سرطان مقعد ناشی ازتکثیر غیر طبیعی سلول‌های سرطانی است. سرطان مقعد باتشخیص زودهنگام پزشک درمان میشود. با تغییر سبک زندگی میتوان از بروز سرطان مقعد جلوگیری کرد.
سرطان مقعد چیست؟ | چگونه انواع سرطان مقعد را تشخیص دهیم؟
از معمول ترین سرطان‌ها میتوان به‌سرطان مقعد اشاره کرد. عامل اصلی این نوع ازسرطان، رشد غیر عادی سلول های اطراف مقعد است. همچنین سرطان مقعد نوعی از عفونت های ویروسی است که خود منجر به‌سرطان‌های دیگر میشود. برای اطلاع بیشتر ازسرطان مقعد میتوانید این مطلب را تا آخر بخوانید.
سرطان مقعد
سرطان‌مقعد چیست؟
مقعد یک راه عبوری کوتاه است که‌در زمان اجابت، مدفوع ازآن خارج میشود. اما‌سرطان مقعد یک بیماری نادر جزو دسته انواع سرطان است که علت عمده بروز آن ادامه یافتن رشدسرطان روده میباشد که به مقعد ختم میشود. اکثر تومور های‌سرطان مقعد به آرامی رشد میکنند و تا زمانی که به اندازه کافی بزرگ شوند هیچ علائمی از خود بروز نمی دهند. تومورهای‌سرطان مقعد به سه دسته خوش خیم، بدخیم و پیش سرطانی(در آینده نزدیک تبدیل به‌سرطان می شوند) تقسیم میشوند و بسته به سلولی که درگیرسرطان شده(سلول های اطراف مقعد، سلول های دهانه مقعد و یا درون کانال) انواع مختلفی دارد که تشخیص سلول های آسیب دیده به درمان باروش‌های مختلف مثل شیمی درمانی کمک شایانی میکند.
انواعسرطان مقعد
- آدنوکارسینوماها: ازمتداولترین نوع‌سرطان مقعد میباشد که در درون یاخته های غدد مولد مخاط ایجاد میشود. وظیفه یاخته ها در حالت عادی، روانکاری دیواره های داخلی‌مقعد میباشد.
- کارسینوید: این نوع از تومورها مولد هورمون میباشند که اکثرا در روده ها به وجود میآیند. رشد تومور کارسینوید بسیار آهسته میباشد.
- لیمفوماها: این نوع از تومورها مربوط به بیماری های سیستم دفاعی بدن هستند که در غدد لنفاوی ایجاد میشوند. همچنین این نوع ازسرطان معمولا در هر بخشی از بدن به وجود میآیند که بارز ترین آن‌مقعد میباشد.
چه عواملی احتمال بروزسرطان مقعد را افزایش می دهد؟
فعالیت های مقاربتی: افزایش احتمال بروزسرطان مقعددر بسیاری از مردان و زنانی که از راه مقعد‌مقاربت داشته اند و یا شرکای جنسی مختلفی دارند، علت این امر افزایش احتمال ابتلا به ویروس های مقاربتی نظیرHIV و HPV. میباشد.
ویروس پاپیلوم: افرادی که به ویروس پاپیلوم انسانی(HPV) مبتلا هستند، احتمال بروزسرطان مقعددر آن ها افزایش مییابد.
ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن: افرادی که به دلیل عمل پیوند از داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی مصرف میکنند یا افرادی که به دلیل مبتلا بودن به بیماری ایدز سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر در معرض بیماری‌سرطان مقعد قرار میگیرند.
سابقه خانوادگی: افرادی که سابقه ابتلا به‌سرطان های روده، رحم ویا واژن در خانواده آن ها وجود داشته باشد از دیگر افرادی هستند که احتمال بروزسرطان مقعد در آن ها افزایش مییابد.
- مصرف دخانیات: مواد مضر و شیمیایی سیگار و سایر دخانیات احتمال ابتلا به‌سرطان مقعد را افزایش میدهد.
- فیستول مقعد: افرادی که به فیستول مقعدی یا مجاری بازشده به سطح پوست اطراف مقعد مبتلا شده اند و مدت طولانی از التهاب ناشی ازآن بگذرد، احتمال ابتلا به‌سرطان مقعد در آن ها افزایش مییابد.
