کلاه یخ چیست و شیمی درمانی و کلاه یخ – کلینیک آروین

برای بسیاری از زنان، این یکی از شدیدترین عوارض جانبی در مرحله دشوار درمان سرطان ریزش مو است: ریزش مو در طول شیمی درمانی  و بعد از مصرف داروها اتفاق میافتد که البته بعد از اتمام درمان مو مجدد رشد می کند. به افراد به سرطان در طی شیمی درمانی یک کلاه یخ مخصوص ارائه می دهد که می تواند به طور قابل توجهی ریزش مو را کاهش دهد یا حتی از آن جلوگیری کند.

شیمی درمانی در برابر تومور موثر است، اما بسیاری از زنان از بار عاطفی اضافی ناشی از ریزش مو می ترسند. اغلب زمانی که موها شروع به ریختن می کند خانم ها دچار استرس و افسردگی می شوند که استفاده از کلاه یخ می تواند تا حد زیادی از ریزش مو جلوگیری می کند.

کلاه یخ و جلوگیری از ریزش مو در دوران شیمی درمانی

همه سیتواستاتیک های مورد استفاده برای شیمی درمانی ریزش مو را به عنوان یک عارضه جانبی به همراه ندارند. ابتدا، متخصصان به دقت بررسی می کنند که آیا جایگزین دارویی وجود دارد که بعید است باعث ریزش مو شود. اگر باید از دارویی که باعث ریزش مو می شود استفاده شود، یک سیستم خنک کننده بنام کلاه یخ می تواند به مقابله فعالانه با این ریزش کمک کند.

این کلاه ها توسط بیماران در حین تزریق شیمی درمانی استفاده می شود و پوست سر را تا حدود چهار درجه سانتیگراد خنک می کند. رگ های خونی پوست سر منقبض می شود، داروی تومور فقط با غلظت بسیار کمتری به ریشه مو نفوذ می کند و عوارض جانبی مضر نا خواسته خود را در اینجا به میزان قابل توجهی کمتر آشکار می کند.

به این ترتیب بیماران مبتلا به سرطان ظاهر آراسته خود را حفظ خواهند کرد و به زندگی عادی و روزمره خود ادامه می دهند. حدود 70 تا 80 درصد از زنانی که در سال گذشته تحت درمان قرار گرفته‌ اند، با این روش هیچ مویی از دست نمی ‌دهند،تنها 20 تا 30 درصد از آن را از دست می ‌دهند. در چند مورد استثنایی، خنک کردن پوست سر نمی تواند از ریزش مو جلوگیری کند..

نتایج متفاوت و عوارض کم استفاده از کلاه یخ

پزشکان در حال حاضر هنوز در حال بررسی این هستند که آیا کلاه یخ روی انواع موها متفاوت عمل می کند و برای کدام داروهای شیمی درمانی مناسب است. با این حال، ارزیابی‌های قبلی نشان می ‌دهد که حدود 80 درصد از بیماران که عمدتاً خانم‌ها هستند بیشتر یا حتی تمام موهای خود را به لطف کلاه یخ حفظ می ‌کنند.

یک عارضه جانبی معمول، سردرد ناشی از سرما است که به سرعت فروکش می‌ کند و تنها موضوعی است که باعث می‌ شود تعداد کمی از افراد مبتلا استفاده از آن را متوقف کنند. هیچ عارضه جانبی دیگری تا به امروز شناخته نشده است. در برخی مکان‌ها، این نگرانی وجود داشت که کاهش غلظت شیمی ‌درمانی در پوست سر می ‌تواند باعث ایجاد متاستاز در زیر پوست سر شود که این عارضه نیز رد شد.

کلاه یخ در برابر چه داروهایی مقاوم است؟

نتیجه برخی از مطالعه ای انجام شده بر این است که اگر زنان داروی سرطانی حاوی ماده فعال تاکسان دریافت کردند، کلا یخ خنک کننده نتایج بهتری نسبت به شیمی درمانی مبتنی بر آنتراسایکلین نشان می دهد. در مطالعه دوم با 122 شرکت کننده که فقط داروهای مبتنی بر تاکسان را دریافت کرده بودند تأیید شد. با این حال، نمی توان به طور کامل از ریزش مو جلوگیری کرد. و هنوز مشخص نیست که آیا خنک کردن پوست سر بر اثرات شیمی درمانی در آن ناحیه تأثیر می گذارد یا خیر. بررسی‌های بیشتر که فراوانی عود شرکت ‌کنندگان در مطالعه و وقوع متاستاز در ناحیه سر را ثبت می‌کند، باید طی چند سال آینده اطلاعاتی در این مورد ارائه دهد.

آیا بعد از استفاده از کلاه یخ در صورت وجود ریزش مو آن ها مجددا رشد خواهند کرد؟

مو در 99 درصد از بیماران سرطانی پس از شیمی درمانی مجددا رشد می کند. از آنجایی که فولیکول های مو از بین نمی روند، رشد مو حدود سه ماه پس از پایان درمان از سر گرفته می شود. ساختار مو در ابتدا قابل تغییر است، اما معمولاً پس از مدتی به حالت طبیعی باز می گردد. در موارد بسیار نادر، ریزش دائمی مو ممکن است رخ دهد. موهای بدن مانند مژه ها، ابروها و موهای ناحیه تناسلی کمی بیشتر طول می کشد تا دوباره رشد کنندحتی گاها در زمان استفاده از کلاه یخ نیز ممکن است مشکل ریزش مو وجود داشته باشد که این موضوع بعد از مدتی بهبود خواهد یافت.

سیستم کلاه یخ به چه صورت کار می کند؟

در طول درمان کلاه یخ پوست سر در هنگام تجویز سیتواستاتیک، بیمار از کلاه سیلیکونی استفاده می کند که مایع خنک کننده از طریق آن گردش می کند و پوست سر را تا دمای 3-5 درجه سانتیگراد خنک می کند. به دلیل رگ‌ های خونی باریک، ریشه ‌های مو کمتر با عوامل شیمی ‌درمانی درگیر می‌شوند. در بسیاری از موارد می توان از ریزش کامل مو جلوگیری کرد.

کلاه یخ مناسب چه افرادی است؟

حتی اگر همیشه نمی توان از ریزش مو به طور کامل جلوگیری کرد: مطالعات مختلف تأیید کرده اند که استفاده از کلاه یخ برای پوست سر می تواند به طور قابل توجهی ریزش موی مرتبط با شیمی درمانی را کاهش دهد. این امر در مورد بیماران مبتلا به سرطان پستان که با شیمی درمانی پیشگیرانه یا طولانی مدت درمان می شوند، صدق می کند.