رادیوداروها نوعی پرتودرمانی پیشرفته و مدرن – کلینیک آروین

دو دهه گذشته تغییری اساسی در روش درمان بسیاری از انواع سرطان ایجاد کرده است. درمان‌ های هدفمند پروتئین‌ های خاصی را در سلول‌ های سرطانی که به رشد، تقسیم و گسترش آن‌ ها کمک می‌ کنند، می‌ بندند. ایمونوتراپی ها برای کمک به مبارزه با سرطان ، سیستم ایمنی بدن را تحریک یا سرکوب می کنند. اما درمان‌های طولانی‌مدت مورد استفاده – جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی – ستون فقرات درمان اکثر سرطان‌ ها باقی مانده‌ اند.

بیش از 100 سال پیش برای اولین بار از پرتو درمانی برای درمان سرطان استفاده شد. حدود نیمی از بیماران سرطانی هنوز هم در دوره ای از درمان خود آن را دریافت می کنند. و تا همین اواخر، بیشتر پرتودرمانی مانند 100 سال پیش، با ارسال پرتوهای تشعشع از خارج از بدن برای از بین بردن تومورهای داخل بدن انجام می شد.

تابش خارجی اگرچه موثر است، اما می تواند باعث آسیب جانبی نیز شود. دکتر چارلز از برنامه ارزیابی سرطان درمانی NCI گفت: حتی با وجود تجهیزات مدرن رادیوتراپی ، “شما باید به بافت طبیعی ضربه بزنید تا به تومور برسید . ” عوارض جانبی آن به رادیوتراپی به ناحیه ای از بدن که تحت درمان قرار گرفته است بستگی دارد، اما می تواند شامل از دست دادن چشایی، تغییرات پوستی، ریزش مو، اسهال و مشکلات جنسی باشد.

اکنون، محققان در حال توسعه دسته جدیدی از داروها به نام رادیوداروها هستند که رادیوتراپی را به طور مستقیم و به طور خاص به سلول های سرطانی ارائه می دهند. در چند سال گذشته شاهد انفجار تحقیقات و آزمایشات بالینی برای آزمایش رادیودارو های جدید بوده ایم.

این مطالعات نشان داده‌اند که هدف ‌گیری پرتو درمانی در سطح سلولی این پتانسیل را دارد که خطر عوارض جانبی کوتاه‌ مدت و بلند مدت درمان را کاهش دهد و در عین حال حتی ذخایر کوچک سلول‌های سرطانی را در سراسر بدن از بین ببرد. تا 10 الی 15 سال آینده ورود رادیوداروها درمان سرطان را بسیار آسان تر خواهند کرد.

ساخت رادیوداروها

رساندن تابش مستقیم به سلول ها خود رویکرد جدیدی نیست. یکی از این درمان ها، به نام ید رادیواکتیو ، برای درمان برخی از انواع سرطان تیروئید از دهه 1940 استفاده شده است. ید به طور طبیعی در سلول های تیروئید تجمع می یابد. نسخه رادیواکتیو این عنصر را می توان در آزمایشگاه تولید کرد. هنگامی که بلعیده می شود (به عنوان یک قرص یا مایع)، در سلول های سرطانی باقی مانده پس از جراحی تیروئید جمع می شود و از بین می رود.

میل طبیعی مشابهی بعداً برای تولید داروهایی برای درمان سرطانی که به استخوان‌ها گسترش یافته است مورد استفاده قرار گرفت، مانند رادیوم 223 دی کلرید (Xofigo) که در سال 2013 برای درمان سرطان متاستاتیک پروستات تأیید شد. وقتی سلول‌های سرطانی در استخوان رشد می‌کنند، باعث می‌شوند بافت استخوانی که به آن حمله می‌کنند تجزیه شود. سپس بدن تلاش می کند تا این آسیب را با جایگزینی آن استخوان ترمیم کند – فرآیندی که به آن چرخش استخوان می گویند.

