تومور ویلمز نوعی سرطان نادر کلیه است که عمدتا بر کودکان اثر می‌گذارد.این بیماری، شایع‌ترین سرطان کلیه در کودکان است. تومور ویلمز اغلب کودکان را درگیر میکنداما

تومور ویلمز چیست|علائم تومور ویلمز |درمان تومور ویلمز

تومور ویلمز چیست؟

تومور ویلمز نوعی سرطان نادر کلیه است که عمدتا بر کودکان اثر می‌گذارد. این بیماری که به نفروبلاستوما نیز شناخته می‌شود، شایع‌ترین سرطان کلیه در کودکان است. تومور ویلمز اغلب کودکان 3 تا 4 ساله راتحت تاثیر قرار می‌دهد و بعداز 5 سالگی شیوع آن بسیار کم می‌شود.

 تومور ویلمز معمولادر یک کلیه اتفاق می‌افتد، هرچند گاهی اوقات درهر دو کلیه هم می‌تواند یافت شود.

درطول سال‌ها، پیشرفت‌های حاصله در تشخیص و درمان تومور ویلمز ، به‌طور چشمگیری احتمال بهبودی بیماری (پیش آگهی) را برای کودکان مبتلابه این بیماری بهبود بخشیده‌است. با درمان مناسب، بهبودی برای بیشتر کودکان دارای تومور ویلمز قابل دسترس‌است.

علائم تومور ویلمز

علائم و نشانه‌های تومور ویلمز بسیار متفاوت‌است و برخی‌از کودکان هیچ نشانه مشخصی ندارند. اما بیشتر کودکان مبتلابه تومور ویلمز یک یاچند مورداز این علائم و نشانه‌های زیر را تجربه می‌کنند:

• توده شکمی قابل لمس
• تورم شکم
• درد شکم

علائم و نشانه‌های دیگر شامل موارد زیر است:

• تب
• خون در ادرار
• حالت تهوع و استفراغ
• یبوست
• از دست دادن اشتها
• تنگی نفس
• افزایش فشار خون

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

درصورت مشاهده علائم و نشانه‌های نگران کننده، به پزشک کودکان مراجعه نمایید. تومور ویلمز بسیار نادر است، بنابراین بسیار بیشتر احتمال داردکه چیز دیگری باعث علائم شده باشد، اما بررسی هر عامل نگران کننده‌ای اهمیت دارد.

علل بیماری تومور ویلمز

مشخص نیست‌که چه‌چیزی سبب ایجاد تومور ویلمز می‌شود، اما درموارد نادر، وراثت نقش دارد. سرطان‌زمانی ایجاد می‌شودکه سلول‌ها در DNA خود دچار اشتباه شوند. اشتباهات اجازه می‌دهد تا سلول‌ها به‌صورت غیر قابل کنترل رشد کنند و تقسیم شوند و درحالی که دیگر سلول‌ها می‌میرند، به‌زندگی ادامه دهند. سلول‌های انباشته شده، تومور را تشکیل می‌دهند. در تومور ویلمز این پروسه در سلول‌های کلیه اتفاق می‌افتد. درموارد نادر، اشتباهات موجوددر DNA که منجربه تومور ویلمز می‌شوند، ازوالدین به‌کودک منتقل می‌گردد. دراغلب موارد هیچ ارتباطی‌که بتواند منجر به‌سرطان شود، بین والدین و کودکان وجود ندارد.

عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها) تومور ویلمز

عواملی‌که قادراست خطر تومور ویلمز راافزایش دهند عبارتنداز:

نژاد آفریقایی-آمریکایی

درایالات متحده، کودکان آفریقایی-آمریکایی کمی بیشتراز کودکان نژادهای دیگر درمعرض خطر ابتلابه تومور ویلمز هستند. به‌نظر می‌رسد کودکان آسیایی-آمریکایی درمعرض خطر کمتری قرار داشته باشند.

سابقه خانوادگی تومور ویلمز

اگر فردی درخانواده‌ای باسابقه تومور ویلمز متولد شود، خطر ابتلا کودک به‌بیماری افزایش می‌یابد. تومور ویلمز بیشتردر کودکان دارای اختلالات خاص یا سندرم‌های مادرزادی رخ می‌دهد، ازجمله:

آنیریدیا

دربیماری آنیزیدیا، عنبیه – قسمت رنگی چشم – تنها به‌صورت جزئی شکل می‌گیردیا اصلا تشکیل نمی‌شود.

