متاستاز سرطان چیست و نشانه متاستاز سرطان – کلینیک آروین

نه تنها پزشکان میدانند که متاستاز سرطان چیست و چقدر خطرناک است بلکه افراد مبتلا به سرطان نیز خود در جریان آن هستند و بیشتر هم استرس ناشی از متاستاز سرطان است که باعث بوجود امدن ان میشود. متاستاز به‌این معنی است که سلولهای سرطانی شکسته شده اند و شروع به حرکت از کانون ابتدایی خود کرده اند نتیجه گسترش آنها آلوده کردن دیگر بافت ها و اندامهاست.

سلولها از طریق رگ های خونی و  لنفاوی پخش میشوند. متاستاز سرطان به عروق واقع در مجاورت تومور اولیه و کانال های گردش خون و لنفاوی است. درمواردی که فرد سیستم ایمنی قوی دارد متاستاز سرطان باعث ایجاد تومور های جدید نمیشود. خطرناکترین حالت زمانی است که سیستم ایمنی بیمار ضعیف شود و درآن وقت است که متاستاز سرطان بسیار با شدت تر میشود. سلولهای سرطانی به سایر بافت ها انتشار میابند و اندام حیاتی را فشرده میکنند و درد شدیدی را که منجر به مرگ میشود ایجاد میکنند.

علائم متاستاز سرطان چیست؟

با توجه به‌اینکه در کدام اندام بدلیل گسترش سلول های  سرطانی تومور تشکیل شده است علائم خاصی بروز میکند. بعنوان مثال متاستاز در استخوان های لوله ای ستون فقرات باعث شکنندگی آنها میشود و فرد درد غیرقابل تحملی را تجربه میکند. برخی از علائم متاستاز سرطان عبارتند از:

• سردرد
• بدن درد
• تشنج
• حملات سرگیجه
• اختلالات روانی
• تداخل در فرآیند شناختی
• نفس تنگی
• سرفه همراه با خون

تشخیص متاستاز سرطان

شناسایی متاستازسرطان با استفاده از روش های مختلف تشخیصی امکان پذیر است. مؤثرترین موارد برای معاینه بیماران مشکوک به متاستاز عبارتند از:

استفاده از: سونوگرافی، ام آر آی، اسکن

پزشکان روش تشخیصی را بصورت فردی با تمرکز بر نوع سرطان، محل فرضی تشکیل تومور ثانویه (با توجه به علائم) و ویژگی‌های گردش خون و لنف درناحیه سرطان‌اولیه تعیین می‌کنند. آزمایشات بمنظور تشخیص متاستازها هم قبل از شروع اولین دوره درمان و هم پس از برداشتن تومور سرطانی اولیه انجام میشود. درصورت نیاز به تشخیص نئوپلاسم ثانویه و تعیین ماهیت متاستازها درمراحل اولیه، مطالعات آزمایشگاهی نیز بسیار مفید و کارآمد است.

سلول های تومور درگردش بسیار موذی هستند – فقط تعداد کمی از آنها که وارد جریان خون شده اند می توانند به‌مغز، ریه ها، کبد یا سایر اندام ها منتقل شوند. درآنجا سلول ها میتوانند سال ها درحالت انتظار باقی بمانند. اگر یک محرک به‌اندازه کافی قوی وجود داشته باشد، آنها بسرعت شروع به تکثیر میکنند و تومور را تشکیل می دهند.

کدام نوع سرطان بیشتر درمعرض متاستاز هستند؟

شایع ترین سرطانهایی که به‌کبد متاستاز میدهند سرطان‌ریه، رکتوم ، سینه، معده و لوزالمعده و همچنین ملانوم هستند. در5-1 درصد موارد، سلولهای سرطانی حفره دهان و حلق، تخمدان ها و رحم درکبد یافت میشوند. حتی کمتر، سرطان مغز به‌کبد متاستاز میدهد.

متاستازها درکبد، درحال رشد، اغلب بر کیسه صفرا و مجاری صفراوی تأثیر می گذارد.

 علل متاستاز کبد در سرطان

کبد به‌عنوان یک کارخانه سم زدایی در بدن فعالیت میکند. دراین راستا، خون از هر دو شریان و سیاهرگ به سمت آن جریان می یابد. این الگوی خون رسانی غیر معمول باعث انتقال سلول های بدخیم میشود و کبد را به عضوی هدف برای متاستاز تبدیل میکند. عوامل دیگری که خطر متاستاز به اندام را افزایش میدهد، تشخیص دیرهنگام کانون اولیه و اختلال در ایمنی بافت است.

علائم متاستاز سرطان کبد

علائم متاستاز کبد زمانی ظاهر میشوند که عملکرد کبد و کیسه صفرا را مختل کنند. با متاستازهای منفرد، زمانی که تومور به‌اندازه 5-7 سانتی متر میرسد ظاهر میشوند.

علائم متاستاز کبد:

• سنگینی و درد مبهم در هیپوکندری راست
• کاردیوپالموس
• دمای کمی بالا ثابت
• ژنیکوماستی – افزایش غدد پستانی در مردان
• زردی پروتئین های پوست و چشم، ادرار تیره و مدفوع روشن.

