پلی سیتمی ورا چیست؟ در دسته سرطان خون قرار میگیرد و اگر پلی سیتمی ورا به درستی و به موقع تشخیص داده شود میتواند درمان شود.درمان با کمترین عوارض پلی سیتمی ورا
بهترین درمان پلی سیتمی ورا | عوارض + تشخیص پلی سیتمی ورا
پلی سیتمی ورا به چه معنی است؟
پلی سیتمی ورا ، نوعی سرطانخون است.در این بیماری، مغز استخوان، بیش ازحد گلبول قرمز ایجاد می کند. این سلولهای اضافی، خون را غلیظ می کنند و جریان آن راکند می سازند که این امر ممکن است مشکلات جدی مانند لخته شدن خون راایجاد کند.
پلی سیتمی ورا ، بیماری نادری است. این بیماری معمولاًبه آرامی ایجاد میشود و ممکن است سال ها بهآن مبتلا باشید بدون آنکه اطلاع داشته باشید. این بیماری اغلب درطی آزمایش خونی کهبه دلیل بیماری دیگری انجام شده است، مشخص می شود.
بیماری پلی سیتمی ورا ، درصورت عدم درمان میتواند مرگبار نیز باشد اما مراقبتهای پزشکی مناسب میتواند بهکاهش علائم و عوارض ناشی ازاین بیماری کمک کند.
علائم پلی سیتمی ورا
بسیاری ازافراد مبتلابه پلی سیتمی ورا علائم و نشانههای قابل توجهی ندارند. برخیاز افراد ممکن است علائم مبهمی مانند سردرد، سرگیجه، خستگی و تاری دید راتجربه کنند.
علائم اختصاصی پلی سیتمی ورا عبارتند از:
خارش، مخصوصاً پس ازحمام کردن یاگرفتن دوش آب گرم
بی حسی، سوزن سوزن شدن، سوزشیا ضعفدر دست ها، پاها، بازوها یا پاها
ایجاد سریع احساس سیری و پر بودن پس ازخوردن غذا و نفخ شکمیا درد درقسمت فوقانی شکم چپ بهدلیل بزرگ شدن طحال
خونریزی غیرعادی مانند خون دماغ شدنیا خونریزی لثه
تورم دردناک مفصل، اغلب انگشت شست پا
تنگی نفس و دشواری تنفس هنگام خوابیدن
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
در صورت مشاهده علائم و نشانههای پلی سیتمی ورا ، ازپزشک وقت بگیرید.
علل پلی سیتمی ورا
پلی سیتمی ورا زمانی اتفاق میافتد کهجهش دریک ژن باعث ایجاد مشکل درتولید سلولهای خونی شود. معمولاً بدن، خود تعداد هر یک ازسه نوع سلول خونی اش را- گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکت ها، تنظیم خواهد کرد اما،در پلی سیتمی ورا ، مغز استخوان، تعداد زیادی ازاین سلولهای خونی راتولید میکند.
علت جهش ژنی در پلی سیتمی ورا ناشناخته است ، امابه طور کلیاز والدینبه فرزندان بهارث نمی رسد.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
پلی سیتمی ورا میتواند درهر سنی رخ دهد اما بیشتر دربزرگسالان بین ۵۰ تا ۷۵ سال مشاهده میشود. مردان بیشتر از زنان به پلی سیتمی ورا مبتلا میشوند اما زنان درسنین پایین تر بهاین بیماری مبتلا خواهند شد.
عوارض پلی سیتمی ورا
عوارض جانبی احتمالی پلی سیتمی ورا عبارتند از:
لخته شدن خون. افزایش غلظتخون و کاهش جریان خون و همچنین ناهنجاری درپلاکت ها، خطر لخته شدن خونرا افزایش خواهد داد. لخته شدنخون میتواند باعث سکته، حمله قلبییا انسداد شریان ریهها یا ورید دراعماق عضله پا یاشکم شود.
طحال بزرگ شده. طحال به بدن کمک میکند تا با عفونت مقابله کرده و مواد ناخواسته مانند سلولهای خونی قدیمی یاآسیب دیده رافیلتر کند. افزایش تعداد سلولهای خونی ناشیاز پلی سیتمی ورا باعث میشود کهطحال، بیش ازحد طبیعی کار کند و همین امر باعث بزرگ شدن آن میشود.
مشکلات ناشی ازسطح بالای گلبولهای قرمز. تعداد زیاد گلبولهای قرمز منجر بهعوارضی مانند ایجاد زخمهای باز درقسمت داخلی معده، روده کوچک فوقانییا مری (زخم معده) و التهاب درمفاصل (نقرس) خواهد شد.