دکتر چارلز توضیح داد که عنصر رادیواکتیو رادیوم “شبیه یک مولکول کلسیم به نظر می رسد، بنابراین در مناطقی از بدن که گردش استخوان در آنها بالاتر است” مانند مناطقی که سرطان در حال رشد است، ادغام می شود. سپس رادیوم قادر است سلول های سرطانی مجاور را بکشد.

این ترکیبات رادیوداروها رادیواکتیو همگی بدون هیچ کمکی به سلول های سرطانی می روند. محققان در این فکر بودند که آیا می توان مولکول های رادیواکتیو جدیدی را مهندسی کرد که به طور خاص سرطان های دیگر را هدف قرار می دهند.

آنها رادیوداروها مهندسی شده را متصور شدند که از سه بلوک اصلی تشکیل شده است: یک مولکول رادیواکتیو، یک مولکول هدف (که سلول های سرطانی را می شناسد و به طور خاص روی آنها می چسبد) و یک پیوندی که این دو را به هم می پیوندد. چنین ترکیباتی می توانند تزریق، استنشاق یا بلعیده شوند و سپس به جریان خون راه پیدا کنند.

ایده پیوند یک مولکول هدف ‌دار سرطان با مولکولی که سلول‌های سرطانی را می‌کشد نیز جدید نیست. به عنوان مثال، چندین دارو به نام  آنتی‌بادی – مزدوج دارو ، که در آن‌ها آنتی ‌بادی که به سلول‌های سرطانی خاص متصل می‌شود به یک داروی سمی مرتبط است، برای درمان سرطان تأیید شده‌اند .

تولید رادیوداروها چگونه پیش رفته است

اما این پزشک توضیح داد که تلاش‌ها برای ایجاد چنین داروهایی با موفقیت محدودی روبرو شده است، زیرا نزدیک کردن سموم به سلول سرطانی کافی نیست. سموم باید داخل سلول ها گرفته شوند و به اندازه کافی در داخل سلول ها باقی بمانند تا باعث آسیب شوند. بسیاری از سلول‌های سرطانی مکانیسم‌هایی برای پمپاژ سموم دارند یا ایجاد می‌ کنند تا قبل از این که این اتفاق بیفتد.

رادیوداروها همچنین زمانی بهترین عملکرد را دارند که داروها بتوانند به داخل سلول ها نفوذ کنند. اما برای موثر بودن آنها لازم نیست. هنگامی که رادیوداروها به سلول سرطانی چسبیده است، ترکیب رادیواکتیو به طور طبیعی تجزیه می شود. این پوسیدگی انرژی آزاد می کند که به DNA سلول های مجاور آسیب می رساند. و هنگامی که DNA سلول به طور جبران ناپذیر آسیب می بیند، آن سلول می میرد. سلول های سرطانی به ویژه به آسیب DNA ناشی از تشعشع حساس هستند.

بسته به نوع ترکیب رادیواکتیو مورد استفاده، انرژی حاصل می تواند به سلول متصل به رادیوداروها و همچنین حدود 10 تا 30 سلول اطراف آن سلول نفوذ کند. این باعث افزایش تعداد سلول های سرطانی می شود که می توانند با یک مولکول رادیودارو از بین بروند.

در اواسط دهه 2010، سازمان غذا و دارو (FDA) دو رادیودارو را تایید کرد که مولکول‌های سلول‌های B خاص را برای درمان برخی از افراد مبتلا به لنفوم غیرهوچکین، نوعی سرطان خون، هدف قرار می‌دهند. اما این داروها هرگز به طور گسترده مورد استفاده قرار نگرفتند. تعداد کمی از پزشکان معالج بیماران مبتلا به لنفوم برای تجویز این نوع ترکیبات رادیواکتیو آموزش دیده بودند. و رادیودارو ها با رقابت داروهای جدیدتر و غیر رادیواکتیو مواجه شدند.