نقش سونوگرافی در تشخیص بیماری ها – سونوگرافی چیست؟نوعی دستگاه تصویربرداری است‌که برای بررسی ساختار داخلی بدن بااستفاده ازامواج صوتی بافرکانس بالا… ادامه

سونوگرافی چیست؟

نوعی دستگاه تصویربرداری است که برای بررسی ساختار داخلی بدن با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا مورد استفاده قرار می گیرد.

از سونوگرافی برای بررسی قسمت های مختلف بدن از جمله قلب، رگ های خونی، کبد، کلیه ها و دیگر اعضای بدن استفاده می شود. همچنین پزشکان برای بررسی وضعیت جنین در دوران بارداری از این نوع تصویربرداری استفاده می کنند.

نکته قابل توجه این است که در سونوگرافی از امواج صوتی برای تصویربرداری استفاده می شود و برخلاف اشعه ایکس که برای بدن مضر است این نوع تصویربرداری برای بدن مضر نیست.

تصویربرداری سونوگرافی چیست؟

این نوع تصویربرداری بدون درد و کاملا بی خطر است و تصویربرداری با استفاده از امواج صوتی صورت می گیرد. امواج صوتی با فرکانس بالا توسط دستگاهی بنام پروپ وارد بدن می شود.

نحوه انجام سونوگرافی

بیمار روی تخت دراز می کشد و ژل مخصوص توسط پزشک روی ناحیه مورد نظر زده می شود و با وسیله ای بنام پروپ امواج به بدن وارد می شود و از بافت های بدن تصویر برداری می شود.

انواع سونوگرافی

سونوگرافی واژینال: این سونوگرافی برای تولید تصاویر از داخل واژن مورد استفاده قرار می گیرد که معمولا در ماه های اولیه بارداری انجام می شود.

سونوگرافی معمولی: از این سونوگرافی در نواحی مختلف بدن استفاده می شود و همچنین برای تولید تصاویر دو بعدی از جنین مورد استفاده قرار می گیرد.

سونوگرافی تخصصی: این سونوگرافی مانند سونوگرافی معمولی است اما معمولا برای مشکلی خاصی از آن استفاده می شود و تجهیزات آن پیشرفته تر است.

سونوگرافی رنگی یا کالر داپلر: این سونوگرافی تصاویری را از اجسام متحرک مانند سلول های خونی تهیه می کند .

سونوگرافی سه بعدی: از این سونوگرافی برای تهیه تصاویر سه بعدی از جنین در حال رشد استفاده می شود و با استفاده از پروپ های مخصوص انجام می شود.

سونوگرافی 4 بعدی یا 3 بعدی داینامیک: این سونوگرافی برای دیدن صورت و حرکات جنین استفاده می شود که با استفاده از پروپ های مخصوص انجام می شود.

اکوکاردیوگرافی جنینی: از این روش برای ارزیابی مشکلات نقص قلب مادرزادی می باشد و با استفاده از امواج اولتراسوند آناتومی و عملکرد قلب جنین را مورد بررسی قرار می دهند.

 کاربردهای سونوگرافی

از سونوگرافی برای تشخیص آسیب های بدن استفاده می شود. همچنین می تواند به پزشک در صورت وجود درد، ورم و عفونت برای تشخیص علت آن کمک کننده باشد.

سونوگرافی روش مفید برای بررسی اندام های داخلی بدن می باشد. از جمله اندام هایی که بررسی عملکرد آنها از اهمیت زیادی برخوردار است می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قلب و عروق خونی، از جمله آئورت شکمی و شاخه های اصلی آن
• کیسه صفرا
• پانکراس
• طحال
• مثانه
• چشم ها
• تیروئید و غدد پاراتیروئید
• کبد
• کلیه ها
• مغز نوزادان
• لگن نوزادان
• ستون فقرات در نوزادان
• رحم و تخمدان و سونوگرافی بارداری
• بیضه ها
• بافت نرم پستان
• الاستوگرافی توده های پستانی
• الاستوگرافی کبد و سایر نواحی

بیشتر بخوانید: اکوکاردیوگرافی یا اکو قلب چیست؟، ماموگرافی در چه سنی انجام می شود؟

آمادگی های لازم قبل از انجام سونوگرافی

قبل از انجام سونوگرافی باید نکاتی را رعایت کنید که این نکات به شرح زیر می باشد:

از لباس راحت و شلوار مناسب استفاده کنید.

در بعضی موارد ممکن است نیاز باشد لباس ها و جواهرات خود را در بیاورید و لباس بیمار بپوشید.

در بعضی از سونوگرافی ها ممکن است نیاز باشد مقدار زیادی مایعات مصرف کنید تا مثانه پر شود.

در صورتی که در روزهای اخیر تست باریوم یا ترانزیت روده باریک یا سریوگرافی داده باشید، حتما باید به پزشک اطلاع دهید زیرا ممکن است باریوم های موجود در روده در سونوگرافی اختلال ایجاد کند.

برای سونوگرافی های کیسه صفرا، پانکراس، طحال و کبد باید یک روز قبل از انجام سونوگرافی از خوردن غذاهای چرب پرهیز کنید و 12 سال قبل نیز ناشتا باشید.

برای انجام سونوگرافی کلیه نیاز است که یک ساعت قبل از انجام سونوگرافی 4 تا 6 لیوان آب برای پر کردن مثانه بنوشید و 8 تا 12 قبل از آن ناشتا باشید.

برای انجام سونوگرافی آئورت به مدت 8 تا 12 ساعت قبل از سونوگرافی ناشتا باشید.

موارد استفاده از سونوگرافی

• سونوگرافی کاربردهای زیادی دارد که در زیر به برخی از کاربردهای آن اشاره می شود:
• در دوران بارداری برای تشخیص زمان دقیق بارداری، ناهنجاری های جنین و سقط جنین
• بررسی مشکلات دستگاه ادراری مانند کیست کلیه، ارزیابی پروستات و مثانه، تومور کلیه، بزرگ شدن کلیه در اثر برگشت ادرار، اندازه کلیه در پیوند کلیه
• بررسی بیماری های زنان مثل، عفونت لگن، تشخیص سرطان تخمدان و رحم، تومور تخمدان، فیبروم و کیست تخمدان
• بررسی اعضایی مانند پوست، غده تیروئید، غده بزاقی دهان و پستان
• بررسی بیماری های دستگاه گوارش و شکم مثل درد یا اتساع شکمی، بزرگ شدن ارگان های شکمی، کیسه صفرا، سنگ های کلیوی، کارکرد غیر طبیعی کبد و آنوریسم آئورت

کلام آخر

سونوگرافی برای بررسی بافت های نرم اندام ها استفده می شود و وسیله مناسبی برای تشخیص مشکلات و آسیب دیدگی های استخوانی نمی باشد ولی می توان مشکلات عضلات، تاندون ها، رباط ها و خیلی از بافت های دیگر را بررسی نمود.

مهارت متخصص سونولوژیست از اهمیت زیادی برخوردار است و باید بتواند مشکلات احتمالی را در زوایای مناسب ببیند و آن را روی مانیتور نشان دهد.

از دیگر خدمات مرکزغربالگری آروین