عوارض شیمی درمانی ، کاهش عوارض شیمی درمانی

شیمی درمانی یک روش درمان سرطان است و میتواند باعث ایجاد عوارض بسیاری شود.همین طور مهم ترین نکته توجه به‌اطلاعات ارائه شده توسط متخصصان مرجع راجب محتمل ترین اثرات هر درمان است تا بطور دقیق از نشانه ها و دستورالعمل های دارویی پیروی شود.

با این حال، درست است که اثرات خاصی وجود دارد که تعمیم بیشتری دارند و می توان یک سری توصیه در نظر گرفت. همه اینها همیشه بخاطر داشته باشید بروز یا نبودن عوارض شیمی درمانی با اثربخشی درمان ارتباطی ندارد، پس نباید در‌این زمینه نگرانی وجود داشت.

کاهش خستگی ناشی از عوارض شیمی درمانی

شایع ترین عوارض کموتراپی، احساس خستگی فیزیکی، عاطفی و یا ذهنی است که شدید و مداوم است و با استراحت برطرف نمی شود.   در این موارد، اولین چیزیکه باید برای بهبود آن تلاش کنیم، تغذیه است.

یک رژیم غذایی متعادل که تمام مواد مغذی ،به مقدار مناسب و همچنین با هیدراتاسیون کافی تضمین می کند. این توصیه را هرگز نباید با مصرف مکمل ها (ویتامین ها، مواد معدنی، پروتئین ها، پروبیوتیک ها و غیره) که می توانند با درمان سرطان و سایر داروها تداخل داشته باشند اشتباه گرفته شود، پس همیشه باید قبل آن با یک متخصص مشورت کنید.

دستورالعمل دیگر این است کارهایی که مستلزم تلاش بیشتر هستند، در زمانی که انرژی بیشتری احساس می کنیم ، برنامه ریزی کنیم ، بدون اینکه تلاش کنیم بیش از حد خود را مجبور کنیم تا ناامید نشویم. ما باید یاد بگیریم به بدن خود گوش دهیم و بر اساس محدودیت های آن کار کنیم. ما نباید درگیر کارهایی باشیم که ما را خسته می کند و باید یاد بگیریم که به راهبردهایی مانند انجام کارهایی که در حالت نشسته و ایستاده انجام می دادیم متوسل شویم مانند شانه کردن موها یا پختن غذا.

کاهش سوزن سوزن شدن و بی حسی ناشی از عوارض شیمی درمانی

کموتراپی، رادیوتراپی و برخی تومورها می توانند بر سیستم عصبی ما تأثیر بگذارند و به نوروپاتی محیطی ظاهر شوند. اساساً این به علائم مختلفی مانند بی‌حسی، گزگز، احساس سوزن و سوزن در اندام‌ها، سوزش، گرفتگی عضلات، از دست دادن قدرت و مهارت دستی، مشکل در راه رفتن، تغییر تعریق، یبوست و غیره تبدیل می‌شود.

برای کاهش اینگونه عوارض شیمی درمانی توصیه میکنیم تا به پزشک مراجعه نمایید. اما برای کاهش آنها بهتر است موارد زیر رعایت شود:

• از تغییرات ناگهانی دما ،من جمله هنگام دوش گرفتن یا هنگام شستن ظروف خودداری کنید.

• از سرما بخصوص در پاها و دست ها محافظت کنید.
• لباس‌های گشاد و کفش‌های راحت بپوشید تا آسیبی به‌آنها وارد نشود.

کاهش درد شیمی درمانی

درد بیماران سرطانی می‌تواند بدلایل زیادی مانند علائم خود بیماری یا اثر درمان‌هایی مانند کمو تراپی ظاهر شود. علاوه بر این، می تواند خود را به روش های مختلف نشان دهد، همیشه بیاد داشته باشید که‌آستانه درد برای همه یکسان نیست تنها بخاطر داشته باشید تا هنگام مشاهده  هرگونه عوارض شیمی درمانی سریعا پزشک خود را مطلع کنید تا با تجویز دارو بتواند باعث کاهش دردتان شود.