سایر اختلالات خونی. پلی سیتمی ورا بهندرت میتواند منجربه ایجاد سایر بیماریهای خونی ازجمله اختلالی پیشرونده کهدر آن مغز استخوان با بافت اسکار جایگزین میشود، بیماری کهدر آن سلولهای بنیادی بالغ نمی شوندیا بهدرستی کار نمی کنندیا سرطانخون و مغز استخوان ( سرطانخون حاد) شود.
تشخیص پلی سیتمی ورا
برای تشخیص تومور پزشک ابتدا ازبیمار یک شرح حال پزشکی دقیق میگیرد و سپس معاینه فیزیکیرا انجام خواهد داد یا غربالگری سرطان .
آزمایش خون
در صورت وجود بیماری پلی سیتمی ورا ، آزمایش خون موارد زیر رانشان خواهد داد:
وجود گلبولهای قرمزخون بیش ازحد طبیعی و گاهی افزایش پلاکت هایا گلبولهای سفیدخون
درصد بیشتری ازگلبولهای قرمزخون کهکل حجم خون راتشکیل میدهند (اندازه گیری هماتوکریت)
افزایش سطح پروتئین غنی ازآهن درگلبولهای قرمز کهاکسیژن راحمل میکند (هموگلوبین)
آسپیراسیون یا نمونه برداری(بیوپسی) از مغز استخوان
اگر پزشکبه پلی سیتمی ورا مشکوک باشد، جمع آوری نمونه ازمغز استخوانرا ازطریق آسپیراسیون مغز استخوانیا نمونه برداری راتوصیه خواهد کرد.
بیوپسی مغز استخوان شامل گرفتن نمونه ای ازمواد جامد مغز استخوان است. آسپیراسیون مغز استخوان معمولاً همزمان انجام میشود.پزشک درطی آسپیراسیون نمونه ای ازقسمت مایع مغز استخوان راخارج میکند.
آزمایش ژن
در صورت ابتلابه پلی سیتمی ورا ، تجزیه و تحلیل مغز استخوان یاخون ممکن است جهش ژنی مرتبط با این بیماری رانشان دهد.
درمان پلی سیتمی ورا
هیچ گونه درمان قطعی برای پلی سیتمی ورا وجود ندارد. تمرکز درمان بر کاهش خطر ابتلابه عوارض است. این روشهای درمانی ممکن است علائم رانیز تسکین دهند.
جمع آوری خون
متداول ترین روش درمان پلی سیتمی ورا ، برداشت مکرر خون، استفاده ازسوزن در ورید (فلبوتومی) است. این همان روشی است که برای اهدایخون استفاده میشود.
این روش باعث کاهش حجمخون و کاهش تعداد سلولهای اضافیخون میشود. اینکه چند بار نیازبه خونگیری داریدبه شدت بیماری تان بستگی دارد.
درمان هایی برای کاهش خارش
اگر دچار خارش آزار دهنده هستید، پزشک ممکن است داروهایی مانند آنتی هیستامین برایتان تجویز کندیا برای رفع ناراحتی درمان نور ماورا بنفش را توصیه کند.
داروهایی کهمعمولاً برای درمان افسردگی استفاده میشوند، مهارکنندههای انتخابی جذب مجدد سروتونین نامیده میشوند ودر آزمایشهای بالینی بهتسکین خارش کمک خواهند کرد.برخی ازاین داروها عبارتند از: پاروکستین (بریزدل ، پاکسیل ، پکسوا و غیره) یافلوکستین (پروزاک ، سارافم ، سلفمرا و غیره).
داروهایی کهتعداد گلبولهای قرمزخون راکاهش میدهند
در صورتی کهروش فلبوتومی بهتنهایی بهاندازه کافی کمک نکند، پزشک ممکن داروهایی راکه میتواند تعداد گلبولهای قرمزخون راکاهش دهد، تجویز خواهد کرد. برخی ازاین داروها عبارتند از:
- هیدروکسی اوره (دراکسیا ، هیدره)
- اینترفرون آلفا -2 بی (اینترون A)
- روکسولیتینیب (جاکافی)
- بوسولفان (بوسولفکس ، مایلران)
- داروهای قلب
پزشک احتمالاً داروهایی رابرای کنترل عوامل خطرساز بیماری قلبی و عروقی ازجمله فشارخون بالا، دیابت و کلسترول غیر طبیعی را تجویز خواهد کرد.
همچنین پزشک ممکن است برای کاهش خطر لخته شدن خون، مصرف آسپرین با دوز کم راتوصیه کند.آسپرین با دوز کم بهکاهش درد و سوزش درپا یادست کمک خواهد کرد.
سبک زندگی و درمان های خانگی
در صورت ابتلابه پلی سیتمی ورا با انجام موارد زیر، احساس بهتری خواهید داشت:
ورزش. ورزش متوسط مانند پیاده روی میتواند جریان خونرا بهبود ببخشد. این امربه کاهش خطر لخته شدن خونکمک میکند. همچنین کشش پا و مچ پا و ورزش نیز میتوانند باعث بهبود گردشخون شوند.