- افراد مسن: در اکثر مواقع افراد مسن درگیرسرطان مقعد خواهند شد اما اخیرا به دلیل افزایش ویروس HIV خطر ابتلا به‌سرطان مقعد در جوانان نیز افزایش یافته است.
سرطان‌مقعد چه علائمی دارد؟
در صورت بروز هریک از علائم زیر هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
وجود خون در مدفوع یا خونریزی از ناحیه مقعد(رکتوم)
بروز احساس درد، خارش و ناراحتی در اطراف مقعد
بوجود آمدن زخم در مقعد و پخش شدن آن در اطراف ناحیه مقعد
در صورتی که یبوست طولانی مدت یا تغییر در اجابت مزاج(مثل بی اختیاری در مدفوع، کمتر یا بیشتر شدن دفعات، باریک شدن مدفوع) رخ دهد.
در صورت تخلیه مخاط(ترشحات) ژله ای
بوجود آمدن برجستگی هایی که معمولا با هموروئید(بواسیر) اشتباه گرفته میشوند.
زمانیکه غدد لنفاوی متورم میشود.
راه های پیشگیری ازسرطان مقعد چیست؟
استفاده از واکسن های HPV به دلیل اینکه عامل اکثرسرطان های مقعد عفونت های HPV میباشد.
دوری از عوامل خطرزا و عواملی که احتمال بروزسرطان مقعد را افزایش میدهند(همانند ترک مصرف دخانیات).
بهتر است قبل از شروع رابطه جنسی، به واکسیناسیون HPV بپردازید.
در مقاربت به یک شریک جنسی مطمئن اکتفا کرده و هنگام رابطه از کاندوم استفاده نمایید.
برای تشخیص‌سرطان مقعد باید چه اقداماتی صورت گیرد؟
انجام آزمایشات مربوط به‌سرطان پس از مشاهده علائم
چک آپ در هر سال و بطور منظم
انجام آزمایشات پروستات
تست رحم
تست مدفوع
بررسی و شناسایی موارد غیر عادی با استفاده از آندوسکوپی
آزمایش های کانال مقعد با دوربین زیر چراغ دار
نمونه برداری در زمان مشاهده موارد غیر عادی برای بررسی دقیق تر
انجام آزمایشات بیشتر در صورت تاییدسرطان مقعد جهت تعیین گسترش‌سرطان
تعیین مرحله‌سرطان و تجویز روش درمانی
تشخیص‌سرطان مقعد
از کجا تشخیص سرطان مقعد در چه مرحله ای قرار دارد؟
معمولا برای درمان‌سرطان مقعد باید بیماری در دو بخش رشد(اندازه تومور و اینکه در مناطق مهم دیگر رشد کرده است یا خیر) و وسعت(گسترش به غدد لنفاوی یا اجزای مهم دیگر بدن) مورد بررسی قرار گیرد. هدف از تعیین مرحله‌سرطان این است که طی آزمایشات مختلف جراح میفهمد که آیا بیمار ازسرطان نجات مییابد یا خیر. بدین منظور باید مراحل زیر طی شود:
در مرحله اول با معاینه بدنی‌سرطان را مرحله بندی میکنند.
سپس با آزمایشات مختلف کانال مقعد اندازه و محل رشد تومور ها مشخص میشود.
با استفاده از سوزن کوچکی به نام FNA به نمونه برداری غذذ لنفاوی غیر عادی در کشاله ران یا دیگر اعضای بدن میپردازند.
برای زنان بهتر است معاینه و تست لگن انجام گیرد. علت این امر وجود ارتباط آن با‌سرطان رحم و آلت تناسلی میباشد.
انجام تست سونوگرافی یا MRI برای بررسی اندازه تومور و رشد آن
از اضعه ایکس و سی تی اسکن لگن، شکم و سینه برای بررسی گسترش‌سرطان استفاده میشود.
انجام اسکن PET برای بررسی گسترش‌سرطان در نواحی که توسط سی تی اسکن مشخص نشده باشد.
کلام آخر
دقت داشته باشید که شناسایی و درمان زودهنگام‌سرطان ها علل الخصوص‌سرطان مقعد میتوانند شانس بیمار را جهت بهبودی افزایش دهد. لذا در صورت مشاهده هر یک از علائم بهتر است مسئله را با پزشک مربوطه مرطرح نمایید.