کاهش و مبارزه با بی خوابی بدلیل شیمی درمانی

شایع ترین نوع عوارض شیمی درمانی، بی خوابی است که یا بدلیل نخوابیدن کافی یا بدلیل استراحت نکردن کافی هنگام خواب است. این یک اثر شایع است چون معمولاً توسط عوامل فیزیکی و روانی مرتبط با بیماری ایجاد می شود. مثلا بخاطر استرس، درد و غیره. چیزیکه در بسیاری بیماران مشترک است.

 اینجا نکاتی وجود دارد که بهتر است برای کاهش عوارض شیمی درمانی بیاد داشته باشید:

• یک رژیم غذایی متعادل بخورید .  با معده خالی به رختخواب نروید، با شکم پر یا بعد یک شام بسیار سنگین نخوابید.

• 3-4 ساعت قبل خواب از مصرف محرک ها اجتناب کنید ، چون باعث تحریک مغز شده و خواب را مختل می کنند (کافئین، چای، شکلات، نیکوتین)

• یک محیط راحت در‌اتاق ایجاد کنید (چراغ ها را خاموش کنید، صدا را کاهش دهید و دما را تنظیم کنید ).

• سعی کنید هر روز ساعت مشخصی بخوابید و از خواب بیدار شوید .

• یک تخت و بالش راحت داشته باشید و سعی کنید قبل رفتن به رختخواب یک حمام آب گرم و یک لیوان شیر گرم بخورید، چون اینها می توانند خواب را تقویت کنند.

چگونه عوارض شیمی درمانی را بطور طبیعی کاهش دهیم؟

درمان تلفیقی بیمارهای سرطانی  و پیشگیری از کاهش عوارض شیمی درمانی، رژیم غذایی یک عامل قابل تغییر است و کمک میکند درد کاهش پیدا کند.  باید دانست سرطان یک بیماری پیچیده و چند عاملی است. پس، بسیار مهم است تا خود را در‌ اختیار یک متخصص تغذیه قرار دهید تا وضعیت خاص شما را ارزیابی کند و یک درمان مشخص برایتان انجام دهد.

هدف کموتراپی کشتن سلول‌های سرطانی است، اما با برگشت مجدد، سایر سلول‌های حین رشد مانند غشاهای مخاطی، بافت‌ها و سلول‌های تولیدکننده اریتروپویتین (تولید کننده گلبول‌های قرمز ) را نیز نابود میکند.

برای کاهش هر کدام از عوارض شیمی درمانی روش های زیر را دنبال کنید:

• کاهش اشتها (بی اشتهایی). توصیه می شود بیشتر وعده های غذایی کوچک بخورید و هر زمان گرسنه بودید غذا بخورید. جوانه شنبلیله باعث افزایش اشتها قبل غذا کمک می کند.
• جوانه های چشایی تغییر یافته سرطان شناس و سرآشپز های فعال در این زمینه توصیه می کنند در صورت داشتن طعم فلزی غذا، به‌آن روغن زیتون اضافه کنید. اگر طعم آن خیلی شیرین، خیلی شور یا سفت است، لیمو و اگر خیلی تلخ است شربت افرا.
• هنگام کم خونی. اسپیرولینا، چغندر و جوانه یونجه کمک بزرگی خواهند بود.
• هنگام خشکی مخاط دهان بهتر است دهانتان را با روغن کنجد بکر شستشو دهید.
• زخم، مشکلات دندانی یا لثه، مشکل بلع. خوردن اسموتی ها یا کرم های سبزیجات راحت تر خواهد بود.
• حالت تهوع و استفراغ . زنجبیل دم کرده، و به‌آبگوشت خورشت ها و یا نوشیدنی های خود اضافه نمایید .
• اسهال یا یبوست. در صورت اسهال، سیب رنده شده یا هویج و لیمو. اگر یبوست وجود دارد، موسیلاژ کتان.
• ضعف و خستگی مصرف جینسینگ