لوسمی میلوئیدی حاد سرطان هایی هستند که از سلول هایی شروع می شوند که به طور معمول به انواع مختلف سلول های خونی تبدیل می شوند. لوسمی میلوئیدی حاد اغلب، لوسمی در اشکال اولیه گلبول های سفید شروع می شود، اما برخی از لوسمی ها در انواع دیگر سلول های خونی شروع می شوند. انواع مختلفی از لوسمی وجود دارد که عمدتا بر اساس حاد بودن (سریع رشد) یا مزمن (رشد کندتر) و اینکه آیا در سلول های میلوئیدی یا سلول های لنفوئیدی شروع می شود، تقسیم می شوند.
لوسمی میلوئیدی حاد چیست | لوسمی میلوئیدی حاد – کلینیک آروین
سرطان لوسمی میلوئیدی حاد یک سرطان در خون و مغز استخوان – بافت اسفنجی داخل استخوان ها که سلولهای خونی در آن ساخته می شوند- هست.
کلمه “حاد” در سرطان خون میلوئیدی حاد نشان دهنده پیشرفت سریع بیماری است. این بیماری سرطان خون میلوژن نامیده می شود زیرا بر گروهی از گلبول های سفید خون به نام سلولهای میلوئیدی که معمولاً به انواع مختلف سلولهای خونی بالغ مانند گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکت ها تبدیل می شوند، تاثیر می گذارد.
سرطان خون میلوئیدی حاد تحت عنوانهای سرطان خون میلوژن حاد، سرطان خون حاد میلوبلاستیک، سرطان خون حاد گرانولوسیتیک و سرطان خون حاد غیر لنفوسیتیک نیز شناخته می شود.
علائم لوسمی میلوئیدی حاد
علائم و نشانههای عمومی لوسمی میلوئیدی حاد مراحل اولیه سرطان خون میلوئیدی حاد ممکن است شبیه به علائم آنفولانزا یا سایر بیماریهای شایع باشند.
علائم و نشانههای سرطان خون میلوئیدی حاد عبارتند از:
- تب
- درد استخوان
- بی حالی و خستگی
- تنگی نفس
- پوست رنگ پریده
- عفونتهای مکرر
- کبودی آسان
- خونریزی غیرمعمول مانند خونریزی مکرر از بینی و خونریزی از لثه
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
در صورت بروز علائم و نشانههای غیر عادی و نگران کننده، به پزشک مراجعه کنید.
علل لوسمی میلوئیدی حاد
سرطان لوسمی میلوئیدی حاد یک زمانی اتفاق می افتد که تغییراتی در ماده ژنتیکی یا DNA سلول مغز استخوان رخ دهد (جهش). DNA سلول حاوی دستورالعمل هایی است کهبه سلول می گوید چه کاری را باید انجام دهد. معمولاً DNA به سلول می گوید کهبا سرعت تعیین شده رشد کند و دریک زمان مشخص بمیرد. درسرطان خون میلوئیدی حاد، جهش ها دستور رشد و تقسیم رابه سلولهای مغز استخوان می دهند.
در صورت وقوع این اتفاق، تولید سلولهای خونی از کنترل خارج می شود و مغز استخوان، سلولهای نابالغی تولید می کند کهبه سلولهای سفید خون لوسمیک موسوم به میلوبلاست تبدیل می شوند. این سلولهای غیرطبیعی، عملکرد مناسبی ندارند و می توانند باعث ایجاد یا از بین رفتن سلولهای سالم شوند.
مشخص نیست کهچه عواملی باعث جهش DNA منجر بهسرطان خون می شوند اما پزشکان عواملی را شناسایی کرده اند که این خطر را افزایش می دهد.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
عواملی کهخطر ابتلا بهسرطان خون میلوئیدی حاد را افزایش می دهند عبارتند از:
افزایش سن. خطر ابتلا به لوسمی میلوئیدی حاد با افزایش سن، افزایش می یابد. سرطان خون میلوئیدی حادیک در افراد بالای ۶۵ سال و بیشتر، دیده می شود.
جنسیت. مردان بیشتر از زنان بهسرطان خون میلوژن حاد مبتلا می شوند.