همی هیپرتروفی

همی هیپرتروفی به‌این معنی است‌که یک طرف بدن یا بخشی‌از بدن به‌طور قابل توجهی بزرگتراز طرف دیگر می‌باشد.

تومور ویلمز می‌تواند به‌عنوان بخشی‌از سندرم‌های نادر اتفاق بیفتد، ازجمله:

سندرم WAGR

این سندرم شامل تومور ویلمز ، آنیریدیا، ناهنجاری‌های دستگاه تناسلی و سیستم ادراری و اختلالات ذهنی‌است.

سندرم دنیس-دراش

این سندرم شامل تومور ویلمز ، بیماری کلیوی و سودو هرمافرودیسم مردانه است‌که درآن پسر با بیضه متولد می‌شود اما ممکن‌است خصوصیات زنانه نشان دهد.

سندرم بکویت-ویدمان

کودکان مبتلابه این سندرم بطور قابل توجهی بزرگتراز حد متوسط هستند (ماکروزومی). علائم دیگر ممکن‌است شامل اندام‌های شکمی باشدکه تا پایه بند ناف پیش می‌روند، یا به‌صورت زبان بزرگ (ماکروگلوزیا)، اندام‌های داخلی بزرگ و اختلالات گوش بروز می‌یابد. همچنین افزایش خطر ابتلابه تومورهایی، ازجمله نوعی سرطان‌کبد به‌نام هپاتوبلاستوما وجود دارد.

پیشگیری از بروز بیماری تومور ویلمز

برای پیشگیری‌از تومور ویلمز هیچ کاری ازعهده شما و فرزندتان بر نمی‌آید.

اگر کودک دارای عوامل خطرساز برای ابتلابه تومور ویلمز باشد (مانند سندرم‌های مرتبط شناخته شده)، پزشک سونوگرافی دوره‌ای کلیه‌را برای‌یافتن ناهنجاری‌های کلیه توصیه می‌کند. اگرچه این غربالگری نمی‌توانداز تومور ویلمز جلوگیری کند، اما می‌تواند به‌تشخیص بیماری درمراحل اولیه کمک کند.

تشخیص تومور ویلمز

برای‌تشخیص تومور ویلمز ، پزشک کودک ممکن‌است موارد زیررا توصیه کند:

معاینه فیزیکی. پزشک به‌دنبال علائم احتمالی تومور ویلمز می‌گردد.

آزمایش خون و ادرار. این تست‌های آزمایشگاهی نمی‌توانند تومور ویلمز را شناسایی کنند، اما می‌توانند نشان دهندکه کلیه‌ها تا چه حد کار می‌کنند و مشکلات کلیوی خاص و یاتعداد گلبول‌های کم خون‌را تشخیص دهند.

تست‌های تصویربرداری. تست‌هایی که تصاویر کلیه‌را ایجاد می‌کنند به پزشک کمک می‌کنند تا تعیین کند آیا کودک دارای تومور کلیه دارد یاخیر. آزمایش‌های تصویربرداری ممکن است شامل سونوگرافی، توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) باشد.

مرحله بندی

هنگامی‌که پزشک کودک تومور ویلمز را تشخیص می‌دهد، روی تعیین میزان گسترش (مرحله) سرطان کار می‌کند. پزشک ممکن‌است یک سونوگرافی قفسه سینه یا سی تی اسکن قفسه سینه و اسکن استخوان‌را توصیه کند تا تعیین نمایدسرطان به‌فراتر ازکلیه گسترش یافته است یاخیر.

پزشک مرحله‌ای‌را به‌سرطان اختصاص می‌دهد تا به‌تعیین گزینه‌های درمان کمک می‌کند. درایالات متحده، دستورالعمل‌های تهیه شده ازطریق مطالعه ملی تومور ویلمز ازگروه انکولوژی کودکان شامل این پنج مرحله‌است:

• مرحله اول. تومور ویلمز تنها دریک کلیه یافت می‌شود، کاملا درون‌کلیه قرار دارد و می‌تواند به‌طور کامل با عمل جراحی برداشته شود.
• مرحله دوم. تومور ویلمز به بافت‌ها و ساختارهای اطراف کلیه مانند چربی‌ها یاعروق خونی مجاور گسترش یافته است، اما هنوز هم می‌تواند با عمل جراحی کاملا برطرف شود.
• مرحله سوم. تومور ویلمز به‌ خارج‌از ناحیه‌کلیه و به‌غدد لنفاوی مجاور یاسایر ساختارهای داخل شکم گسترش یافته‌است، تومور امکان دارد قبل یا بعداز عمل درداخل شکم باز شود، یا ممکن‌است با عمل جراحی کاملا برداشته نشود.
• مرحله چهارم. تومور ویلمز درخارج ازکلیه به ساختارهای دوراز محل، مانند ریه، کبد، استخوان یامغز گسترش یافته است.
• مرحله پنجم. سلول‌های سرطانی درهر دوکلیه یافت می‌شوند (تومور ویلمز دوطرفه).