درصورت مشاهده همزمان چندین علامت از لیست، به پزشک اطلاع داده شود. اگر این کار انجام نشود و اقداماتی انجام نشود، علائم افزایش یافته و وضعیت بیمار بدتر می شود. که درآن هنگام موارد زیر خود را نشان میدهند:

• علائم مسمومیت – حالت تهوع و ضعف مداوم
• کاهش وزن شدید
• کم خونی
• تورم درپاها و تجمع مایع درشکم – آسیت
• مش وریدی روی شکم که از ناف منحرف میشود
• استفراغ قهوه ای و مدفوع قیری

با پیشرفت این فرآیند، کبد عملکرد خود را از دست میدهد. برای تشخیص متاستازسرطان درمرحله بدون علامت، توصیه میشود بیماران مبتلا به‌سرطان ماهی یک بار سونوگرافی کبد و هر 3 ماه یک بار MRI با ماده حاجب انجام دهند.

آیا متاستاز سرطان به معنای پایان راه است؟

بر اساس اطلاعات انجمن آمریکا، سرطانهایی که گسترش می یابند، زمانی پیشرفته درنظر گرفته میشوند که با برخی درمان ها قابل درمان یا کنترل نباشند. با این حال، توجه به‌این نکته مهم است که همه سرطانهای متاستاتیک، پیشرفته نیستند. سرطان‌بیضه میتواند به‌دیگر نقاط متاستاز کند و همچنان قابل درمان باشد.

وجود متاستاز به‌این معنا نیست که دیگر راهی برای کنترل پیشرفت بیماری وجود ندارد. همانطور که همیشه سعی میکنیم اشاره کنیم، یکی از پیچیده ترین بیماری های موجود است. آنها را کنترل کنید. برخی دیگر میتوانند چندین سانتی متر طول داشته باشند، اما به کندی تکامل می یابند و با درمان های کم تهاجمی قابل درمان هستند.

درمان متاستاز سرطان

درمان متاستاز سرطان باید از پروتکلهای اصلی پیروی کند و نه از محلی که تومور بصورت ثانویه درآن نصب شده است. به‌عنوان مثال، سرطان‌سینه متاستاتیک به‌کبد باید با همان روش های درمانی سرطان‌سینه درمان شود، نه سرطان‌کبد. جراحی فقط در صورتی انجام میشود که متاستاز باعث فشرده شدن یا اختلال در عملکرد اندام مجاور شود. رایج ترین گزینه های درمانی برای متاستازها، که میتوانند به تنهایی یا بصورت ترکیبی مورد استفاده قرار گیرند، شیمی درمانی، هورمون درمانی، ایمونوتراپی و پرتودرمانی هستند.

پیشگیری از متاستاز سرطان

تشخیص زودهنگام سرطان اولیه موثرترین راه برای جلوگیری از تشکیل متاستازسرطان است. هنگامی که درمراحل اولیه برداشته  و درمان میشود، خطر آزاد شدن سلول های سرطانی به گردش خون با توانایی انتشار به‌سایر قسمت های بدن بسیار کمتر است.

آیا متاستاز سرطان همان بیماری قبلی است؟

 بله، متاستاز سرطان همان سرطانی است که در گذشته به‌آن مبتلا شده اید و اکنون به‌دیگر نقاط منتشر شده است. به‌عنوان مثال، سرطان‌سینه ای که به کبد گسترش مییابد، سرطان‌سینه متاستاتیک نامیده میشود، نه سرطان‌کبد. این به‌این دلیل است که از سینه شروع شده و درمان مورد استفاده برای سرطان‌سینه است.

متاستاز سرطان به استخوان

استخوان ها یکی از شایع ترین محل هایی هستند که درآن متاستاز داده است. اکثریت قریب به اتفاق این متاستازها در اطفال، سرطان‌غده پروستات، سرطان‌غده تیروئید، ریه، کلیه و دستگاه گوارش یافت میشود. درد در بیماران سرطانی ممکن است دربرخی از بیماران رخ دهد که معمولاً درنتیجه نفوذ به بافت پریوستال توسط یک ضایعه نئوپلاستیک درحال رشد یا درنتیجه متاستازهای استخوانی است. در نئوپلاسم پیشرفته، بیشتر درد ناشی از این دلایل است.

متاستاز سرطان به استخوان در کدام یک از انواع سرطان شایع است؟

درمیان سرطانهایی که اغلب به استخوان متاستاز میدهند، میتوان موارد زیر را تشخیص داد:

• تخمدان،
• سینه (تا درصد50)
• ریه
• پروستات (تا 80 درصد موارد متاستازهایی از نوع استئواسکلروتیک ایجاد میکنند)
• تیروئید
• معده

متاستازهای استئولیتیک، که دربیشتر موارد با تحلیل استخوان (آتروفی) رخ میدهد، ممکن است علائمی مانند هیپرکلسمی (کلسیم اضافی در بدن) ایجاد کند. ضایعات استئولیتیک باعث آسیب استخوان و درنتیجه شکستگی پاتولوژیک میشود.