درمان قبلی سرطان. افرادی که سابقاً انواع خاصی ازشیمی درمانی و پرتودرمانی را انجام داده اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا بهاین بیماری قرار دارند.
قرار گرفتن درمعرض اشعه. افرادی کهدر معرض تابش بسیار زیادی قرار گرفته اند مانند بازماندگان حادثه راکتور هسته ای، بیشتر در معرض خطر ابتلا بهسرطان خون میلوئیدی حاد هستند.
قرار گرفتن درمعرض مواد شیمیایی خطرناک. قرار گرفتن درمعرض مواد شیمیایی خاص مانند بنزن، خطر ابتلا بهاین بیماری را افزایش خواهد داد.
سیگار کشیدن. سرطان خون میلوئیدی حاد با دود سیگار مرتبط است زیرا دود سیگار حاوی بنزن و سایر مواد شیمیایی ایجاد کننده سرطان است.
سایر اختلالات خونی. افرادی کهبه یک اختلال خونی دیگر مانند میلودیسپلازی، میلوفیبروز، پلی سیتمی ورا یا ترومبوسیتمی مبتلا هستند،بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.
اختلالات ژنتیکی. برخیاز اختلالات ژنتیکی مانند سندرم داون با افزایش خطر ابتلا بهسرطان خون میلوئیدی حاد همراه است.
بسیاریاز افراد مبتلا بهسرطان خون میلوئیدی حاد، هیچ گونه عامل خطرساز شناخته شده ای ندارند و بسیاریاز افرادی که دارای عوامل خطر هستند هرگز بهسرطان مبتلا نمی شوند.
تشخیص لوسمی میلوئیدی حاد
در صورت داشتن علائم یا نشانههای سرطان خون میلوئیدی حاد، پزشک انجام آزمایشهای زیر را توصیه خواهد کرد:
آزمایش خون. اکثر افراد مبتلا به لوسمی میلوئیدی حاد ، مقدار بیش ازحد گلبولهای سفید و مقدار ناکافی گلبولهای قرمز و پلاکت کافی دارند اما گاهی اوقات ممکن است سطح گلبولهای سفید خون بسیار کم باشد. وجود سلولهای بلاست – سلولهای نابالغی کهبه طور معمول در مغز استخوان یافت می شوند اما درخون گردش نمی کنند – شاخص دیگری ازسرطان خون میلوئیدی حاد است.
آزمایش مغز استخوان. آزمایش خون، سرطان خونرا نشان می دهد اما برای تأیید تشخیص معمولاً آزمایش مغز استخوان انجام می شود.
در طی نمونه برداری ازمغز استخوان، ازسوزن برای برداشتن نمونه ازمغز استخوان استفاده می شود. معمولاً نمونهاز استخوان ران گرفته می شود و سپسبرای آزمایش به آزمایشگاه ارسال خواهد شد.
پونکسیون کمری (نمونه برداری نخاعی). در شرایط خاص، ممکن است لازم باشد که برخی ازمایعات اطراف نخاع برای بررسی سلولهای سرطان خون، خارج شوند. پزشک با وارد کردن یک سوزن کوچک به کانال نخاع در قسمت کمر، این مایعات را جمع آوری خواهد کرد.
آزمایش سلولهای سرطانی در آزمایشگاه. پزشکان در آزمایشگاه، سلولهای سرطان خون را آزمایش می کنند تا متوجه شوند که آیا در آنها جهشهای ژنی وجود دارد یا خیر. این امر به تعیین پیش آگهی و راهنمایی درمان کمک خواهد کرد.
اگر پزشک بهسرطان خون مشکوک باشد، فرد بیمار رابه یک متخصص سرطان خون (متخصص خون یا انکولوژیست) ارجاع خواهد داد.
تعیین زیرگروه سرطان خون میلوئیدی حاد
اگر پزشک تشخیص دهدکه فردی مبتلا بهسرطان خون میلوئیدی حاد هست، انجام آزمایشهای دیگری رابرای تعیین میزان سرطان و طبقه بندی آن در زیرگروههای خاص سرطان خون میلوئیدی حاد، توصیه خواهد کرد.