درمان تومور ویلمز

درمان تومور ویلمز معمولاً شامل جراحی و شیمی درمانی و گاهی پرتودرمانی است. درمان‌ها بسته به‌مرحله سرطان متفاوت است. ازآنجا که این نوع‌سرطان نادر است، پزشک کودک‌را به‌یک مرکزسرطان کودکان که تجربه درمان این نوع سرطان‌را دارد ارجاع خواهدداد.

جراحی برای برداشتن کلیه یا بخشی از کلیه

درمان تومور ویلمز ممکن‌است با عمل جراحی برداشتن تمام کلیه یا بخشی‌از آن (نفرکتومی) آغاز شود. جراحی همچنین برای‌تأیید تشخیص مورد استفاده قرار می‌گیرد – بافتی‌که درطی عمل جراحی برداشته می‌شود به آزمایشگاه فرستاده می‌شود تا تعیین کندکه آیا سرطانی است و چه نوع سرطانی درتومور وجود دارد.

جراحی تومور ویلمز ممکن‌است شامل موارد زیر باشد:

حذف بخشی‌از کلیه آسیب دیده. نفرکتومی جزئی شامل برداشتن تومور و قسمت کوچکی‌از بافت کلیه اطراف آن‌است. اگرسرطان بسیار ناچیز باشد یااگر کودک، تنها یک کلیه سالم داشته باشد، نفروکومتری جزئی می‌تواند گزینه مناسبی باشد.

برداشت‌کلیه آسیب دیده و بافت اطراف آن. درنفترکتومی رادیکال، پزشک کلیه و بافت‌های اطراف ازجمله بخشی ازمجرای ادرار و دربرخی موارد غده آدرنال‌را برمی‌دارد. غدد لنفاوی اطراف نیز برداشته می‌شوند. کلیه باقی مانده می‌تواند ظرفیت خودرا افزایش دهد و کار فیلتر کردن خون‌را انجام دهد.

برداشت‌کلیه یا بخشی‌از آن. اگرسرطان هر دو کلیه‌را تحت تاثیر قرار دهد، جراح تاحد امکان سلول‌های سرطانی‌را ازهر دوکلیه حذف می‌کند. درتعداد کمی ازموارد، این عمل به‌معنی برداشتن هر دو کلیه می‌باشد، و پس‌از آن کودک نیازبه دیالیز دارد. اگر پیوندکلیه ممکن باشد، کودک دیگر نیازی‌به دیالیز ندارد.

شیمی درمانی تومور ویلمز

درشیمی درمانی از داروهای قوی برای ازبین بردن سلول‌های سرطانی درسراسر بدن استفاده می‌کنند. درمان تومور ویلمز معمولا شامل ترکیبی‌از داروهایی است که ازطریق رگ وارد می‌شوند که باهم برای ازبین بردن سلول‌های سرطانی فعالیت می‌کنند.

اینکه کودک چه‌عوارض جانبی راتجربه کند، به داروهایی‌که استفاده می‌شود بستگی دارد. عوارض جانبی شایع شامل حالت تهوع، استفراغ، ازدست دادن اشتها، ریزش مو و خطر بیشتری مثل عفونت می‌باشد. دررابطه باعوارض جانبی ممکن درطول درمان یادرباره عوارض بالقوه طولانی مدت ازپزشک خود سوال نمایید.

ممکن‌است شیمی درمانی قبل‌از عمل استفاده شود تا تومورهای کوچک‌را کاهش دهد و برداشتن آنهارا راحت‌تر کند. همچنین پس‌از عمل برای ازبین بردن هر سلول سرطانی که احتمال دارد دربدن باقی مانده باشد، استفاده می‌شود.