از مصرف تنباکو اجتناب کنید. استفاده از تنباکو، رگهای خونیرا باریک کرده و خطر حمله قلبی یاسکته مغزی رابه دلیل لخته شدن خونافزایش خواهد داد.
از ماندن درمحیطهای کم اکسیژن خودداری نمایید. زندگیدر ارتفاعات، اسکییا کوهنوردی درکوه ها، همگی میزان اکسیژن خونرا کاهش خواهند داد.
از پوست خود بهخوبی مراقبت کنید.برای کاهش خارش، با آب خنک حمام کنید، ازیک پاک کننده ملایم استفاده کنید و پوست خود راخشک کنید. افزودن نشاسته مانند نشاسته ذرت بهآب حمام کمک خواهد کرد. ازشست و شو خود در، وانهای گرم، جکوزیهای گرم شده و دوش آب گرمیا خودداری نمایید.
مراقب باشید تا پوستتان خراشیده نشوید زیرا این امر باعث آسیب بهپوست و افزایش خطر ابتلابه عفونت میشود. برای مرطوب نگه داشتن پوست خود ازلوسیون استفاده کنید.
از ماندندر دمای شدید خودداری نمایید. جریان خونضعیف، خطر آسیب دیدگی دراثر دمای گرم و سرد را، افزایش میدهد. درهوای سرد، همیشه لباس گرم بپوشید و مخصوصاً دست و پا خود راگرم نگه دارید. درهوای گرم خود را دربرابر آفتاب محافظت کنید و مایعات زیادی بنوشید.
مراقب زخم هایتان باشید. گردشخون ضعیف، بهبود زخم ها مخصوصاًدر دست ها و پاها را دشوار خواهد کرد. پاهای خود رامرتباً بازرسی کنید و درصورت مشاهده هرگونه زخمی، پزشکتان رامطلع سازید.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
فرد بیمار، احتمالاً ابتدا بهپزشک عمومی، مراجعه خواهد کرد.در صورت تشخیص پلی سیتمی ورا ، او بیمار رابه یک پزشک متخصص خون، ارجاع خواهد داد.
در اینجا برخی از اطلاعاتی کهبه آماده شدن برای ملاقات با پزشک کمک خواهد کرد، آورده شده است.
آنچه میتوانید انجام دهید
لیستی ازموارد زیر تهیه کنید:
علائم. ازجمله علائمی کهبا دلیل تعیین قرار ملاقات و زمان شروع آنها ارتباطی ندارد
اطلاعات شخصی اصلی. ازجمله سایر بیماری هایی کهبه آن مبتلا هستید و هرگونه سابقه پزشکی خانوادگیکه دارید.
تمام داروها، ویتامین ها یا مکمل هایی کهمصرف میکنید همراه با دوزهای آن ها.
سوالاتیکه میخواهید ازپزشکتان بپرسید.
در مورد پلی سیتمی ورا ، سوالاتیکه میتوانید ازپزشکتان بپرسید عبارتند از:
- به احتمال زیاد علت علائم من چیست؟
- به چه آزمایش هایی نیاز دارم؟
- آیا بیماری من موقتی است یاهمیشگی؟
- چه روشهای درمانی موجود است و کدام یک راتوصیه میکنید؟
- من به بیماریهای دیگری نیز مبتلا هستم. چگونه میتوانم آنها رابه بهترین وجه با هم مدیریت کنم؟
- آیا باید بهمتخصص مراجعه کنم؟
- آیابه ویزیتهای بعدی احتیاج دارم؟ اگر چنین است، هر چند وقت یک بار؟
- آیا بروشوریا سایر مطالب چاپی وجود دارد کهبتوانم داشته باشم؟ چه وب سایت هایی راپیشنهاد میکنید؟
در پرسیدن هر سوال دیگری تردید نکنید. درصورت امکان، یکی از اعضای خانواده یادوستانتان راهمراه با خود ببرید تا بهشما کمک کند اطلاعاتی که پزشک بهشما داده است رابه خاطر بسپارید.
آیا می دانید بهترین کلینیک سرطان چه ویژگی هایی دارد؟
از پزشک چه انتظاری می رود در مورد پلی سیتمی ورا
پزشک احتمالاً تعدادی ازسوالهای زیر را ازشما خواهد پرسید:
- آیا علائمتان مداوم هستند یا گاه بهگاه؟
- شدت علائمتان درچه حدی است؟
- فکر میکنید چه مواردی علائمتان را بهبود میبخشد؟
- فکر میکنید چه مواردی علائمتان را تشدید میکنند؟