زیر گروه سرطان خون میلوئیدی حاد بر اساس چگونگی ظاهر شدن سلولهای هنگام بررسی زیر میکروسکوپ، تعیین می شود. برای شناسایی خصوصیات خاص سلول ها، ازتستهای آزمایشگاهی خاصی، استفاده خواهد شد.
زیر گروه سرطان خون میلوئیدی حاد، به پزشک کمک می کند تا متوجه شود کهکدام یکاز روشهای درمانی برای بیمار بهتر است. پزشکان در حال بررسی چگونگی تأثیر انواع مختلف درمان سرطان بر افراد با انواع مختلف سرطان خون میلوئیدی حاد هستند.
تعیین پیش آگهی لوسمی میلوئیدی حاد
پزشک برای تعیین پیش آگهی و تصمیم گیری در مورد گزینههای درمانی از زیرگروه سرطان خون میلوئیدی حاد و سایر اطلاعات، استفاده خواهد کرد. در سایر انواع سرطان هااز مراحل عددی استفاده می کنند تا پیش آگهی بیماری و اینکه آیا سرطان گسترش یافته است یا خیر را نشان دهد اما هیچ مرحله ای ازسرطان خون میلوئیدی حاد وجود ندارد.
شدت بیماری لوسمی میلوئیدی حاد با توجه به موارد زیر، تعیین خواهد شد:
- زیرگروه سرطان خون میلوئیدی حاد
- سن
- سلامتی عمومی
- نتایج حاصلاز آزمایش ها و روشهای دیگر مانند تعداد گلبولهای سفید خون در یک نمونه خون
درمان لوسمی میلوئیدی حاد
درمان سرطان لوسمی میلوئیدی حاد به عوامل مختلفی ازجمله زیر گروه بیماری، سن و سلامت عمومی بیمار و ترجیحات او بستگی دارد.
به طور کلی، درمان این بیماری دو مرحله دارد:
درمان القایی. هدف ازمرحله اول درمان ازبین بردن سلولهای سرطان خون در خون و مغز استخوان است. با این حال، این روش معمولاً همه سلولهای آلوده رااز بین نمی برد بنابراین برای جلوگیری ازبازگشت بیماری به درمان بیشتری نیاز است.
درمان تلفیقی. این مرحله ازدرمان که مرحله پس ازبهبود یا درمان نگهدارنده نیز نامیده می شود، برایاز بین بردن سلولهای باقی مانده سرطان خون استفاده می شود. این امر برای کاهش خطر عود بیماری بسیار مهم تلقی می شود.
روشهای درمانی مورد استفاده در این مراحل عبارتند از:
شیمی درمانی شکل عمده ای ازدرمان القایی بهبودی است اگرچه می توان ازدرمان تلفیقی نیز استفاده کرد. در شیمی درمانی ازمواد شیمیایی برایاز بین بردن سلولهای سرطانی در بدن استفاده می شود.
افراد مبتلا به لوسمی میلوئیدی حاد معمولاً در طی درمانهای شیمی درمانی در بیمارستان می مانند زیرا این داروها بسیاری ازسلولهای طبیعی خون را در روند ازبین بردن سلولهای سرطان خوناز بین می برند. اگر چرخه اول شیمی درمانی باعث بهبودی نشود، می توان آن را تکرار کرد.
درمان هدفمند. درمانهای دارویی هدفمند بر روی ناهنجاریهای خاص موجود در سلولهای سرطانی متمرکز هستند. این نوع درمان با مسدود کردن این ناهنجاری ها می تواند سلولهای سرطانی رااز بین ببرد. پزشکان سلولهای سرطانی را مورد آزمایش قرار میدهند تا متوجه شوند که آیا درمان هدفمند برای فرد بیمار مفید است یا خیر. درمان هدفمند می تواند به تنهایی یا در ترکیب با شیمی درمانی برایدرمان القایی و درمان تلفیقی نیز استفاده شود.
پیوند مغز استخوان. از پیوند مغز استخوان که پیوند سلول بنیادی نیز نامیده می شود، برای درمان تلفیقی استفاده شود. پیوند مغز استخوان با جایگزینی مغز استخوان ناسالم با سلولهای بنیادی فاقد لوسمی که باعث بازسازی مغز استخوان سالم می شوند، به بازسازی سلولهای بنیادی سالم کمک خواهند کرد.