شیمی درمانی همچنین برای کودکانی که‌سرطان بسیار پیشرفته دارندکه به‌طور کامل باجراحی برطرف نمی‌شود، گزینه مناسبی‌است. برای‌کودکان مبتلا به‌سرطان درهر دو کلیه، شیمی درمانی قبل‌از جراحی انجام می‌شود. این کار می‌تواند احتمال نجات حداقل یک‌کلیه توسط جراح و حفظ عملکرد کلیه‌را بیشتر کند.

رادیوتراپی (پرتو درمانی) تومور ویلمز

بسته‌به مرحله تومور، پرتودرمانی می‌تواند توصیه شود. درپرتودرمانی از پرتوهای پر انرژی برای ازبین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کنند. درطی پرتودرمانی، کودک بادقت روی یک میز قرار می‌گیرد و یک دستگاه بزرگ اطراف کودک حرکت می‌کند، و پرتوهای انرژی رادقیقا به‌ناحیه دچارسرطان می‌تاباند. عوارض جانبی احتمالی شامل حالت تهوع، اسهال، خستگی و تحریک پوستی مانند آفتاب سوختگی است.

بعداز جراحی تومور ویلمز می‌توان ازپرتودرمانی برای ازبین بردن هر سلول سرطانی‌که درطول جراحی برداشته نشده است، استفاده کرد. بسته‌به اینکه‌سرطان تاچه حد گسترش یافته است، این می‌تواند گزینه مناسبی برای کنترل‌سرطان باشدکه به‌مناطقی دیگراز بدن پخش شده‌است.

آزمایش‎‌های بالینی تومور ویلمز

ممکن‌است پزشک کودک، شرکت دریک آزمایش بالینی راتوصیه کند. این مطالعات تحقیقاتی به‌کودک امکان می‌دهد درآخرین درمان‌های تومور ویلمز فرصتی داشته باشد، اما نمی‌تواند درمانی‌را تضمین کند.

درباره مزایا و خطرات آزمایش‌های بالینی با پزشک کودک خود مشورت کنید. درصورت وجود، اکثر کودکان مبتلا به‌سرطان دریک آزمایش بالینی ثبت نام می‌کنند. با این حال، ثبت نام دریک آزمایش بالینی به‌عهده والدین و فرزندان‌است.

راهکارهایی برای کنار آمدن با تومور ویلمز

دراینجا چند پیشنهاد برای‌راهنمایی خانواده درارتباط‌با درمان‌سرطان آورده شده‌است.

در بیمارستان

وقتی کودک قرار ملاقات پزشکی داردیا دربیمارستان می‌ماند:

• یک اسباب بازی یاکتاب مورد علاقه اورا به‌مطب یا ویزیت‌های کلینیک بیاورید، تا کودک خودرا هنگام انتظار مشغول نگه دارید.
• درصورت امکان درحین آزمایش یامعالجه با کودک خود باشید. برای‌توصیف آنچه اتفاق می‌افتد ازکلماتی استفاده کنیدکه وی آنهارا درک خواهدکرد.
• زمان بازی‌را دربرنامه کودک خود بگنجانید. بیمارستان‌های بزرگ معمولاً یک اتاق بازی برای‌کودکانی‌که تحت معالجه قرار می‌گیرند دارند. اغلب اعضای کارکنان اتاق بازی با آموزش درزمینه رشد کودک، تفریح ​​، روانشناسی یا کارهای اجتماعی، بخشی‌از تیم درمان هستند. اگر کودک بایددر اتاق خود بماند، یک متخصص روانشناسی کودک یایک درمانگر برای‌محل استراحت کودک دردسترس باشد.
• ازاعضای کلینیک یاکارکنان بیمارستان کمک بخواهید. سازمان‌هایی را برای‌والدین کودکان مبتلا به‌سرطان جستجو کنید.با والدینی‌که قبلاًاز این مسیر گذشتند و می‌توانند شمارا تشویق کنند و امید و توصیه‌های عملی ارائه دهند، ارتباط برقرار کنید. درمورد گروه‌های پشتیبانی محلی‌از پزشک کودک خود سوال کنید.

