جراحی برداشتن طحال توصیه میشود. اگرچه برداشتن طحال نمیتواند لوسمی خون سلول مویی رادرمان کند اما معمولاً میتواند تعداد سلولهای خونیرا بهحالت طبیعی بازگرداند.
جراحی برداشتن طحال، معمولاً برای درمان لوسمی خون سلول مویی استفاده نمیشود اما ممکناست درشرایط خاص مفید واقع شود. هرگونه جراحی، خطر خونریزی و عفونت را بهدنبال خواهدداشت.
درمانهای جایگزین
هیچ داروی جایگزینی برای درمان لوسمی خون سلول مویی یافت نشده است. اما داروی جایگزین، کمک میکند تا افراد مبتلابه این بیماری بااسترس تشخیصسرطان و عوارض جانبی درمانسرطان کنار بیایند.
باپزشک خود درمورد گزینههای موجود ازجمله موارد زیر، صحبت کنید:
هنر درمانی
ورزش
مراقبه و مدیتیشن
موسیقی درمانی
تمرینات آرامش بخش
راهکارهایی برای کنار آمدن با سرطان خون سلول مویی
پزشکان، لوسمی خون سلول مویی را نوعیسرطان مزمن میدانند زیرا هرگز بهطور کامل ازبین نخواهدرفت حتی اگر فرد بیمار بهبهبودی دست پیدا کند بهاحتمال زیاد باز هم به ویزیتهای بعدی برای نظارت برسرطان و شمارش کامل سلولهای خون، نیاز پیدا خواهدکرد.
دانستن این موضوعکه اینبیماری درهر زمان ممکناست مجدداً برگردد میتواند استرس زا باشد. موارد زیر بهشما کمک خواهدکرد تا با این موضوع کنار بیایید:
بهاندازه کافی اطلاعات کسب کنید تا بتوانید بهراحتی درباره مراقبتاز خود، تصمیم گیری کنید. درمورد این بیماری و نحوه درمان آن اطلاعات کسب کنید تا بتوانید نسبتبه تصمیم گیری درمورد درمان خود اطمینان بیشتری داشته باشید.داشتن ایده بهتر درباره انتظاراتاز زندگی و زندگی پساز درمان میتواند احساس کنترل بیشتری بر بیماری درشما ایجاد کند. ازپزشک یا پرستار بخواهید تابرای شروع، برخیاز منابع اطلاعاتی قابل اعتماد را توصیه کنند.
با افرادیکه درگذشته به این نوعسرطان مبتلا بودند، ارتباط برقرار کنید. دوستان و اعضای خاتوادتان دردوران ابتلابه اینبیماری، ازشما پشتیبانی میکنند اما آنها همیشه نمیتوانند درک کنندکه مواجهه باسرطان چگونه است اما سایر افرادیکه درگذشته به اینبیماری مبتلا بودهاند، شبکه پشتیبانی منحصربه فردیرا ارائه میدهند. درمورد گروههای پشتیبانیکه میتوانند شمارا باسایر افراد مبتلا بهسرطان ارتباط دهند، ازپزشک خود سوال کنید.
مراقب خود باشید.شما نمیتوانید این بیماری را کنترل کنید اما میتوانید بر سایر جنبههای سلامتی خود کنترل داشته باشید.با داشتن یک رژیم غذایی متعادل با مقدار زیادی میوه و سبزی و با ورزش منظم ازخود مراقبت کنید. بدن سالم بهراحتی میتواند عفونتها رادفع کند و درصورت نیازبه درمان مجددسرطان، با عوارض جانبی ناشیاز درمان، کنار بیاید.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
ابتدا باید به پزشک خانواده مراجعه نمایید و در صورتی که او به وجود سرطان خون سلول مویی مشکوک باشد، شما را به پزشکی که بیماری های خون و مغز استخوان را درمان می کند (متخصص خون) ارجاع خواهد داد.