فرد بیمار پیش ازپیوند مغز استخوان، برایاز بین رفتن مغز استخوان تولید کننده سرطان خون، دوزهای بسیار زیادی شیمی درمانی یا پرتودرمانی را دریافت می کند سپس سلولهای بنیادی فرد اهدا کننده سازگار (پیوند آلوژنیک)به او تزریق خواهد شد.
در صورتی که قبلاً در مرحله بهبودی بوده اید و سلولهای بنیادی سالم خود را برداشته و برای پیوند در آینده ذخیره کرده اید می توانید سلولهای بنیادی خود را دریافت کنید (پیوند اتولوگ).
آزمایشهای بالینی. برخیاز افراد مبتلا به لوسمی میلوئیدی حاد ، برای آزمایش روشهای تجربی یا ترکیبات جدیدیاز روشهای درمانی شناخته شده، برای انجام آزمایشهای بالینی ثبت نام می کنند.
درمان های جایگزین لوسمی میلوئیدی حاد
هیچ نوع درمان جایگزینی برایدرمان لوسمی میلوئیدی حاد، مفید شناخته نشده است. اما برخیاز درمانهای مکمل و جایگزین ممکن است علائمی راکه بیماران به دلیل سرطان یا درمان سرطان تجربه می کنند، تسکین دهند.
درمانهای جایگزینی که می توانند به تسکین علائم کمک کنند عبارتند از:
- طب سوزنی
- ورزش
- ماساژ
- مراقبه و مدیتیشن
- فعالیتهای آرامش بخش مانند یوگا و تای چی
راهکارهایی برای کنار آمدن با بیماری
سرطان لوسمی میلوئیدی حاد نوعی سرطان استکه می بایست برای درمان آن، سریعاً تصمیم گیری کرد. این امر باعث می شود بیماران با تشخیص جدید با تصمیمات مهمی در مورد بیماری که ممکن است هنوز آن را درک نکنند روبرو شوند. در اینجا چند نکته برای مقابله با این امر آورده شده است:
برای تصمیم گیری در مورد مراقبت خود به اندازه کافی بیاموزید. اصطلاح “سرطان خون” ممکن است گیج کننده باشد زیرا این نوع سرطان به گروهی ازسرطان ها اشاره دارد کهبه جز این واقعیت که مغز استخوان و خونرا تحت تأثیر قرار می دهند، به یکدیگر شباهتی ندارند. شما ممکن است زمان زیادی را صرف تحقیق در مورد سرطان خونی که به آن مبتلا نیستید بکنید. برای جلوگیری ازاین امر، ازپزشک خود بخواهید تا آنجا که ممکن است اطلاعات بیشتری در مورد بیماری خاص شما بنویسد. سپس جستجوی اطلاعات را بر این اساس محدود کنید.
پیش ازهر قرار ملاقات، سوالاتی که می خواهید از پزشکتان بپرسید را یادداشت کنید و در کتابخانه محلی و اینترنت به دنبال اطلاعات باشید.
به خانواده و دوستان خود تکیه کنید. ممکن است صحبت درمورد تشخیص بیماری تان دشوار باشد و هنگام به اشتراک گذاشتن خبر احتمالاً واکنشهای مختلفی دریافت کنید. اما صحبت در این باره می تواند مفید واقع شود. این امر همچنین می تواند باعث کمکهای عملی نیز شود.
در بیماری لوسمی میلوئیدی حاد مراقب خودتان باشید. گرفتار شدن در آزمایش ها و روشهای درمانی آسان است اما مهم این است که بتوانید ازخود نه تنها در مقابل بیماری سرطان بلکه به طور کلی، مراقبت کنید. سعی کنید وقت خود رابرای یوگا، آشپزی یا سایر فعالیتهای مورد علاقه تان اختصاص دهید.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
در صورت داشتن علائم و نشانه های لوسمی میلوئیدی حاد نگران کننده، ازپزشک خانوادگی تان وقت بگیرید. اگر پزشکتان به وجود سرطان خون مشکوک باشد، شما رابه یک متخصص خون ارجاع خواهد داد.