در خانه

پس‌از ترک بیمارستان:

• سطح انرژی کودک خودرا درخارج از بیمارستان کنترل کنید. اگر او احساس خوبی دارد، به‌آرامی او را برای‌مشاركت درفعالیت‌های منظم تشویق كنید. دربعضی مواقع کودک خسته یا بی حال به‌نظر می‌رسد، خصوصاً پس‌از شیمی درمانی یاپرتودرمانی، بنابراین برای‌استراحت کافی نیز وقت بگذارید.
• روزانه وضعیت فرزند خود در خانه‌را ثبت کنید. مانند درجه حرارت بدن، سطح انرژی، الگوی خواب، داروهای تجویز شده و هرگونه عوارض جانبی. این اطلاعات‌را با پزشک کودک خود به اشتراک بگذارید.
• یک رژیم غذایی عادی‌را درنظر داشته باشید مگر به دستور پزشک. درصورت امکان غذاهای موردعلاقه خودرا تهیه کنید. اگر کودک تحت شیمی درمانی است، اشتهای او کاهش می‌یابد. مطمئن شویدکه برای‌مقابله باکاهش مصرف غذای جامد، مصرف مایعات‌را افزایش دهید.
• کودک خودرا برای‌رعایت بهداشت دهان و دندان تشویق کنید. شستشوی دهان می‌تواند برای زخم‌ها یا مناطقی‌که خونریزی می‌کنند مفید باشد. برای‌تسکین لب‌های ترک خورده‌از مرطوب کننده لب استفاده کنید. درحالت ایده آل، کودک باید قبل‌از شروع درمان‌از مراقبت‌های دندانپزشکی لازم برخوردار باشد. قبل‌از تعیین وقت مراجعه‌به دندانپزشک، با پزشک کودک خود مشورت کنید.
• قبل‌از هرگونه واکسیناسیون با پزشک مشورت کنید، زیرا درمان‌سرطان بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می‌گذارد.
• آماده باشید تا درمورد این بیماری با سایر کودکان خود صحبت کنید. درباره تغییرات برجسته‌ای مانند ریزش مو و کاهش انرژی‌که درخواهر و برادرشان مشاهده می کنند، صحبت کنید و به نگرانی های آنهارا گوش دهید.

آمادگی برای ملاقات با پزشک

اگر کودک مبتلابه تومور ویلمز باشد، به پزشک متخصص در درمان‌سرطان (آنکولوژیست) یامتخصص جراحی کلیه (متخصص اورولوژی) ارجاع داده می‌شود.

آنچه می توانید انجام دهید

موارد زیر اطلاعاتی ست برای‌کمک به آمادگی جهت قرار ملاقات با پزشک:

• لیستی‌از تمام داروها، ویتامین ها، گیاهان، روغن ها و سایر مکمل‌هایی که کودک شما استفاده می‌کند تهیه کنید.
• ازیکی ازاعضای خانواده یادوست خود بخواهیدکه باشما بیاید تا به‌شما کمک کند تمام اطلاعاتی‌را که درهنگام قرار ملاقات ارائه شده‌است به‌خاطر بسپارد.
• لیستی‌از سوالات‌را برای‌پرسیدن ازپزشک کودک خود آماده کنید.

درمورد تومور ویلمز ، برخی‌از سوالات مهمی‌که باید ازپزشک بپرسید شامل موارد زیراست:

• فرزند من به چه نوع آزمایش‌هایی نیاز دارد؟
• سرطان فرزند من درچه مرحله ای است؟
• چه روش‌های درمانی موجود است و کدام یک‌را توصیه می کنید؟
• چه نوع عوارض جانبی‌را می‌توانم از هر درمان انتظار داشته باشم؟
• آیا درطول درمان نیازبه محدود کردن فعالیت فرزندم یاتغییر رژیم غذایی وی خواهم داشت؟
• مسیرهای پیش روی فرزندم چیست؟
• احتمال بازگشت‌سرطان چقدر است؟
• چه مجله‌ها و بروشورهایی دردسترس هستند؟ چه سایت‌هایی رابرای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می‌دهید؟

علاوه بر این سوالات، درپرسیدن هر سوال دیگری‌که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.

از پزشک چه انتظاری می‌رود

پزشک احتمالاً تعدادی سوال ازشخص می‌پرسد. آماده بودن برای پاسخ دادن به آنها باعث استفاده صحیح اززمان ملاقات می‌شود،پزشک ممکن‌است موارد زیر رابپرسد:

• چه زمانی متوجه علائم فرزند خود شده اید؟
• آیا در خانواده شما سابقه‌سرطان ازجمله سرطان‌دوران کودکی وجود دارد؟
• آیا کودک سابقه خانوادگی نقص مادرزادی، به‌ویژه دستگاه تناسلی یادستگاه ادراری دارد؟