از آنجا که زمان ملاقات با پزشک محدود است و موضوعات زیادی نیز برای صحبت کردن وجود دارد، بهتر است که خود را کاملاً برای آن آماده کنید.در اینجا اطلاعاتی آورده شده است که به آماده شدنتان برای ملاقات با پزشک کمک خواهد کرد و به شما می آموزید که می بایست چه انتظاراتی از پزشک خود داشته باشید.
آنچه می توانید انجام دهید
از هرگونه محدودیت های قبل از قرار ملاقات آگاه باشید. در زمان تعیین وقت حتماً سوال کنید که آیا لازم است که از قبل محدودیت هایی مانند محدود کردن رژیم غذایی را رعایت کنید یا خیر.
- علائمی را که تجربه می کنید بنویسید. حتی آن دسته از علائمی که به نظر می رسد ارتباطی با مراجعه تان به پزشک ندارند را نیز یادداشت نمایید.
- اطلاعات شخصی اصلی تان را بنویسید.از جمله استرس های بزرگ یا تغییرات اخیر زندگی تان.
- لیستی از تمامی داروها، ویتامین ها یا مکمل های مصرفی تان بنویسید.
یکی از اعضای خانواده یا دوستانتان را همراه با خود ببرید. گاهی به خاطر سپردن تمام اطلاعات ارائه شده در هنگام قرار ملاقات با پزشک دشوار می باشد. شخصی که شما را همراهی می کند ممکن است مواردی که شما فراموش کرده اید را به خاطر سپرده باشد.
سوالاتی که می خواهید از پزشک خود بپرسید را یادداشت نمایید. زمان ملاقات با پزشکتان محدود است بنابراین تهیه لیستی از سوالات می تواند به شما کمک کند تا از وقت مشترک خود نهایت استفاده را ببرید. در صورت اتمام زمان، سوالات خود را از مهمترین تا کم اهمیت ترین آنها لیست کنید. در مورد سرطان خون سلول مویی، برخی از سوالات اساسی که باید از پزشک بپرسید عبارت است از:
- به چه نوع آزمایش هایی نیاز دارم؟
- آیا برای سرطان خون سلول مویی نیاز به درمان دارم؟
- در صورت عدم درمان، سرطان خون تشدید می شود؟
- در صورت نیاز به درمان، گزینه های من کدام است؟
- آیا سرطان خون سلول مویی درمان می شود؟ راه های پیشگیری از ان چیست ؟
- عوارض جانبی هر گزینه درمانی چیست؟
- آیا روش درمانی وجود دارد که برای من بهترین گزینه باشد؟
- درمان سرطان چه تاثیری بر زندگی روزمره من دارد؟
- من به بیماری های دیگری نیز مبتلا هستم. چگونه می توانم همه آنها رابه بهترین وجه با یکدیگر مدیریت کنم؟
- آیا محدودیتی وجود دارد که باید آن را دنبال کنم؟
- آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟ هزینه آن چقدر است و آیا بیمه من آن را پوشش می دهد؟
- آیا بروشور یا سایر مواد چاپی جود دارد که بتوانم با خود ببرم؟ چه وب سایت هایی را پیشنهاد می کنید؟
- علاوه بر سوالاتی که برای پرسیدن از پزشک خود آماده کرده اید، در هنگام قرار ملاقات خود از پرسیدن هرگونه سوال دیگری که دارید، تردید نکنید.
از پزشکان چه انتظاری می رود
پزشک احتمالاً تعدادی سوال از شما خواهد پرسید. آماده بودن برای پاسخ دادن به آنها، زمان بیشتری را برای سایر موضوعاتی که می خواهید به آنها بپردازید فراهم خواهد کرد.پزشک ممکن است سوالات زیر را بپرسد:
- اولین بار چه زمانی علائم تان را تجربه کردید؟
- آیا علائم شما مداوم بوده اند یا گاه به گاه؟
- علائم شما چقدر شدید است؟
- فکر می کنید چه مواردی علائمتان را بهبود می بخشد؟
- فکر می کنید چه مواردی علائمتان را تشدید می کند؟