کموتراپی سرطان سینه در چند جلسه است – کلینیک آروین
کموتراپی یا شیمی درمانی سرطان سینه شامل استفاده از داروهایی است که از طریق جریان خون می توانند به سلول های تومور در هر قسمت از بدن برسند. داروهای شیمی درمانی و کموتراپی سرطان سینه معمولاً به صورت داخل وریدی و در برخی موارد به صورت قرص تجویز می شوند.
تجویز آنها از طریق چرخه های درمانی در فواصل متغیر بصورت هفتگی یا سه بار در هفته انجام می شود. مدت زمان هر تجویز بسته به داروهای مورد استفاده می تواند از چند دقیقه تا چند ساعت متفاوت باشد. به طور کلی جلسات به صورت سرپایی انجام می شود و تنها در برخی موارد ممکن است بستری شدن در بیمارستان برای بیمار ضروری باشد.
کموتراپی سرطان سینه
برای درمان سرطان سینه، بسیاری از روش های کموتراپی به تنهایی یا ترکیبی در دسترس می باشد. بیشترین استفاده از آنتراسیکلین ها (مانند اپی روبیسین و دوکسوروبیسین)، تاکسان ها (دوستاکسل و پاکلی تاکسل)، مشتقات فلوئور (5-فلوراوراسیل و کپسیتابین)، متوترکسات، وینورلبین، جمسیتابین، مشتقات پلاتین (مثلاً لاتین لاتین) و سیبولاتین است.
هدف از درمان بسته به مرحله بیماری متفاوت است:
1-مرحله اولیه بیماری: استراتژی درمانی ممکن است شامل ترکیبی از جراحی، درمان دارویی (شیمی درمانی، هورمون درمانی ، درمان با آنتی بادی های مونوکلونال ) و رادیوتراپی باشد. به ویژه هدف کموتراپی کاهش خطر عود بیماری به صورت موضعی و عمومی است که به ۀن کموتراپی کمکی نیز گفته می شود. این برنامه با توجه به خطر تخمینی عود بیماری، مزایای آن، عوارض جانبی احتمالی پس از درمان، ویژگی ها و ترجیحات بیمار تعریف می شود. به طور معمول، رژیم های ترکیبی حاوی آنتراسایکلین ها و یا تاکسان ها در مجموع برای حدود 6 ماه استفاده می شود.
معمولا کموتراپی سرطان سینه کمکی پس از جراحی را می توان برای بیمارانی در نظر گرفت که بیماری در آنها به غدد لنفاوی زیر بغل گسترش یافته یا دارای ویژگی های بیولوژیکی پرخاشگری است. این دارو در ترکیب با آنتی بادی مونوکلونال تراستوزوماب در بیماران مبتلا به سرطان HER2 مثبت استفاده می شود. پس از کموتراپی، درمان با تراستوزوماب، در فواصل سه هفته ای، تا یک سال از درمان ادامه می یابد.
بیمارانی که تومورهایی با قابلیت عمل جراحی دارند، اما با توجه به اندازه تومور گزینه مناسبی برای جراحی نیستند می توانند تحت درمان شیمی درمانی قبل از عمل که به اصطلاح به آن نئوادجوانت گفته می شود قرار گیرند این کار به منظور کاهش اندازه تومور و ارائه امکان انجام یک روش محافظه کارانه انجام میگیرد. این امکان وجود دارد که بیماری با درمان نئوادجوانت به طور کامل بهبود بیابد و پس از بررسی بافت شناسی نمونه جراحی، آسیب شناس دیگر سلول های نئوپلاستیک را پیدا نکند. در این مورد ما از یک پاسخ پاتولوژیک کامل صحبت می کنیم، وضعیتی که با پیش آگهی بسیار مطلوب مشخص می شود.
2-بیماری پیشرفته موضعی : این بدان معنی است که علیرغم عدم وجود متاستازهای دور ، اندازه و برخی ویژگی های خاص تومور به این معنی است که بیماری در مرحله اول قابل عمل نیست. همچنین با توجه به خطر بالای انتشار متاستاتیک در این مرحله، شیمی درمانی نئوادجوانت درمان انتخابی است که در هر صورت باید با جراحی و رادیوتراپی ادغام شود.
بیماری متاستاتیک: تومور به خارج از غده پستانی گسترش یافته است. مکان های محلی سازی متفاوت متاستازها (استخوان ها، کبد، ریه، مغز) می تواند منجر به علائم مختلف و عوارض احتمالی شود. آنها همچنین مستلزم اجرای تست های تشخیصی مختلف و فرمول بندی اندیکاسیون های درمانی مختلف هستند. به طور کلی، هدف از درمان، کنترل کردن بیماری و تسکین علائم است. انتخاب درمان دارویی و ادغام احتمالی آن با جراحی و یا رادیوتراپی و یا حمایت باید در هر مورد ارزیابی شود.