از آنجا که زمان قرارهای ملاقات مختصر می باشد و غالباً اطلاعات زیادی برای بحث وجود دارد، بهتر است برای آن کاملاً آماده باشید. در اینجا برخیاز اطلاعاتی که در آماده شدنتان کمک خواهد کرد و همچنین انتظاراتی که می بایست ازپزشکتان داشته باشید، آورده شده است.
آنچه می توانید در لوسمی میلوئیدی حاد انجام دهید
از هرگونه محدودیتهای قبل ازقرار ملاقات آگاه باشید. در زمان تعیین وقت، حتماً سوال کنید که آیا لازم است کهاز قبل محدودیت هایی رامانند محدود کردن رژیم غذایی رعایت کنید یا خیر.
- علائمی راکه تجربه می کنید بنویسید ازجمله علائمی کهبه نظر می رسد به دلیل مراجعه تان به پزشک ارتباطی ندارند.
- اطلاعات شخصی اصلی ازجمله استرسهای عمده یا تغییرات اخیر در زندگی تان را بنویسید.
- لیستی ازتمام داروها، ویتامین ها یا مکمل هایی کهمصرف می کنید بنویسید.
یکیاز اعضای خانواده یا دوستانتان را همراه با خود ببرید. گاهی اوقات ممکن است به خاطر سپردن تمام اطلاعات ارائه شده در هنگام ملاقات با پزشک، دشوار باشد. شخصی که شمارا همراهی می کند ممکن است مطالبی که فراموش کرده اید رابه خاطر سپرده باشد.
سوالاتی که میخواهید درباره لوسمی میلوئیدی حاد ازپزشکتان بپرسید را یادداشت کنید.
زمان ملاقات شما با پزشک محدود است بنابراین تهیه لیستی ازسوالات می تواند به شما کمک کند تا ازوقت مشترک خود نهایت استفاده را ببرید. در صورت اتمام زمان ملاقات، سوالات خود رااز مهمترین تا کم اهمیت ترین آنها لیست کنید. برای سرطانخون میلوئیدی حاد، برخی ازسوالات اساسی کهباید بپرسید عبارتند از:
- چه عاملی احتمالاً باعث بروز علائم یا بیماری من شده است؟
- سایر علل احتمالی علائم یا بیماری من چیست؟
- به چه نوع آزمایش هایی نیاز دارم؟
- بهترین اقدام چیست؟
- گزینه های جایگزین درمان اصلی کهشما پیشنهاد می کنید چیست؟
- من به بیماری های دیگری نیز مبتلا هستم. چگونه می توانم آنها رابه بهترین صورت با هم مدیریت کنم؟
- آیا محدودیتی وجود دارد که لازم باشد آنها را دنبال کنم؟
- آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟ هزینه آن چقدر است و آیا بیمه من آن را پوشش می دهد؟
- آیا جایگزینی عمومی برای دارویی کهتجویز می کنید وجود دارد؟
- آیا بروشور یا سایر مواد چاپی وجود دارد که بتوانم با خود ببرم؟ چه وب سایت هایی را پیشنهاد می کنید؟
- چه عاملی تعیین می کند که آیا به مراجعه مجدد به پزشک نیاز دارم یا خیر؟
- علاوه بر سوالاتی کهبرای پرسیدن آماده کرده اید، در پرسیدن هر سوال دیگری کهدارید نیز تردید نکنید.
از پزشک چه انتظاری می رود
پزشک احتمالاً تعدادی سوال از شما خواهد پرسید. آماده بودن برای پاسخ دادن به آنها، زمان بیشتری رابرای پرسیدن سوالاتی که دارید، فراهم خواهد کرد. پزشک ممکن است سوالات زیر رااز شما بپرسید:
- اولین بار از چه زمانی علائمتان را تجربه کردید؟
- علائمتان مداوم هستند یا گاه به گاه؟
- شدت علائمتان در چه حدی هست؟
- فکر می کنید چه مواردی علائمتان رابهبود می بخشند؟
- فکر می کنید چه مواردی علائمتان را تشدید می کنند؟
در این بین چه کارهایی می توان انجام داد
از انجام فعالیت هایی که علائم و نشانه هایتان را تشدید می کنند، خودداری نمایید و در صورت داشتن احساس خستگی، کمی استراحت کنید.