اثرات جانبی کموتراپی سرطان سینه
واکنش به شیمی درمانی از فردی به فرد دیگر و بسته به داروهای مورد استفاده متفاوت است. برخی از عوارض جانبی در طول یا بلافاصله پس از شیمی درمانی رخ می دهد، برخی دیگر ممکن است پس از مدتی رخ دهد. با این حال، در بیشتر موارد، عوارض جانبی با درمان های خاص قابل کنترل و به طور کلی قابل برگشت هستند.
عوارض اصلی و مهم کموتراپی سرطان سینه عبارتند از:
- تهوع و استفراغ: با تجویز داروهای ضد استفراغ می توان از آنها جلوگیری کرد یا به میزان قابل توجهی کاهش داد .
- تغییر در مقادیر شمارش گلبول های خون : کاهش گلبول های سفید خون با افزایش احتمالی ابتلا به عفونت. کاهش پلاکت ها با خونریزی احتمالی؛ کاهش گلبول های قرمز خون که منجر به کم خونی می شود . قبل از هر جلسه شیمی درمانی، نمونه خون برای بررسی مقادیر شمارش خون گرفته می شود. در صورت بروز تغییرات، ممکن است لازم باشد درمان برای چند روز به تعویق بیفتد.
- ریزش مو:علیرغم برگشت پذیر بودن آن، یکی از سخت ترین عوارض روانی پذیرش آن است. برخی از داروهای شیمی درمانی میتواند باعث ریزش مو و یا عفونت های دهانی شود.
- یبوست ، اسهال و درد شکم، کاهش اشتها
- تغییر در طعم: غذاها ممکن است طعم متفاوت و گاهی فلزی به خود بگیرند. که بعد از اتمام درمان از بین خواهند رفت.
- خستگی؛ درد استخوان، مفاصل یا عضله، گرفتگی عضلات؛
- تغییرات پوستی: با هیپرپیگمانتاسیون یا لایه برداری پوست یا ناخن آشکار می شود.
- اختلالات عصبی:آنها با گزگز و خارش دست و پا ظاهر می شوند که گاهی با کاهش حساسیت و به ندرت با مشکلات حرکتی همراه است.
- اختلال در عملکرد کبد و کلیه
- واکنش های آلرژیک موضعی یا عمومی
- تغییرات در عملکرد قلب
تغییرات چرخه قاعدگی کموتراپی سرطان سینه می تواند باعث یائسگی زودرس و در نتیجه ناباروری شود.
در طول شیمی درمانی، استفاده از یک روش پیشگیری از بارداری در تمام طول درمان و همچنین چند ماه پس از پایان آن مهم است، زیرا داروها می توانند بر رشد جنین تأثیر منفی بگذارند.
کموتراپی سرطان سینه به چه صورت انجام میشود؟
کموتراپی سرطان سینه با توجه به داروهای مورد استفاده می تواند به روش های مختلفی انجام شود. متداول ترین روش تزریق داخل ورید است، در حالی که دفعات کمتری از طریق خوراکی و تزریق عضلانی یا زیر جلدی است.
افرادی هستند که رگهای پنهان دارند که یافتن آنها دشوار است یا ممکن است دارو وریدی انها برای طولانی مدت انجام شود. در این موارد، در صورت تمایل، برای جلوگیری از ناراحتی ناشی از هر بار جستجوی ورید مناسب، می توان به اصطلاح در داخل بدن دستگاه ورید مرکزی را برای جلوگیری از رگ گیری های پی در پی قرار داد.
این یک کاتتر ثابت، بی ضرر و بدون درد است که در ورید قفسه سینه کاشته می شود: این دستگاه تنها یک بار در ابتدای کموتراپی سرطان سینه با بی حسی موضعی وارد می شود و امکان تزریق دارو را فراهم می کند. در پایان درمان بدون عواقب برداشته می شود.
قبل از انجام کموتراپی، آزمایش های خونی برای بررسی مقادیر گلبول های سفید، هموگلوبین و پلاکت‌ها و همچنین عملکرد کبد و کلیه انجام میشود. اگر تعداد گلبول‌های خون کافی نباشد، چرخه شیمی درمانی برای مدت زمان لازم به تعویق می‌افتد تا دوز بهینه ثابت بماند تا حداکثر اثربخشی درمانی داشته باشد.
امروزه داروهایی وجود دارند که می توانند بازیابی سریع مقادیر طبیعی این سلول ها را تسهیل کنند: آنها فاکتورهای رشد نامیده می شوند و در صورت لزوم توسط پزشکان تجویز می شوند.